Kultura Azerbejdżanu 3600-5-TU-KA-OW
Wykład jest poświęcony omówieniu najważniejszych elementów kultury, zwyczajów i obrzędów Azerbejdżanu. Zajęcia przedstawiają wkład azerbejdżańskiej kultury w światowy dorobek cywilizacyjny i kulturowy. Omawiane są wierzenia, obrzędy, przedislamska kultura narodowa (tradycje związane z Novruz Bayram, eposy, literatura pieśniarska, aszugska), początki islamizacji (VII w.), wpływ i rola islamu na dzieje regionu oraz rozkwit kultury i literatury we wczesnym średniowieczu w epoce panowania miejscowych dynastii tureckich. W ramach wykładu studenci poznają twórczość Nizamiego Gandżawie, jako filozofa, myśliciela, poety i przedstawiciela tzw. wschodniego renesansu oraz innych wybitnych azerbejdżańskich poetów (Nasimiego, Fizuliego, Xataiego i in.). Ukazane są także początki muzykologii azerbejdżańskiej (Abdulgadir Maragai) oraz tradycje muzyki klasycznej – mugamu. Wykład omawia również sztukę kobierniczą Azerbejdżanu, począwszy od czasów pradawnych do czasów współczesnych, opisane są poglądowo główne azerbejdżańskie ośrodki kobiernicze. W dalszej części konwersatorium obejmuje rozwój kultury, literatury i sztuki Azerbejdżanu pod panowaniem Imperium Rosyjskiego w XIX w. Azerbejdżanie byli pionierami wśród narodów muzułmańskich w dziedzinie opery, teatru, czasopism satyrycznych. Wykład przedstawia twórczość pisarza, reformatora, tzw. Moliera Wschodu Mirza Fatali Achunzadego oraz innych literatów końca XIX – początku XX w.
W dziedzinie muzyki omawiany będzie wybitny azerbejdżański kompozytor Uzeir Hadżybeyli, który jako pierwszy na muzułmańskim wschodzie napisał libretto oraz muzykę mugam-opery „Leila i Madżnun” (1908), operetki „Arszyn mal Alan”, połączył mugam z klasyczną muzyką symfoniczną, tworząc tzw. symfoniczny mugam. Wykład przedstawia także rozwój azerbejdżańskiej prasy, w tym pism satyrycznych.
Wykład prezentuje kulturę i sztukę Azerbejdżanu XX wieku na przykładzie jej najwybitniejszych przedstawicieli takich kierunków, jak: realizm krytyczny (Nariman Narimanow), romantyzm postępu (Chadi, Huseyn Dżawid, szkoła poetycka Sabira, Dżafar Dżabbarli, Ahmad Dżavada i in.)
W muzyce Azerbejdżanu w czasach radzieckich szczególne miejsce zajmuje jazz azerbejdżański. Kultową postacią w tej dziedzinie był Wagif Mustafa-zade, twórca jazz-mugamu.
W całym procesie przebiegu wykładu zwraca się uwagę na występujące w historii związki kulturalne i osobiste między wybitnymi przedstawicielami kultury państw kaukaskich z kulturą polską. Wykład omawia również historię stosunków polsko-azerbejdżańskich, rolę Polaków w rozwoju architektury urbanistycznej, nauce, życiu politycznym i społecznym Azerbejdżanu.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA
- po zajęciach student posiada interdyscyplinarną wiedzę dotyczącą kultury, sztuki oraz tradycji narodowej Azerbejdżanu (K_W01 K_W03)
- student rozumie związki kultury Azerbejdżanu z tendencjami w rozwoju kultury innych krajów regionu (K_W03 K_W11)
- student ma pogłębioną znajomość relacji politycznych i kulturalnych między Polską a krajami Kaukazu (K_W06)
UMIEJĘTNOŚCI
- student wykazuje pewien stopień samodzielności w realizacji badań własnych): samodzielnie podejmuje dyskusję w środowisku naukowym na tematy kultury i sztuki Azerbejdżanu, umie prawidłowo formułować myśli z wykorzystaniem odpowiedniego aparatu pojęciowego z dziedziny kulturoznawstwa (K_U02,K_U03)
- student ma umiejętność percypowania oraz interpretowania współczesnej literatury oraz różnych dziedzin sztuki Azerbejdżanu, a także rozumie kontekst ich powstania i funkcjonowania (K_U07 K_U14).
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
- student dostrzega możliwość praktycznego wykorzystania zdobytej w wykładu wiedzy. Rozumie też konieczność dalszego kształcenia się w tej dziedzinie. (K_K01)
- wykład budzi u studenta refleksję na temat wielokulturowości, uczy tolerancji politycznej, religijnej i obyczajowej (K_K03 K_K05).
- zajęcia dają studentowi przygotowanie do udziału w konferencjach naukowych i politycznych dot. problematyki wschodniej, umożliwia wybór przyszłego pola aktywności zawodowej związanej z tym regionem – w administracji krajowej i samorządowej, instytucjach międzynarodowych, dyplomacji, środkach masowego przekazu oraz ośrodkach badawczych i eksperckich współpracujących z Azerbejdżanem (K_K04 K_K06).
Kryteria oceniania
Stopień przyswojenia materiału omawianego podczas zajęć, aktywność w dyskusji. egzamin ustny
Literatura
Alijewa K., Kobierce Azerbejdżańskie, Warszawa 2013.
Azerbejdżańskie madrości ludowe. Przysłowia, życzenia, wierzenia,przysiegi, baśnie i legendy, Warszawa 2013.
Chodubski A., Polacy w Azerbejdżanie, Toruń 2004.
Sadychowa S., Azerbejdżański strój narodowy, Warszawa 2013.
Sadychowa S., Jubilerstwo azerbejzdżańskie, Warszawa 2013.
Safarowa Z., Muzyka azerbejdżańska, Warszawa 2013.
Świętochowski T., Azerbejdżan, Warszawa 2006.
Efendijew R., Salamzade E., Sztuka Azerbejdżanu, Warszawa 2013.
Tagijewa N., Tkaniny i hafty artystyczne Azerbejdżanu, Warszawa 2013.
Resulzade M.E., Azərbaycan şairi Nizami, Ankara 1951
Мамедгулузаде Дж., Рассказы, фельетоны, повести, пьесы, Баку 1989.
Koroglu. Azerbejdżański epos heroiczny, Warszawa 2013 r.
„Irs Heritage” Magazine, Baku
Azerbaijani carpets magazine.
Albumy, muzyka, filmy.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: