TABS: Socjologia jednostki: perspektywa interakcyjna 3502-TABS-23

Seminarium ma na celu pokazanie możliwości zastosowania orientacji interakcjonizmu symbolicznego do badania współczesnych problemów tożsamości osobistej, społecznej i biograficznej, przemian, poszukiwania i konstruowania tożsamości. Orientacja interakcjonizmu symbolicznego wprowadziła do socjologii bogaty repertuar kategorii analitycznych i modeli teoretycznych odnoszących się do tych procesów. Są one szczególnie przydatne w badaniach sprzeczności, paradoksów i dylematów tożsamościowych w warunkach radykalnych zmian kulturowych, ryzyka i niepewności we współczesnym społeczeństwie. Podstawową kategorią dla orientacji interakcjonizmu symbolicznego w odniesieniu do podmiotu, jego refleksyjności, relacyjności i sprawczości jest pojęcie jaźni (self) związane z procesami komunikowania i wzajemnego oddziaływania. Procesy tożsamościotwórcze i biograficzne analizowane są w wymiarach: interakcyjnym, komunikacyjnym i dramaturgicznym (performatywnym). Specyfika perspektywy interakcjonizmu symbolicznego polega na przyjęciu koncepcji znaczenia tworzonego i modyfikowanego w oddziaływaniach społecznych, które są zarazem procesami komunikacyjnymi i interpretacyjnymi. Procesy te obejmują także znaczenia emocjonalne. Jaźń i tożsamość w procesach interakcji i komunikacji charakteryzuje także ich wymiar emocjonalny. Ukazana zostanie symboliczno-interakcyjna koncepcja emocji, w tym w szczególności w sytuacjach choroby i cierpienia. Teoria interakcjonizmu symbolicznego nie ogranicza się do wymiaru mikrosocjologicznego oddziaływań interpersonalnych face-to-face, lecz obejmuje także wymiary: mezo- i makrospołeczne: ruchy społeczne, organizacje, sieci społeczne, światy społeczne i tożsamości zbiorowe. Przedstawione zostaną procesy konstruowania tożsamości zarówno w oddziaływaniach bezpośrednich, jak i zapośredniczonych, np. przez komunikację internetową. W centrum uwagi pozostawać będą przemiany tożsamości indywidualnych w procesach interakcji społecznych i ich negocjowanie. Podjęte zostaną zagadnienia naznaczania społecznego, obcości i stygmatyzacji. Analizowane będą tożsamości formowane w światach społecznych oraz radykalne transformacje tożsamości, związane z zaangażowaniem do ruchów społecznych. W centrum uwagi znajdą się procesy biograficzne i wkład orientacji interakcjonizmu symbolicznego do badań przy użyciu metody biograficznej i dokumentów osobistych. Seminarium ma na celu podjęcie tematów badawczych zainspirowanych perspektywą interakcjonizmu symbolicznego. Projekty badawcze będą realizowane przy użyciu metod jakościowych.