Wiedza o dziejach Żydów i Izraela1 3600-3-HE1-WDŻI1
Trzon nauczania stanowi historia polityczna starożytnego Izraela. W tok wykładu wplatane są informacje na temat instytucji monarchii, gospodarki, społeczeństwa, a zwłaszcza religii starożytnego Izraela. Szczególnie wyeksponowane są kwestie dyskutowane we współczesnych badaniach. Student uczestniczący w zajęciach uczy się umiejętności krytycznej oceny Biblii hebrajskiej jako źródła historycznego bowiem historiografia biblijna jest konfrontowana podczas każdego spotkania ze świadectwami zewnętrznymi, przede wszystkim inskrypcjami królewskim krajów ościennych oraz odkryciami archeologicznymi. Zestawianie Biblii z dokumentacją ludów otaczających Izrael ma także na celu pokazanie dawnych Izraelitów na tle dziedzictwa kultury starożytnego Bliskiego Wschodu.
Historia Hebrajczyków od czasów najdawniejszych do epoki Hellenistycznej
1. Palestyna: uwarunkowania geograficzne, klimatyczne, periodyzacja; ludność
2. Cywilizacja Kanaanu epoki Brązu: wielkie ośrodki miejskie, wpływy państw i ludów ościennych
3. Czas przejścia: od epoki brązu do epoki żelaza: nowe zjawiska cywilizacyjne, migracje ludów
4. Początki państwowości Izraela i Judy (dyskusyjność danych źródłowych)
5. Istota monarchii Izraela i Judy, specyfika religii i główne aspekty społeczeństwa
6. VI-IV wiek p.n.e. czas niewoli, epoka perska, formowanie sie nowej wspólnoty
7. Żydzi bez państwa: istota tworzenia się tożsamości Żydowskiej oraz tradycji biblijnych
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Student:
- ocenia zmiany zachodzące w dziejach Izraela w starożytności
- charakteryzuje formy państwowości i procesy etnogenetyczne Hebrajczyków
- rozróżnia pojęcia w rodzaju: Habiry, Szasu, plemie, amfiktionia, państwo etniczne, politeizm, henoteizm, monoteizm, profetyzm
- identyfikuje kluczowe wydarzenia z dziejów Izraela w starożytności
Kryteria oceniania
- frekwencja
- pisemny test zaliczeniowy na koniec semestru
Literatura
I.Finkelstein, N.A. Silberman, Dawid i Salomon, Warszawa 2007
M. Van De Mieroop, Historia starozytnego Bliskiego Wschodu ok. 3000-323 p.n.e., Kraków 2008
M. Liverani, Israel’s history and the history of Israel, London 2005
I.Finkelstein, N.A. Silberman, Dawid i Salomon, Warszawa 2007
M. Van De Mieroop, Historia starozytnego Bliskiego Wschodu ok. 3000-323 p.n.e., Kraków 2008
M. Liverani, Israel’s history and the history of Israel, London 2005
Oraz inne tytuły podane na początku semestru.
Bibliografia:
a) Instrumenty pracy:
Biblia
Józef Flawiusz, Dawne dzieje Izraela, Poznań 1979.
Józef Flawiusz, Wojna żydowska, Poznań 1980.
Józef Flawiusz, Przeciw Apionowi. Autobiografia, Poznań 1986.
Ancient Near Eastern Texts Relating to the Old Testament, J.B. Pritchard (red.), Princetown 1969.
The New Archaeological Encyclopedia of the Holy Land, vol. 1-4, Jerusalem 1993.
Wielki atlas biblijny (red.) J. B. Pritchard, Warszawa 1994.
Atlas biblijny, Towarzystwo Biblijne w Polsce, Warszawa 1995.
Słownik wiedzy biblijnej, Warszawa 1996 (przekład "The Oxford Companion to the Bible" 1994).
Anchor Bible Dictionary, D.N. Freedman (ed.), vols. 1-6, New York 1992.
Dictionary of Deities and Demons in the Bible, (red.) K. van der Toorn, B. Becking, P.W. van der Horst, Leiden 1995.
Hallo W.W., The Context of Scripture, vol.1-3, Leiden 1997-2001.
Fritz V., Słownik archeologii biblijnej, Warszawa 1994.
Encyklopedia archeologiczna Ziemi Świętej, Warszawa 2002.
b) Inne lektury:
Albright W., Archeologia Palestyny, Warszawa 1964.
Bright J., Historia Izraela, Warszawa 1994.
Fritz V., Davies F., The Origins of the Ancient Israelite State. JSOTS 228, Sheffield 1996.
Gądecki S., bp, Wstęp do Ksiąg prorockich Starego Testamentu, Gniezno 1993.
Gądecki S., bp., Archeologia biblijna, t.1-2, Gniezno 1994.
Hadas-Lebel, M., Józef Flawiusz. Żyd rzymski, Warszawa 1997.
Jaruzelska I., Amos and the Officialdom in the Kingdom of Israel, Poznań 1998.
Jaruzelska I., Własność w prawie biblijnym, Warszawa 1992.
Kitchen K.A., Ramzes Wielki i jego czasy, Warszawa 2002.
Lemaire, A., Dzieje biblijnego Izraela, Poznań 2002.
Lemche N.P., Early Israel, Leiden 1985.
Lipiński E., Szkice z dziejów aramejskich, Poznań 2000.
Maier J., Między Starym a Nowym Testamentem, Kraków 2002.
Mélčze-Modrzejewski J., Żydzi nad Nilem. Od Ramzesa II do Hadriana, Kraków 2000.
Millard A., Skarby czasów Biblii, Warszawa 2000.
Miller J.M., Hayes J.H., A History of Ancient Israel and Judah, London 1986.
Peter M., ks., Dzieje Izraela, Poznań 1996.
Prigent P., Upadek Jerozolimy, Warszawa 1999.
Schürer E., The History of Jewish People in the Age of Jesus Christ, tom I-IV, 1973.
Stachowiak L., ks., Prorocy-słudzy Słowa, Katowice 1980.
Starożytny Izrael. Od czasów Abrahama do zburzenia Jerozolimy przez Rzymian, (red.) H. Shanks, Warszawa 1994.
Stegemann H., Esseńczycy z Qumran, Jan Chrzciciel i Jezus, Kraków 2002.
Synowiec J. S.. OFMConv, Pięcioksiąg, Kraków 2000.
Śliwa J., Sztuka i archeologia starożytnego Wschodu, Warszawa-Kraków 1997.
Świat Biblii, (red.) A. Lemaire, Wrocław-Warszawa-Kraków 2001.
Świderkówna A., Rozmowy o Biblii, Warszawa 1994.
Świderkówna A., Rozmowy o Biblii. Nowy Testament, Warszawa 2000.
Świderkówna A., Rozmów o Biblii ciąg dalszy, Warszawa 1996.
Tronina A. ks., Biblia w Qumran, Kraków 2001.
Tyloch W., Judaizm, Warszawa 1987.
Tyloch W., Odkrycia w Ugaryt a Stary Testament, Warszawa 1982.
Tyloch, W., Dzieje ksiąg Starego Testamentu, Warszawa 1985.
Untermann A., Encyklopedia tradycji i legend żydowskich, Warszawa 1998.
Vaux R. de, Instytucje Starego Testamentu, Poznań 2005.
Vermez G., Jezus Żyd. Ewangelia w oczach historyka, Kraków 2003.
Vermez G., Kto był kim w czasach Jezusa, Warszawa 2006, ss. 19-32.127-135.
Vries Mzn., S. P. de, Obrzędy i symbole Żydów, Kraków 1999.
Warzecha J, ks., Historia dawnego Izraela, Warszawa 2005.
Weber M., Etyka gospodarcza religii światowych, t. III: Starożytny judaizm, Kraków 2000.
Zabłocka J., Zawadzki S., Wybór źródeł do historii starożytnego Wschodu, Poznań 1966.
Zawadzki S., Mane Tekel Fares, Źródła do dziejów Babilonii chaldejskiej, Poznań 1996.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: