Hospicjum - próba opisu 3502-SEM23
Zajęcia będą kontynuacją badań i rozwinięciem rozważań dotyczących HOSPICJUM - instytucji zajmującej się opieką nad umierającym i jego bliskimi. Ta forma opieki w zadziwiająco szybkim tempie rozwija się w naszym kraju - na początku lat 80-tych, na terenie Polski, działały tylko 3 hospicja, obecnie funkcjonuje ich ponad 400. Dla porównania na terenie Holandii działa 1 hospicjum i to założone przez polskiego emigranta. Czym spowodowany jest taki wzrost i tak diametralne różnice w obrębie kultury Zachodu w podejściu do śmierci, starości i opieki nad nieuleczalnie chorymi? Czym podyktowane jest tak lawinowe tworzenie się hospicjów i ośrodków opieki paliatywnej? Czy jest to tylko wynik starzenia się społeczeństwa, czy może jest to odpowiedź na medykalizację i pragmatyzm coraz wyraźniej obecny i w tej sferze ( np. dyskusja o wprowadzeniu eutanazji dla chorych na życzenie rodziny)? W ponowoczesnym świecie śmierć została wypchnięta poza nawias, jest milcząco przyjmowaną przegraną, pozbawiona formy kulturowej ( obrządków przejścia) staje się coraz bardziej niewytłumaczalna i nieoswojona. Czy zatem działalność hospicyjna stanowi tylko rozwiązanie problemu starzejącego się społeczeństwa polskiego czy jest równocześnie swoistym ruchem społecznym sprzeciwu wobec współczesnej kultury prowadzącej ku samotnej , zmedykalizowanej, pełnej lęku, niewytłumaczalnej śmierci jednostki. Pytanie o sens śmierci - wydaje się być dobrym wskaźnikiem dla opisu współczesnej kultury Zachodu. Istotnym jest zatem zbadanie postaw i motywacji samych wolontariuszy oraz personelu hospicjum ( lekarze, pielęgniarki, psychologowie). Ciekawe byłoby również określenie typu rodziny korzystającego z pomocy hospicjum. Nie ośmielamy się jednak w ramach tego seminarium badać samych umierających. Ważnym elementem badań powinno być ukazanie różnic w celach i motywacjach działań różnorakich form hospicjum ( hospicjum domowe jako sprzeciw wobec samotnej śmierci poza rodziną i domem) oraz medycyny paliatywnej ( np. przyszpitalne odziały dla nieuleczalnie chorych). Obok samego ruchu hospicyjnego wartym przebadania byłaby polityka państwa wobec umierających , a szczególnie ciekawym do prześledzenie byłyby działania powołanego stosunkowo niedawno pełnomocnika ds. medycyny paliatywnej. Na zajęciach będą kontynuowane badania nad opieką hospicyjną, ze szczególnym uwzględnieniem motywacji wolontariatu, liderów, założycieli w różnorakich placówkach ( hospicjum domowe, stacjonarne, aż po formy opieki paliatywnej). Doskonalone będzie narzędzie wywiadów oraz weryfikowany zestaw hipotez. Jako grupę porównawczą traktować będziemy inne formy wolontariatu ( np. krwiodawców).
Rodzaj przedmiotu
Literatura
Szaniawski Tadeusz "Typy postaw wobec śmierci a osobowość", PAT, 1998Zawiła Małgorzata "Religia i śmierć. Trajektorie umierania i jej religijne elementy na przykładzie środowisk hospicyjnych" , NOMOS, 2009Górecki Mirosław "Hospicjum w służbie umierającym" Wydawnictwo Akademickie "Żak", Warszawa 2000 Kubler-Ross Elizabeth "Rozmowy o śmierci i umieraniu" wyd. Media Rodzina, Poznań 1998Drążkiewicz J.. (red.), "W stronę człowieka umierającego. O ruchu hospicjów w Polsce". Uniwersytet Warszawski Instytut Socjologii. Warszawa 1989red. W. Falkowski i inni "Hospicja nadziei. Hospicies of Hope" Warszawa-Londyn 2004:x. Waleszczuk Zbigniew "W trosce o człowieka umierającego. Geneza hospicjum w Polsce" wyd. Lamis, Wrocław 2004Antonina Ostrowska ( krytyka Kubler-Ross) "Śmierć w doświadczeniu jednostki i społeczeństwa" PAN IFiS, Warszawa1991Szalast Roman "Lekarze pracujący w hospicjum o własnej śmierci" w :Kolbuszowski Jacek (red.) "Problemy współczesnej tanatologii. Medycyna - Antropologia Kultury - Humanistyka" tom VIII, Wrocław 2004 str. 187-195Eugeniusz Dutkiewicz SAC "Zdjąć udrękę. Opieka duchowa nad umierającym" Więź luty 1999 , 2(483)Bohdan Zbigniew "Lekarz wobec śmierci dziecka" Więź luty 1999 , 2(483)Masłowski Krzysztof "Zespół hospicyjny w duchowej opiece nad chorymi terminalnie" w :Kolbuszowski Jacek (red.) "Problemy współczesnej tanatologii. Medycyna - Antropologia Kultury - Humanistyka" tom VI, Wrocław 2002 str. 36-43Szczawiński Wojciech "Myśl przy końcu drogi" ( wywiady wolontariusza) Wyd. Literackie, Kraków 2004;Kormolicka Barbara "Wolontariusze w służbie człowiekowi umierającemu" Wyższa Szkoła Humanistyczna, Szczecin 2000Ogryzko-Wieiórkowska Mirona "Rodzina w obliczu śmierci. Studium socjologiczne" wyd. UMCS, Lublin 1992Więckowska Elżbieta "Pragnienie śmierci jako próba przełamania traumy - sygnalizacja problemu. w :Kolbuszowski Jacek (red.) "Problemy współczesnej tanatologii. Medycyna - Antropologia Kultury - Humanistyka" tom VIII, Wrocław 2004 str. 79-85Światek Barbara "Wola śmieci a obowiązek ratowania życia" w :Kolbuszowski Jacek (red.) "Problemy współczesnej tanatologii. Medycyna - Antropologia Kultury - Humanistyka" tom VIII, Wrocław 2004 str.85-93
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: