Współczesna literatura arabska4 3600-1-AR4-WLA2
Wykład obejmuje historię i charakterystykę literatury arabskiej od XIX do II poł. XX w na obszarach Bliskiego Wschodu i Maghrebu z uwzględnieniem poezji, prozy i dramatu. 1.Przedstawione zostaną trzy kolejne nurty rozwoju poezji: tradycyjny (synteza dawnych wzorów poetyckich z nowoczesną treścią), “nurtu intuicji i uczuć” (poszukiwania na obszarach romantyzmu i symbolizmu) oraz nowoczesny (synteza twórczości erudycyjnej i subiektywnej). 2.Wyodrębnione zostaną trzy główne kierunki rozwoju prozy arabskiej: realizm etnografizujący (tendencja do opisu i dokumentowania rzeczywistości otaczającej), nurt subiektywny (utwory odwołujące się do treści procesów psychicznych), nurt narracyjny ( odnowa dawnych wzorów literackich i kulturowych dla odrodzenia świata arabskiego). 3.Wykład zarysowuje historię teatru arabskiego oraz dramatu. Scharakteryzowany zostanie rozwój dramatu z uwzględnieniem podziału na trzy główne nurty : neoklasycyzmu (przywoływanie wielkich momentów w dziejach), realizmu (opis aktualnych problemów), kreacjonizmu (odnowa tradycji arabskiej). Celem wykładu jest zapoznanie studentów z podstawową wiedzą na temat współczesnej literatury arabskiej.
Rodzaj przedmiotu
Literatura
Literatura obowi¹zkowa/ Required Readings: Abd Allah, Jahja at-Tahir (1999). Naszyjnik i bransolety (tłum J. Kozłowska), Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOGAbd-as-Sabur, S. (1976), Nocny podróżny, Dialog, 1976, 6, s. 50-64Adonis. Rycerz dziwnych słów. (1994), tłum. K. Skarżynska-Bocheńska.. Warszawa: Świat LiterackiAmin Maalouf (1980). Skała Taniosa., tłum. Dorota Ben Ghorbal, Warszawa: CzytelnikBielawski ( 1968). Historia literatury arabskiej. Zarys. Wrocław -Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich - WydawnictwoBourboune, M. (1962), Jałowcowe wzgórze, Warszawa: Książka i Wiedza (powieść)Al-Charrat (2000) Wzgórze Apollina, Warszawa: Wydawncitwo Akademcikie DIALOGAd-Da’if R. (1998) Kochany Panie Kawabato Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOGDib M. (1957), W kawiarni, Warszawa: Czytelnik (powieść)Dib M. (1976), Królewski taniec, Warszawa: PIW (powieść)Dżamal al-Ghitani - jeden z najwybitniejszych prozaików arabskich.Gibran Kh. (1991), Prorok. tłum. B.Sitarz Świdnica:PlutonKh. Gibran (1995), Jezus Syn Człowieczy, tłum. R.Gromacka, Warszawa: Wydawnictwo AGADEGhitani Dż.(1981),Przeżyć strach, tłum, J. Danecki)."Literatura na Świecie" , 7, s. 144-149Ghitani Dż. (1981), Az-Zajni Barakat, tłum J. Jankowska " Literatura na Świecie", 11, s. 240-326Habibi E.(1988). Niezwykłe okoliczności zniknięcia niejakiego Saida Abu Nachsa z rodu Optysymistów, tum. H, Jankowska, Warszawa: PIWAl-Hakim, T. (1960), Szeherezada, Przegląd Orientalistyczny , 2, s. 203-219Al-Hakim T. (1972), Rzeka szeleństwa, Literatura na Świecie 4,s. 104-109 Al-Hakim(1982), Dom nie spełnionych marzeń, tłum J. Danecki, Warszawa: KAW Idris, Jusuf(1980). Egipski erotyk, Tłum. J. Danecki, Warzawa:PIW. Kanafani, Ghassan (1982), Głowa kamiennego lwa, tłum. J. Danecki Warsawa: PIWKozłowska J. (red. ) ( 1970) Skorpion,. Opowiadania egipskie , Warszawa: PIWKozłowska (wybór, wstęp) (1983) Ziemia smutnej pomarańczy, Współczesne opowiadania arabskie. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza. Mahfuz, N. (1982), Hamida z zaułka Midakk, tłum. J. Kozłowska, Warszawa: Książka i WiedzaMahfuz N., (1989) Opowieści starego Kairu, tłum. J. Kozłowska, Warszawa: PIWMahfuz N (2007). Złodziej i psy, tłum. J. Stępiński, Warszawa: PIWMouloud, F. (1972), Syn biedaka, Warszawa: PIW.Munif, Abd ar-Rahman (2000). Na wschód od Morza Śródziemnego (wstęp i przekład M.Dziekan) (w:) (red.) M. Dziekan, "Literatura Arabska. Dociekania i prezentacje” Warszawa: Dialog, 2, s. 143-158 Nasr, Hasan (2001) Uliczki starego Tunisu Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOGPrzy kawie i nargilach. Bajki Tunisu (1967), Warszawa: Państwowy Instytut WydawniczyAs-Samman, Ghada ( 1984). Koszmary Bejrutu , tłum. H. Jankowska, Warszawa: PIWWannus, S.A, (1976), Słoń, Dialog, 6, s. 65-72 Skarżyńska-Bocheńska K. (1990). Pieśni gniewu i miłości.Wybór arabskiej poezji współczesnej (opracowanie, przekład, wstęp) Warszawa Państwowy Instytut Wydawniczy
Szczegółowy program zajęć/Course Schedule:Semestr I. 1. Między klasycyzmem a współczesnością: rozwój nowej kultury arabskiej. Okres odrodzenia nahda. Ruch przekładowy Wielkie postacie odrodzenia: Rifa’at at-Tahtawi, Muhammad Abduh2. Taha Husajn - jako prekursor myśli literackiej odrodzenia (Egipt). Odrodzenie w pozostałych krajach Bliskiego Wschodu (Syria, Liban, Palestyna, Irak). Myśliciele libańscy: Nasif al-Jazidżi. i Butrus al-Bustani. Odrodzenie w Maghrebie.3. Poezja nurtu tradycyjnego. Egipt: Mahmud Sami al-Barudi, Ahmad Szauki, Hafiz Ibrahim, Isma’il Sabri. . Irak: Dżamil Sidki az-Zahawi. Maruf ar-Rusafi. Inne kraje Bliskiego Wschodu. 4. Powstanie i rozwój poezji Maghrebu. Nurt tradycyjny. Maroko: poezja walki, reform i wiary. Tunezja: poezja jako czynnik przemian. Algieria: poematy religijne, walka o tożsamość. Libia: tradycja i nowoczesność5. Poezja intuicji i uczuć. Chalil Mutran i romantyzm. Grupy poetyckie w Egipcie: Dżama’at ad-Diwan (Grupa Dywanu): Dżama’at Apollo (Grupa Apollo).6. Literatura emigracyjna. Emigracja libańsko-syryjska. W Egipcie: Dżurdżi Zajdan. Na zachodzie: Dżubran Chalil Dżubran. 7. Powstanie nowej prozy. Egipt w awangardzie; prekursorzy. Mustafa al-Manfaluti, Salama Musa. Hajkal. 8 Realizm etnografizujący: Hasan Husajn Hajkal, Muhammad i Mahmaud Tajmurowie.9.. Realizm etnografizujący ( c.d.) Jusuf Idris. Rozwój powieści. Społeczna powieść mieszczańska i Taufik al-Hakim. 10. Noblista Nadżib Mahfuz: życie i twórczość. Obraz społeczeństwa egipskiego w jego Trylogii11.. Rozwój prozy na tle sytuacji społeczno-politycznej w Egipcie. Powieść wiejska. Asz-Szarkawi. Romans obyczajowy. 12. Rozwój prozy syryjskiej. Hanna Mina - “arabski Hemingway”; pisarz polityczny i obyczajowy. Znane pisarki: Colette (Suhajl al-Churi) i Ghada As-Samman.13. Pisarze Syrii. Hajdar, Hajdar.14. Proza jordańsko-palestyńska. Uwarunkowania historyczne, polityczne. Ghassan Kanafani - bojownik i pisarz.15. Nowa literatura iracka, jej powstanie i charakterystyka. Abd ar-Rahman ar-Ruba’i.Semestr II1. Nowy typ realizmu: Abd ar-Rahman Munif i epoka poszukiwania tożsamości. 2.Realistyczna proza Maghrebu. Tunezja: Muhammad Salih al-Dżabiri. Maroko: Abd al-Karim al-Ghallab i Mubarak Rabi. 3. Proza Algierii i Libii.4.. Literatura Półwyspu Arabskiego. Arabia Saudyjska, Kuwejt, Katar. 5. Literatura Półwyspu Arabskiego:. Zjednoczone Emiraty Arabskie: Muhammad Murr i realizm jako zwierciadło rzeczywistości. Literatura Omanu. 6. Nurt subiektywny prozy arabskiej. Autobiografia literacka: dzieciństwo, rodzina, dorastanie, jednostka a wspólnota.. Wybitni pisarze. Edward al-Charrat, Madżid Tubijja, Sun Allah Ibrahim (Egipt). 7.Proza nurtu subiektywnego .Salim Barakat, Zakarijja Tamir, (Syria) Ibrahim al-Koni (Libia) :8. Nurt narracyjny prozy. Powrót do dawnej stylistyki arabskiej, klimat baśni i ludowej mądrości., Al-Mas’adi, Izz ad- Din al-Madani (Tunezja)9. Nurt narracyjny (cd.) Jahja Tahir Ad Allah (Egipt).At-Tajjib Salih (Sudan)10. Nowa poezja arabska. Odejście od rygorów tradycyjnej kasydy. Wiersz biały i wolny. Irak (Nazik al-Mala’ika, Badr Szakir as-Sajjab) i Egipt (Salah Abd as-Sabur, Ahmad Abd al-Muti Hidżazi, Amal Dunkul) 11. Nowa poezja arabska (c.d).(Syria). Motyw miłości w liryce: Nizar Kabbani (Syria). Palestyńska poezja walki: Mahmud Darwisz. Poezja Maghrebu: Fadila Szabbi, Waha’ibi (Tunezja). Jean Senac, Muhammad Dib i Dżamal ad-Din Bencheikh - algierscy poeci języka arabskeigo i francuskiego. Ali al-Fazzani, Muhammad al-Fajturi (Libia), Muhammad Bennis, Malika al-Asimi (Maroko) 12. Teatr arabski i sztuka widowiskowa. Powstanie teatru arabskiego. Podstawowe nurty: neoklasycyzm, realizm i kreacjonizm. 13. Egipt jako źródło twórczej myśli teatralnej w świecie arabskim: tradycja i nowatorstwo. Egipcjanie: Taufik al-Hakim, Jusuf Idris.14. Teatr w Syrii. Bogata myśl teatralna w Iraku i Maghrebie.15.Współczesna kultura popularna. Dramaturgia filmowa i telewizyjna.
Literatura uzupe³niaj¹ca/ Recommended Readings:Abbas A. (2002). Różnorodność stosowania symboli i innych wątków we współczesnej poezji arabskiej, w::) Michalak-Pikulsla (red.). W kręgu cywilizacji Półksiężyca. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. s. 81-95Bielawski ( 1968). Historia literatury arabskiej. Zarys. Wrocław -Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich - Wydawnictwo. Bielawski j. Skarżyńska-Bocheńska K., Jasińska J, (1978) Nowa i współczesna literatura arabska 19 i 20 w. Literatura arabskiego Wschodu. Warszawa Państwowe Wydawnictwo NaukoweBielawski J., Kozłowska J. ,Machut-Mendecka E., Skarżyńska-Bocheńska K. ( 1989) Nowa i współczesna literatura arabska 19 i 20 w. Literatura arabskiego Maghrebu, Warszawa Państwowe Wydawnictwo Naukowe (zwłaszcza Bibliografia.Janabi H.Wygnanie w literaturze arabskiej [w:] (red.) A.Abbas Z Mekki do Poznania. Materiały 5. Ogólnopolskiej Konferencji Arabistycznej, Poznań 9-10 czerwca 1997, (s. 123-132). Poznań. Landowski Z.(2008), Chronotopy w utworach dramatycznych Sa’d Allaha Wannusa, Łódż; Ibidem. Machut-Mendecka E. (1984) Współczesny dramat egipski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo NaukoweMachut-Mendecka, E. (1992), Główne kierunki rozwojowe dramaturgii arabskiej, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu WarszawskiegoMichalak-Pikulska B. (1998) The Contemporary Kuwaiti Short Story In Peace Time and War 1929-1995, Kraków: The Enigma PressMachut-Mendecka (2000). Studies in Arabic Theatre and Literature. Warszawa: Academic Publishing HouseMichalak-Pikulska B. (2000). Zarys wspólczesnej nowelisyk krajów Póyspu Arabskiego, Krajów: Księgarnia AkadmickaMichalak-Pikulska B.(2002). Modern poetry and prose of Oman 1970-2000. Kraków: The Enigma PressMichalak-Pikulska B.(2006). Modern Poetry and Prose of Bahrain, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielloñskiego. Sh’hadeh Y. (2007). Syryjska powieść po roku 1961, Kraków: Wydawnictwo Uniwerytetu Jagiellońskiego. Skarżyńska-Bocheńska K. (1980) Tradycja i nowatorstwo we współczesnej poezji tunezyjskiej Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu WarszawskiegoWalther W.(2008). Historia literaury arabskiej, Waarszawa; Wydawncitwo Naukowe PWN
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: