Historia świata arabskiego. Okres osmański 3600-5-AR2-HPAO
Kurs stanowi serię wykładów przedstawiających historię polityczną i społeczną świata arabskiego w latach 1516-1920, czyli w okresie od początku okupacji tego świata przez Turcję Osmańską do upadku imperium i mandatowego podziału Bliskiego Wschodu między Wielką Brytanię i Francję po I wojnie światowej. Wykłady obejmują następujące tematy:
1. Świat arabski i Turcja Osmańska na początku XVI w.
2. Osmański podbój i okupacja świata arabskiego.
- Organizacja administracji osmańskiej w prowincjach arabskich.
- Porządek społeczny w arabskich prowincjach państwa osmańskiego.
3. Schyłek Imperium Osmańskiego.
4. Francuzi w Egipcie (1798-1801)
5. Egipt pod rządami Muhammada Alego; podbój Sudanu.
6. Wielka Syria i Mezopotamia na początku XIX w.
7. Okres Tanzimatu w arabskich prowincjach.
8. Neosufizm i Wahhabizm.
9. Egipt w XIX w., otwarcie Kanału Sueskiego; początek okupacji brytyjskiej i „ukryty” protektorat.
10. Podbój Algierii przez Francję; francuski system rządów.
11. Francuski protektorat nad Tunezją.
12. Powstanie Mahdiego w Sudanie i kondominium anglo-egipskie.
13. Włoski podbój Libii.
14. Francuski protektorat nad Marokiem.
15. Świat arabski w okresie I wojny światowej i europejski podział schedy po Turcji Osmańskiej.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Student po ukończeniu kursu przewidzianego programem:
Wiedza:
- ma rozszerzoną wiedzę o wybranych problemach kultury arabskiej (z zakresu kultury i literatury lub języka lub filozofii i religii lub historii i zagadnień społeczno-politycznych) w perspektywie porównawczej [K_W02]
- ma rozszerzoną wiedzę o wybranych problemach kultury arabskiej i muzułmańskiej (z zakresu kultury i literatury lub języka lub filozofii i religii lub historii i zagadnień społeczno-politycznych) wybranego regionu [K_W03]
- ma poszerzoną i pogłębioną wiedzę o języku arabskim [K_W04]
Umiejętności:
- potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać i wykorzystywać informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na ich podstawie krytyczne sądy [K_U01]
- potrafi wskazać źródła różnic kulturowych państw arabskich i muzułmańskich, również na podstawie materiałów źródłowych [K_U02]
- umie samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze oraz rozwijać zdolności pozwalające na osiągnięcie kariery zawodowej [K_U03]
-potrafi zastosować wiedzę z zakresu problematyki społeczno-kulturowej w typowych sytuacjach profesjonalnych [K_U05]
- potrafi zanalizować najważniejsze zjawiska z zakresu historii/sytuacji społeczno-politycznej/ językowej/ kulturowej [K_U11]
- potrafi wybrać i sformułować temat pracy magisterskiej, dobrać i odszukać źródła w języku arabskim, odnieść się do różnych ujęć teoretycznych, a także innych źródeł [K_U17]
- umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze [K_U22].
Kompetencje
- rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób [K_K01]
- jest otwarty na nowe idee i nurty i odmienność kulturową [K_K05]
- ma świadomość odmienności wynikającej z różnorodności kulturowej, religijnej i filozoficznej i jej wpływu na kształtowanie się postaw społecznych i politycznych oraz procesów gospodarczych [K_K06]
- rozumie i docenia wartość tradycji i spuścizny kulturowej własnej oraz państw arabskich [K_K08]
- dostrzega potrzebę wzbogacenia swojej tradycji o pozytywne wartości filozoficzno-społeczno-kulturowe państw arabskich i, traktuje kulturową synergię jako wartość dodaną [K_K09]
- działa na rzecz udostępniania i promowania spuścizny kulturowej państw arabskich [K_K11]
Kryteria oceniania
Obowiązkowa obecność na zajęciach; stan wiedzy na podst. zaliczenia i egzaminu
Literatura
Literatura obowiązkowa:
1. Bartnicki, A., Egipt i Sudan w polityce Wielkiej Brytanii 1882-1936,
Warszawa 1974.
2. Bałczewski, Marian, Gry i zabawy Turków osmańskich, Dialog 2000.
3. M. Gdański, Arabski Wschód, Warszawa 1963.
5. Hathaway, Jane, Arabowie pod panowaniem Osmanów 1516-1800, Dialog 2012.
6. Inalcik, Halil, Imperium osmańskie. Epoka klasyczna 1300-1600, WUJ 2006.
7.Lewis, B., Muzułmański Bliski Wschód. Narody i cywilizacje.
Gdańsk 2003.
8. Madeyska, D., Historia świata arabskiego. Okres osmański
1516-1920, Warszawa 1988.
10. Raymond, André, Kair, PIW 2005.
11. Reychman, J., Historia Turcji, Wrocław 1973.
12. Robinson, Francis, Świat islamu, Warszawa, Penta 1996.
13. Shaw, S.J., Historia Imperium Osmańskiego i Republiki Tureckiej, tom I, Dialog 2012.
14. Zarys dziejów Afryki i Azji 1869-2006. Historia konfliktów. Praca zbiorowa pod red. naukową Andrzeja Bartnickiego, Warszawa 2006. Systematycznie uzupełniana i wznawiana.
Literatura uzupełniająca:
The Cambridge History of Islam, 2 vols, Cambridge 1970, t. II.
M.M. Dziekan, Historia Iraku, Warszawa 2002.
A. Dziubiński, Historia Maroka, Wrocław 1983.
A. Dziubiński, Historia Tunezji, Wrocław 1994.
A. Dziubiński, Podbój Maghrebu przez Francję 1830-1934, Wrocław
1983.
A. Dziubiński, J. Milewski, Przed podbojem. Afryka północna i
Zachodnia w relacjach z XVIII i XIX wieku, Warszawa 1980.
D. Gazda, Powstanie Mahdiego 1881-1899, Warszawa 2004.
Hanssen, Jens, Thomas Philipp, Stefan Weber (eds.) The Empire in the City: Arab Provincial Capitals in the Late Ottoman Empire, Wuerzburg: Ergon in Kommission, 2002.
A. H. Kasznik, Abd El-Kader 1808-1883. Geneza nowożytnej Algierii,
Wrocław 1977.
G. Kończyk, J. Zdanowski, Zarys historii i przemian społeczno-
politycznych Kuwejtu, Wrocław 1989.
T. E. Lawrence, Siedem filarów mądrości, t. 1-2, Warszawa 1971.
Masters, Bruce, The Arabs of the Ottoman Empire, 1516–1918. A Social and Cultural History, Cambridge University Press 2013.
J. Nevakivi, Britain, France and the Arab Middle East 1914-1920,
Londyn 1969.
Raymond, André, Arab Cities in the Ottoman Period: Cairo, Syria, and the Maghreb, Variorum 2002.
E. Rekłajtis, Liban, Warszawa 1993.
J. Richmond, Egypt 1798-1952. Her Advance towards a Modern Identity
London 1977.
P. Sluglett, Britain in Iraq, 1914-1932, Londyn 1976.
B. Stępniewska-Holzer, Muhammad Ali. Narodziny nowoczesnego
państwa egipskiego, Wrocław 1978.
Winter, Michael, Egyptian Society Under Ottoman Rule, 1517-1798, Routledge 1992.
T. Wituch, Od Trypolisu do Lozanny, Warszawa 1986.
T. Wituch, Kanał Sueski, Warszawa 1972.
J. Zdanowski, Arabia Saudyjska, Warszawa 2004.
J. Zdanowski, Emiraty wahhabickie. Z dziejów Arabii w latach
1745-1932, Warszawa 1993.
Janusz Żebrowski, Maroko, współczesność a historia, Warszawa 2001.
Janusz Żebrowski, Libia, Warszawa 1978.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: