Zróżnicowanie kulturowe Polski i świata 3502-SUM/I/2/ZKPiS

Kultury ulegają ciągłym przemianom, ale zróżnicowanie kulturowe świata wcale nie ulega zmniejszeniu. Zauważane jest zjawisko wszechogarniającej globalizacji ekonomicznej, społecznej i kulturowej; powstaje globalna wioska. Nie zmienia to faktu, że różnorodność, odmienność kulturowa jest przedmiotem uwagi naukowców i polityków; prowadzi do antagonizmów, a nawet konfliktów między jednostkami i zbiorowościami. Różnice cywilizacyjne dzielą świat kulturowy na Wschód i Zachód, na Europę i Azję oraz na świat islamu, na tych, którzy do niedawna byli kolonizatorami i tych, którzy byli skolonizowani. W skali globalnej, regionalnej i lokalnej dostrzegamy różnorodność kulturową, która traktowana jest: albo jako wartość, co się przejawia w podtrzymywaniu lokalnej tradycji, a nawet w jej kulcie, albo jako źródło niechęci, odrzucenia, wrogości. Na wykładzie omówione zostaną następujące zagadnienia:? Problem "odrodzenia etnicznego" i "ginięcia narodów" - przemiany, którym podlegają państwa narodowe, głównie europejskie oraz tzw. etnonacjonalizm grup regionalnych i mniejszościowych;? Wykorzystywanie tradycji narodowych i symboliki z kultur etnicznych do prowadzenia walki politycznej, kształtowania nastrojów społecznych, budowania jedności obywatelskiej lub, wręcz przeciwnie, wyznaczania podziałów w społeczeństwie;? Zagadnienia eksportu kulturowego - przepływania wzorców na płaszczyźnie globalnej, ekspansji zachodniej kultury masowej, inspiracje z kultur nie-zachodnich i ich przetwarzanie W związku z nasilaniem się na całym świecie nacjonalizmów, odradzaniem etniczności, mobilizacją etniczną, wzrostem emocji narodowych, ideologicznymi powrotami do tradycji omówione zostaną przykłady tych zjawisk: ? Odrodzenia wśród rdzennych narodów syberyjskich (Buriatów, Jakutów, Koriaków);? Narodowych i etnicznych konfliktów na Bałkanach;? Silnego regionalizmu opartego na specyfice kulturowej w Polsce na Podhalu, na Śląsku, także spór o status Kaszubów jako grupy etnicznej, narodu, regionu.Analiza społeczeństwa polskiego uwzględni obecność kulturowych mniejszości, zarówno tych od stuleci obecnych jak np. Romowie, Tatarzy, Ukraińcy, Łemkowie, jak i nowych grup mniejszościowych - zbiorowości imigranckich (Wietnamczycy). Będą nas interesowały procesy ich integracji, tendencje do izolacji od społeczeństwa większościowego, a także polityka państwa wobec grup kulturowo odmiennych (np. problemy dziecka mniejszościowego i cudzoziemskiego w polskiej szkole). Poruszone też będą problemy polskiej mniejszości na Litwie, Ukrainie, Białorusi i w Czechach.Do naszych analiz posłużą następujące kategorie pojęciowe: ? Naród i etniczność? Opozycja "swojskość-obcość"? Marginalizacja, wykluczenie ? Akulturacja, asymilacja i integracja? Stereotypy narodowościowe i etniczne? Tożsamość i identyfikacja.