Racjonalność-komunikacja-sfera publiczna. Wprowadzenie do socjologii Jürgena Habermasa 3502-SEM13
Pojęcie wolnej od stosunków panowania, ideologicznej dominacji oraz ustrukturyzowanej komunikacyjnie sfery publicznej - fundament teorii komunikacji. Sfera publiczna jako przestrzeń wolności społecznej. Dysfunkcje sfery publicznej - symptom wadliwego funkcjonowania demokracji (odpolitycznienie obywateli, upolitycznienie państwa). Systemowe zniekształcenia komunikacji (marketing i propaganda). Normatywny potencjał teorii komunikacji - idea racjonalnego konsensu. Ład normatywny a sfera publiczna. Teoria komunikacji a tradycja hermeneutyczna (H. - G. Gadamer) oraz teoria systemów Niklasa Luhmanna. Teoria działania komunikacyjnego - podstawowe pojęcia: racjonalność komunikacyjna, typologia działań społecznych, dyskursywnie spełnialne roszczenia ważnościowe, intersubiektywnie podzielany świat życia. Uniwersalność czynności językowych - element propozycjonalny i moc illokucyjna. Teoria racjonalizacji Maxa Webera w ujęciu J. Habermasa. G. H. Mead i zmiana paradygmatu w naukach społecznych - komunikacja a kształtowanie więzi i ładu społecznego. Ograniczenia i wady teorii systemowo - funkcjonalnych w kontekście analizy współczesnych społeczeństw (T. Parsons). J. Habermas a tradycja Szkoły Frankfurckiej. Strukturalne komponenty społecznego Lebenswelt - kultura, społeczeństwo, osobowość. Media sterownia a kolonizacja świata życia. Normatywne podstawy teorii komunikacji jako teorii racjonalności. Praktyczny wymiar teorii komunikacji - sfera publiczna a społeczeństwo obywatelskie. Technokratyczny charakter demokracji (ekspertyzy, sondaże, socjotechniki, sprawność administracyjna); rola rynku i korporacji. Media i grupy interesu - zagrożenia dla komunikacyjnego wymiaru sfery publicznej oraz komunikacji kulturowej. Teoria komunikacji wobec polskich realiów: kompetencja komunikacyjna, edukacja, reformy instytucjonalne.
Rodzaj przedmiotu
Literatura
J. Habermas , Erkenntnis und Interesse, Frankfurt 1968, J. Habermas, Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego, Warszawa 2005, J. Habermas, Hermeneutik und Ideologiekritik, Frankfurt 1971, J. Habermas , Kultur und Kritik, Frankfurt 1973, J. Habermas, N. Luhmann , Theorie der Gesellschaft oder Sozialtechnologie - Was leistet die Systemforschung?, Frankfurt/M. 1971, J. Habermas, Postmetaphysical Thinking: Philosophical Essays, Cambridge 1995, J. Habermas, Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej, Warszawa 2007, J. Habermas, Teoria działania komunikacyjnego. Racjonalność działania a racjonalność społeczna, t. 1, Warszawa 1999, J. Habermas , Teoria działania komunikacyjnego. Przyczynek do krytyki rozumu funkcjonalnego, t. 2, Warszawa 2002, J. Habermas, Teoria i praktyka. Wybór pism,Warszawa 1983, J. Habermas, Działanie komunikacyjne i detranscendentalizacja rozumu, Warszawa 2004, N. Luhmann, Systemy społeczne, Kraków 2007, C. Calhoun, Habermas and the Public Sphere, Cambridge 1992, Habermas. A Critical Reader, (ed.) P. Dews, Oxford 1999, R. C. Holub, Jürgen Habermas. Critic in the Public Sphere, London - New York 1991, A. Honneth, H. Joas (eds), Communicative Action, Cambridge 1991, D. Ingram, Habermas and the Dialectic of Reason, New Haven, London 1987, Habermas. Critical Debates, (ed.) J. N. Thompson, D. Held, Cambridge - Massachusetts 1982, T. McCarthy, The Critical Theory of Jürgen Habermas, Cambridge 1984, Habermas and Modernity, (ed.) R. Bernstein, Cambridge 1985, A. Wellmer, Critical Theory of Society, New York 1974, S. K. White (ed.), Cambridge Companion to Habermas, Cambridge 1995J. Habermas , Erkenntnis und Interesse, Frankfurt 1968, J. Habermas, Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego, Warszawa 2005, J. Habermas, Hermeneutik und Ideologiekritik, Frankfurt 1971, J. Habermas , Kultur und Kritik, Frankfurt 1973, J. Habermas, N. Luhmann , Theorie der Gesellschaft oder Sozialtechnologie - Was leistet die Systemforschung?, Frankfurt/M. 1971, J. Habermas, Postmetaphysical Thinking: Philosophical Essays, Cambridge 1995, J. Habermas, Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej, Warszawa 2007, J. Habermas, Teoria działania komunikacyjnego. Racjonalność działania a racjonalność społeczna, t. 1, Warszawa 1999, J. Habermas , Teoria działania komunikacyjnego. Przyczynek do krytyki rozumu funkcjonalnego, t. 2, Warszawa 2002, J. Habermas, Teoria i praktyka. Wybór pism,Warszawa 1983, J. Habermas, Działanie komunikacyjne i detranscendentalizacja rozumu, Warszawa 2004, N. Luhmann, Systemy społeczne, Kraków 2007, C. Calhoun, Habermas and the Public Sphere, Cambridge 1992, Habermas. A Critical Reader, (ed.) P. Dews, Oxford 1999, R. C. Holub, Jürgen Habermas. Critic in the Public Sphere, London - New York 1991, A. Honneth, H. Joas (eds), Communicative Action, Cambridge 1991, D. Ingram, Habermas and the Dialectic of Reason, New Haven, London 1987, Habermas. Critical Debates, (ed.) J. N. Thompson, D. Held, Cambridge - Massachusetts 1982, T. McCarthy, The Critical Theory of Jürgen Habermas, Cambridge 1984, Habermas and Modernity, (ed.) R. Bernstein, Cambridge 1985, A. Wellmer, Critical Theory of Society, New York 1974, S. K. White (ed.), Cambridge Companion to Habermas, Cambridge 1995
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: