Klasyczna literatura arabska1 3600-1-AR3-KLA1

Podczas kursu omówione zostaną następujące kwestie:
Rozwój poezji arabskiej w okresie przed islamem (VI w), początkach islamu, i w okresie Umajjadów ( do 750 r. n. e.); sytuacja ekonom. i społeczna wspólnoty rodowo-plemiennej Arabów. Kodeks honoru (ird), rola poetów i poezji w jego bezwzględnym egzekwowaniu. Kultura "żywego słowa" .Narratorzy (ruwat).Konkursy poetyckie w Ukaz. "Powszechność" kultury i poezji. Poezja jako wartość i dobro wspólne - rodu, plemienia i wszystkich Arabów, powód do dumy i sławy wobec innych narodów.
Charakterystyka struktury kasydy, rymów i rytmów, układu tematów . Gatunki. Poeci.
Sztywny schemat układu arabskiej kasydy na podstawie tekstu T. Kowalskiego i lektury mu'allaq. Schemet czy 'swobodny strumień skojarzeń' ?
Analiza treści mu'allaq, piękna opisów przyrody (wasf), metafor i porównań, fragmentu nasibu nawiązującego do celu (qasd) poematu. Lektura kasyd.
Cechy arabskiego honoru (ird):męstwa, wytrwałości, hojności, dobrosąsiedzkiej opieki, gościnności, lojalnosci oraz zamsty za krew rodu w okresie dżahilijji. Referaty. Lektura wybranych poematów, dyskusja.
Źródła arabskie z VIII i IX w., w których erudyci ze szkół filologicznych w Kufie i Basrze spisali przekazywaną ustnie przez 2 wieki poezję. Charakterystyka najważniejszych antologii ogólnych i plemiennych oraz ich autorów. Problem autentyczności poezji staroarabskiej stawiany przez Margoliouth'a i Taha Husajna. Dowód R. Blachere'a.
Koran jako dzieło powstające w określonym czasie i środowisku - spojrzenie europejskie laickie, oraz jako Księga objawiona przez Boga - według wiary muzułman. Opinie J.Bielawskiego. Prawo koraniczne a dawne zwyczaje dżahilijja- lektura sur Koranu.
Prorok a poeci. Polemika z poglądem badaczy europejskich, że "Muh. zwalczał poetów". Lektura wybranych sur Koranu. Poeci Proroka. Ka'b Ibn Zuhajr i Hassan Ibn Thabit. Lektura i analiza 'Banat Su'ad".
Okres Umajjadów. Podział :1.nurt tradycyjny o charakterze. politycznym; a) dworski b) opozycyjny. c) wasf beduiński. 2.Liryka beduińska - uzryjska. 3. Liryka erotyczna miast Hidżazu. a) charakterystyka poetów dworu Banu Umajja- al-Achtal, Dżarir, Farazdaq. Rola satyr i panegiryków. Naqa'id. Lektura kasyd.
Poezja polityczna. charydżytów i szyitów. Katari ibn Fudża'a, At-Tirimmah, i in. Charakterystyka samodzielnych wasf beduińskich. Ar-Ra'i, Zu'r-Rumma.
Miłosna liryka uzryjska. Wprowadzenie w realia obyczajowości beduińskiej- szaraf -honor rodziny. Usamodzielnienie dawnego nasibu; rozłąka i tęsknota wzbogacone o wierną miłość do jedynej kobiety i jej wartość uszlachetniającą zakochanych.
Omówienie arab. źródeł romantycznych historii miłosnych. Ibn Qutajba i Abu'l-Faradż al-Isfahani, K. al-Aghani.(X w.). W oparciu o własne studia wątku "Qays Ibn Dharih i Lubna", dokładna prezentacja tego wątku "szczęśliwej miłości" wraz z wybranymi wierszami Qaysa i ich analizą ukazujących niezwykły w realiach VII w. duchowy wymiar miłości.
Zwrócenie uwagi na historyczność postaci Qaysa Ibn Dhariha, i na fakt, że choć ten wątek miłosny był wcześniejszy o 30 lat od "kochanków uzryjskich" , badacze arabscy i europejscy pomniejszali jego znaczenie, a nawet zmieniali zakończenie wątku na tragiczne, aby zunifikować je z tragicznymi wątkami Madżnun Layla i Dżamil Busajna, wbrew materiałowi źródłowemu. Krytyka "taqlid"- bezmyślnego powielania błędnych opinii.
Prezentacja wątków "tragicznej miłości uzryjskiej": Madżnun - Lajla, Dżamil - Busajna, Lajla al-Ahyalijja - Tawba. Lektura ich wierszy.
W oparciu o własne studia wątku "Madżnun Lajla" w Kitab al-Aghani , demistyfikacja zachwytów nad "platoniczną" miłością tej pary, nowe oblicze Madżnuna . Porównanie wierszy Qajsa ibn Dhariha i Madżnuna. Dyskusja.
Liryka erotyczna miast Hidżazu Mekki i Medyny. Izolacja polityczna i dobrobyt kupców po przeniesieniu stolicy do Damaszku. Rozkwit muzyki, pieśni i poezji.
Charakterystyka poezji wywodzącej się z nasibu Imr al-Qaysa - fachru erotycznego. Sławni poeci Umar ibn Abi Rabi'a , al-Ardżi i inni