Historia Iranu/Afganistanu2 3600-7-IR2-HJA2
Na wykładzie omawiany jest okres po najeździe Arabów, okres dominacji islamu i czasy najnowsze, łącznie z rewolucją Chomejniego i jej następstwami.
Epokę muzułmańską dzielimy na kilka wyróżniających się okresów: rządy kalifatu, rozbicie terytorialne na szereg państw formalnie od niego zależnych, okres mongolski, restauracja Persji pod rządami Safawidów, stagnacja epoki Kadżarów, wiek XX i wejście w epokę nowoczesną. Dla pierwszego okresu istotna jest walka o zachowanie tożsamości i substancji społecznej i kulturowej oraz znalezienie i zdefiniowanie własnego miejsca w politycznej rzeczywistości islamu; w okresie rozbicia dominuje rywalizacja emiratów o preponderancję na terytorium wschodniego kalifatu i pojawia się kwestia supremacji politycznej elementu tureckiego; po inwazji mongolskiej następuje dewastacja kraju a następnie stopniowa jego odbudowa, której towarzyszy utrwalenie się dominacji elit mongolsko-tureckich; w epoce Safawidów najistotniejszą sprawą jest szyizacja kraju i stosunki z Turcją Osmańską, natomiast przez cały wiek XIX i XX wysuwa się na czoło sprawa stosunków z Zachodem i modernizacji kraju. Ruch konstytucyjny 1905-1909 i rewolucja 1979 r. jako punkty zwrotne w dziejach Iranu w XX w. Iran po rewolucji, wyzwania XXI w.
Aż do XVIII w. nie ma źródłowych przesłanek do wyodrębnienia historii Afganistanu jako osobnego przedmiotu badań. Począwszy od tego stulecia należy jednak omówić genezę i dzieje państwa afgańskiego, wojny z Wielką Brytanią i politykę Rosji kończąc na wydarzeniach XX wieku i inwazji sowieckiej 1978 r. oraz jej konsekwencji po czasy dzisiejsze. Od XVI w. wskazane jest choćby pobieżne omawianie wydarzeń w Azji Środkowej równolegle do rozwoju sytuacji w Iranie i później w Afganistanie. Rola okupacji sowieckiej w Afganistanie i rewolucji w Iranie w kształtowaniu się ekstremizmów w łonie współczesnego islamu.
|
W cyklu 2023L:
Zajęcia poświęcone są historii Iranu, począwszy od czasów nowożytnych. Pojawiać się będą jednak odniesienia i do okresów wcześniejszych. Nacisk będzie położony nie tyle na naukę wydarzeń, co długotrwałych procesów, zachodzących w Iranie i Afganistanie. |
W cyklu 2024L:
Zajęcia poświęcone są historii Iranu, począwszy od czasów nowożytnych. Pojawiać się będą jednak odniesienia i do okresów wcześniejszych. Nacisk będzie położony nie tyle na naukę wydarzeń, co długotrwałych procesów, zachodzących w Iranie i Afganistanie. |
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student po ukończeniu kursu przewidzianego programem:
Wiedza:
- ma podstawową wiedzę w zakresie teorii nauk humanistycznych niezbędnych do rozumienia wybranych aspektów kultury w dziedzinie historii Iranu [K_W04];
- ma uporządkowaną wiedzę szczegółową o historii Iranu od najazdu arabskiego do czasów współczesnych [K_W06];
- ma uporządkowaną wiedzę ogólną o sztuce Iranu [K_W08];
- ma uporządkowaną wiedzę szczegółową o zagadnieniach społeczno-kulturowych Iranu w zakresie sytuacji etnicznej, demograficznej i politycznej od najazdu arabskiego do czasów współczesnych [K_W09];
- ma uporządkowaną wiedzę na temat uwarunkowań środowiska geopolitycznego i gospodarczego oraz ich znaczenia dla historycznej i współczesnej sytuacji Iranu [K_W11];
- ma świadomość różnorodności językowej irańskiego obszaru cywilizacyjnego i jej wpływu na sytuację kulturową i polityczną świata [K_W14];
- zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów kultury właściwe dla wybranych teorii i szkół badawczych w zakresie studiów nad historią Iranu od najazdu arabskiego do czasów współczesnych [K_W18];
- zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów kultury właściwe dla rodzimych tradycji Iranu [K_W19].
Umiejętności:
- potrafi wskazać źródła różnic kulturowych krajów Orientu [K_U02];
- potrafi zastosować wiedzę z zakresu historii obszaru cywilizacji Iranu do analizy i interpretowania wydarzeń współczesnego świata [K_U04];
- potrafi prawidłowo usytuować obszar cywilizacji Iranu w kontekście uwarunkowań środowiska naturalnego, geopolitycznego i gospodarczego [K_U05];
- potrafi zastosować wiedzę z zakresu problematyki społeczno-kulturowej w typowych sytuacjach profesjonalnych [K_U09];
- posiada umiejętność prezentacji zagadnień szczegółowych z zakresu problematyki historycznej Iranu w języku polskim oraz w języku obcym z uwzględnieniem tradycji intelektualnej [K_U21].
Kompetencje:
- rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie [K_K01];
- potrafi odpowiednio określić cele i sposoby ich osiągnięcia w zakresie działalności naukowej, zawodowej i społecznej [K_K04];
- ma świadomość odmienności kulturowej i jej źródeł religijnych, filozoficznych, obyczajowych i historycznych oraz jej znaczenia dla rozumienia współczesnego świata [K_K05];
- widzi potrzebę prowadzenia dialogu międzykulturowego [K_K06];
- ma świadomość znaczenia historii Iranu w kulturze światowej [K_K07];
działa na rzecz udostępniania i promowania spuścizny cywilizacyjnej Iranu [K_K08].
Kryteria oceniania
W ocenie będą stosowane następujące kryteria:
- bieżące przygotowanie do zajęć;
- możliwość zlecenia studentom pracy semestralnej;
- obecność na wykładzie;
- wiedza, umiejętności i kompetencje wykazane na egzaminie ustnym.
Literatura
E. Abrahamian, Historia współczesnego Iranu, Warszawa 2011
A. Amanat, Iran: A Modern History, Yale 2017
The Cambridge History of Iran, t. IV-VII, Cambridge 1975-1990
Th. Coville, Najnowsza historia Iranu. Republika Islamska, Warszawa 2009
N. Keddie, Współczesny Iran. Źródła i konsekwencje rewolucji, Kraków 2007
A. Krasnowolska (red.), Historia Iranu, Ossolineum 2010, cz. II-IV
B. Składanek, Historia Persji, t. 2, Warszawa 1999
B. Składanek, Historia Persji, t. 3, Warszawa 2003
J. D. Sourdel, Cywilizacja Islamu, Warszawa 1980
Dodatkowe pozycje do wyboru, zaproponowane przez wykładowcę.
|
W cyklu 2023L:
E. Abrahamian, Historia współczesnego Iranu, Warszawa 2011 Dodatkowe pozycje do wyboru, zaproponowane przez wykładowcę. |
W cyklu 2024L:
E. Abrahamian, Historia współczesnego Iranu, Warszawa 2011 Dodatkowe pozycje do wyboru, zaproponowane przez wykładowcę. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: