Socjologia mediów masowych 3502-SSZCZ-4
Socjologia mediów masowych to wprowadzenie do bardzo
szerokiego pola problemów oraz badań przecinających wiele
dyscyplin akademickich; punktem ogniskowym są tu współczesne
teorie komunikacji, które stanowią nie tylko sposób
uporządkowania wiedzy/nauki, ale przede wszystkim wyznaczają
perspektywy badawcze oraz skłaniają do koncentracji na
wybranych zagadnieniach związanych z komunikacją. Sam termin
„komunikacja masowa” stał się problematyczny; skojarzenia z
mediami komunikacji masowej, często potocznie zwanymi „starymi
mediami” wikłają w perspektywy, które we współczesności, w
której dominuje komunikacja oparta na technologiach cyfrowych
zdaje się być kompletnie nieadekwatna. Wykład ma za zadanie z
jednej strony uporządkować wiedzę na temat mediów jako
technologii oraz „pośredników”, z drugiej – być inspiracją do
podejmowania przez studentów badań oraz analiz w dalszej nauce.
Socjologia mediów masowych obejmuje nie tylko wymiar teorii i
narzędzi analizy komunikacji, ale także porządek instytucjonalny,
który formuje z jednej strony rynek mediów, z drugiej – media
publiczne. Duża część wykładu jest skoncentrowana na analizie
tzw. nowych mediów oraz społecznych, kulturowych i
ekonomicznych skutków ich rozwoju.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
K_W01 zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne
K_W02 ma uporządkowaną wiedzę z zakresu nauk społecznych i
humanistycznych
K_W03 posiada elementarną wiedzę o miejscu socjologii w systemie nauk
oraz o jej relacjach z innymi dyscyplinami
K_W04 ma świadomość istnienia sporów teoretycznych i
metodologicznych prowadzonych we współczesnej socjologii
K_W07 jest świadomy istnienia różnych rodzajów organizacji
społeczeństwa w przeszłości i współcześnie
K_W09 posiada podstawową wiedzę na temat narzędzi i celów polityki
społecznej
K_W10 posiada podstawową wiedzę o rodzajach więzi społecznych i
rządzących nimi prawidłowościach
K_W11 rozumie społeczną naturę relacji łączących jednostki, grupy i
instytucje społeczne
K_W12 posiada podstawową wiedzę na temat mechanizmów dynamiki
grupy społecznej oraz obustronnych zależności między grupą a
jednostką
K_W13 jest świadomy znaczenia grupy w budowaniu społecznej
tożsamości człowieka
K_W14 posiada podstawową wiedzę o zróżnicowaniu kulturowym Polski
i współczesnego świata
K_W15 posiada podstawową wiedzę o metodach badania zróżnicowania
kulturowego
K_W16 posiada podstawową wiedzę o problemach wynikających ze
zróżnicowania kulturowego współczesnego społeczeństwa
K_W17 ma podstawową wiedzę o kryteriach poprawności wnioskowania
K_W18 zna podstawowe metody i techniki badań społecznych oraz wie
jakie dobrać metody badawcze w celu rozwiązania prostych problemów
badawczych
K_W19 rozumie na czym polega specyfika analizy socjologicznej
K_W26 posiada elementarną wiedzę na temat funkcjonowania różnego
typu organizacji i zarządzania nimi
K_W30 posiada podstawową wiedzę na temat aktualnych potrzeb i
problemów społeczeństwa polskiego oraz zmian w tym zakresie
K_W31 posiada podstawową wiedzę o historii dyscypliny i jej twórcach
K_W33 zna podstawowe założenia i twierdzenia głównych historycznych
i współczesnych teorii socjologicznych
K_W35 jest świadomy wyboru określonej perspektywy teoretycznej i
dostrzega konsekwencje tego wyboru
K_U02 potrafi zinterpretować przeszłe i bieżące wydarzenia społeczne
(polityczne, kulturowe, gospodarcze) przy pomocy pojęć i teorii
socjologicznych
K_U03 potrafi zastosować podstawowe terminy i kategorie socjologiczne
do analizy społeczeństwa, zwłaszcza współczesnego społeczeństwa
polskiego
K_U04 potrafi samodzielnie znaleźć informacje i materiały niezbędne do
przeprowadzenia prostych analiz socjologicznych, korzystając z różnych
źródeł (w języku rodzimym i obcym) oraz posługując się nowoczesnymi
technologiami
K_U05 potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn
wybranych procesów i zjawisk społecznych
K_U06 potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami teoretycznymi
do opisu zmian społecznych we współczesnych społeczeństwach
K_U07 potrafi dokonać prostej analizy konsekwencji procesów
zachodzących we współczesnych społeczeństwach
K_U12 potrafi zaplanować i zrealizować badanie społeczne przy użyciu
podstawowych ilościowych i jakościowych metod i technik badań
socjologicznych
K_U17 potrafi formułować sądy na temat motywów ludzkiego działania
oraz przewidywać społeczne konsekwencje tego działania
K_U18 potrafi analizować na podstawowym poziomie interakcje
zachodzące w grupach
K_U19 umie opisać rolę kultury w funkcjonowaniu jednostki i
społeczeństwa
K_U20 potrafi przeczytać ze zrozumieniem tekst naukowy i wskazać jego
główne tezy, argumenty autora oraz poddać je dyskusji
K_K04 potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na
temat zjawisk społecznych
K_K07 umie dokonać krytycznej analizy źródeł
K_K12 potrafi właściwie korzystać ze źródeł informacji naukowej
Kryteria oceniania
egzamin pisemny
Do godzin przeznaczonych na zajęcia w sali (30h) należy doliczyć czas konieczny do przygotowania się do zajęć (czytanie lektur) – 2h tygodniowo oraz czas konieczny do przygotowania się do finalnego zaliczenia (egzaminu) – 15h
Literatura
1. M. Morozowski, Media, władza, biznes
2. D. Mc Quail Media masowe
3. J.B. Thompson Media i nowoczesność
4. J. van Dijk, Społeczne aspekty nowych mediów
5. K. Jakubowicz Media publiczne
6. D. Mersch Teorie mediów
7. M. Mc Luhan Wybór pism
8. J. Fiske Wprowadzenie do badań nad komunikacją
9. N. Luhmann Realność mediów masowych
10. L, Manovich Język nowych mediów
11. P. Bourdieu O telewizji
12. M. Filiciak, Media – wersja beta
13. Briggs, Asa. Społeczna Historia Mediów: Od Gutenberga
Do Internetu . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN,
2010., w tym szczególnie rozdz. 2 i 3
14. Fiske J. (2008) Wprowadzenie do badań nad
komunikowaniem ; Wrocław: Astrum; rozdz. 1 (Teoria
komunikacji) i rozdz. 3 (Komunikacja, znaczenie, znak)
15. Jakubowicz K. Media publiczne, Wydawnictwa
Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007, r. 3 i 4
16. Habermas, Jürgen. Strukturalne Przeobrażenia Sfery
Publicznej . Biblioteka Współczesnych Filozofów.
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, rozdz.
o genezie mieszczańskiej sfery publicznej oraz o rynku
mediów
17. Murdock, Graham. Media, Kultura i Ekonomia: Krytyczne
Pytania: Antologia Tekstów . Seria Zerojeden. Wrocław:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej,
2010, część 2 - "zdobycze korporacji" (część dot. rynku
mediów)
18. Projekt badawczy State of the News Media - raporty
roczne na temat sytuacji mediów informacyjnych w
USA. http://stateofthemedia.org
19. Materiały i opracowania Krajowej Rady Radiofonii i
Telewizji (krrit.gov.pl), w tym przede wszystkim -
raporty na temat rynku mediów w Polsce oraz rynków
europejskich, a także opracowania na temat mediów
publicznych. W tym szczególnie:
20. http://www.krrit.gov.pl/dla-mediow-i-analitykow/publ
ikacje/raporty/
http://www.krrit.gov.pl/dla-mediow-i-analitykow/publ
ikacje/analizy/
21. Thompson J. (2001) Media i nowoczesność ; Wrocław:
Astrum; rozdz. 4 (widoczność) - problem relacji
prywatne-publiczne oraz sfery publicznej
22. Klein N. No Logo, fragmenty
23. Luhmann, Niklas. Realność Mediów Masowych . Studia
Brandtiana. Translationes vol. 2. Wrocław: GAJT
Wydawnictwo, 2009, rozdz. 1-5
24. Kelty C.M Two Bits. The Cultural Significance of Free
Software. Introduction, Duke University Press
25. 12. Benkler Y. Bogactwo Sieci , rozdz. 1. Warszawa: WSiP
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: