Historia państw arabskich1 3600-7-AR2-HPA1
Kurs stanowi serię wykładów przedstawiających historię świata arabskiego w okresie okupacji osmańskiej, tj. od początków XVI w. do końca I wojny światowej. Wykłady obejmują następujące tematy: 1. Mamelucy w Egipcie i Syrii – organizacja państwa mameluckiego jako instytucji opartej na niewolnictwie wojskowym. 2. Świat na przełomie XV i XVI w.: Osmanie, Wenecja i Genua, Portugalczycy, Habsburgowie, Tamerlan, „imperia prochu”.
2. Osmański podbój świata arabskiego.-- Osmański podbój Syrii i Egiptu, Iraku i Jemenu.-- Afryka Północna: - Hiszpania a kwestia korsarstwa; - osmańskie opanowanie Maghrebu; - bracia Barbarossa; - flota osmańska i korsarstwo.
3. Imperium Osmańskie. -- Organizacja państwa. Pałac, rząd, urzędnicy, armia; devşirme. Podział administracyjny. -- Ludność imperium: klasy i grupy społeczne, nie-muzułmanie w arabskich prowincjach państwa osmańskiego.
4. Sytuacja w wybranych arabskich prowincjach państwa osmańskiego.
-- Egipt i Syria: Chajrbaj, Dżanbirdi al-Ghazali, Dżanim Bej i Inal Bej; Ahmed Pasza al-Cha`in. -- Jemen. 5. Kryzys i zmiany XVII wieku. Paradygmat schyłku. -- Antagonizm między niewolnikami z „zachodu” i mamelukami z Kaukazu: konflikt frakcji Fakari i Qasimi w Egipcie. -- Wezyrowie z rodu Köprülü. -- Bunt Abazy Hasana Paszy. -- Bitwa pod Wiedniem (1683).
6. Wiek XVIII. A’yān w arabskich prowincjach państwa osmańskiego; malikâne. 7. Wiek XIX w. Obecność europejska w świecie muzułmańskim; kolonializm. -- Francuzi w Egipcie (1798-1801); Egipt pod rządami Muhammada Alego; otwarcie Kanału Sueskiego, początek „tymczasowej,” 74-letniej okupacji brytyjskiej. -- Podbój Algierii przez Francję; francuski system rządów. -- Francuski protektorat nad Tunezją. -- Powstanie Mahdiego w Sudanie i kondominium anglo-egipskie. -- Włoski podbój Libii. -- Francuski protektorat nad Marokiem. 8. Wiek XIX w. Ruchy odnowy religijnej w muzułmańskiej Afryce oraz na Bliskim i Środkowym Wschodzie. Neosufizm i wahhabizm. 9. Wiek XX. Imperium osmańskie a I wojna światowa.
-- Ludobójstwo Ormian. -- Geneza konfliktu arabsko-izraelskiego. Syjonizm; polityka mocarstw europejskich wobec Bliskiego Wschodu w okresie I wojny światowej oraz w latach międzywojennych.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
w sali
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student po ukończeniu kursu przewidzianego programem:
Wiedza:
- ma rozszerzoną wiedzę o wybranych problemach kultury arabskiej (z zakresu kultury i literatury lub języka lub filozofii i religii lub historii i zagadnień społeczno-politycznych) w perspektywie porównawczej [K_W02]
- ma rozszerzoną wiedzę o wybranych problemach kultury arabskiej i muzułmańskiej (z zakresu kultury i literatury lub języka lub filozofii i religii lub historii i zagadnień społeczno-politycznych) wybranego regionu [K_W03]
- ma poszerzoną i pogłębioną wiedzę o języku arabskim [K_W04]
Umiejętności:
- potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać i wykorzystywać informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na ich podstawie krytyczne sądy [K_U01]
- potrafi wskazać źródła różnic kulturowych państw arabskich i muzułmańskich, również na podstawie materiałów źródłowych [K_U02]
- umie samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze oraz rozwijać zdolności pozwalające na osiągnięcie kariery zawodowej [K_U03]
-potrafi zastosować wiedzę z zakresu problematyki społeczno-kulturowej w typowych sytuacjach profesjonalnych [K_U05]
- potrafi zanalizować najważniejsze zjawiska z zakresu historii/sytuacji społeczno-politycznej/ językowej/ kulturowej [K_U11]
- potrafi wybrać i sformułować temat pracy magisterskiej, dobrać i odszukać źródła w języku arabskim, odnieść się do różnych ujęć teoretycznych, a także innych źródeł [K_U17]
- umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze [K_U22].
Kompetencje
- rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób [K_K01]
- jest otwarty na nowe idee i nurty i odmienność kulturową [K_K05]
- ma świadomość odmienności wynikającej z różnorodności kulturowej, religijnej i filozoficznej i jej wpływu na kształtowanie się postaw społecznych i politycznych oraz procesów gospodarczych [K_K06]
- rozumie i docenia wartość tradycji i spuścizny kulturowej własnej oraz państw arabskich [K_K08]
- dostrzega potrzebę wzbogacenia swojej tradycji o pozytywne wartości filozoficzno-społeczno-kulturowe państw arabskich i, traktuje kulturową synergię jako wartość dodaną [K_K09]
- działa na rzecz udostępniania i promowania spuścizny kulturowej państw arabskich [K_K11]
Kryteria oceniania
Obowiązkowa obecność na zajęciach; stan wiedzy na podst. zaliczenia i egzaminu
Literatura
literatura wymagana
1. Hathaway, Jane, Arabowie pod panowaniem Osmanów 1516-1800, Dialog 2012.
2. Inalcik, Halil, Imperium osmańskie. Epoka klasyczna 1300-1600, WUJ 2006 (odpowiednie fragmenty).
3. Madeyska, Danuta, Historia świata arabskiego. Okres osmański 1516-1920, Warszawa 1988.
4. Robinson, Francis, Świat islamu, Warszawa, Penta 1996 (odpowiednie fragmenty).
5. Shaw, S.J., Historia Imperium Osmańskiego i Republiki Tureckiej, tom I: 1280-1808, Dialog 2012 (odpowiednie fragmenty).
literatura sugerowana
1. Bartnicki, A., Egipt i Sudan w polityce Wielkiej Brytanii 1882-1936, Warszawa 1974.
2. Gdański, M. Arabski Wschód, Warszawa 1963.
3. M.M. Dziekan, Historia Iraku, Warszawa 2002.
4. A. Dziubiński, Historia Maroka, Wrocław 1983.
5. A. Dziubiński, Historia Tunezji, Wrocław 1994.
6. A. Dziubiński, Podbój Maghrebu przez Francję 1830-1934, Wrocław 1983.
7. Gazda, D., Powstanie Mahdiego 1881-1899, Warszawa 2004.
8. Hanssen, Jens, Thomas Philipp, Stefan Weber (eds.) The Empire in the City: Arab Provincial Capitals in the Late Ottoman Empire, Wuerzburg: Ergon in Kommission, 2002.
9. Kasznik, A.H., Abd El-Kader 1808-1883. Geneza nowożytnej Algierii, Wrocław 1977.
10. T. E. Lawrence, Siedem filarów mądrości, t. 1-2, Warszawa 1971.
11. Lewis, B., Muzułmański Bliski Wschód. Narody i cywilizacje, Gdańsk 2003.
12. Masters, Bruce, The Arabs of the Ottoman Empire, 1516–1918. A Social and Cultural History, Cambridge University Press 2013.
13. J. Nevakivi, Britain, France and the Arab Middle East 1914-1920, Londyn 1969.
14. Raymond, André, Kair, PIW 2005.
15. Reychman, J., Historia Turcji, Wrocław 1973.
16. E. Rekłajtis, Liban, Warszawa 1993.
17. Richmond, J., Egypt 1798-1952. Her Advance towards a Modern Identity, London 1977.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: