Obywatel i obywatelstwo 3502-KONW14

Seminarium będzie miało w pierwszej części teoretyczny charakter, a w drugiej empiryczny. Uczestnicy przygotowywać będą krótkie referaty i koreferaty na podstawie lektur. Kwestia obywatelstwa należy do raczej trudnych, stąd zajęcia nastawione będą na ułatwienie zrozumienia instytucji obywatelstwa i wyjaśnienie jej ewolucji. W końcówce jednak pojawią się kwestie praktyczne koncentrujące się wokół pytania o formy manifestowania się obywatelstwa i obywatelskości. Główne tematy: (1) Dwa historyczne wzorce obywatelstwa: wzorzec grecki i rzymski; a) kolektywne i moralne komponenty wzorca greckiego, b) inkluzywność i indywidualizacja we wzorcu rzymskim (2) Liberalna teoria obywatelstwa: a) klasycy liberalizmu o obywatelstwie; b) koncepcja Marshalla i jej ograniczenia (3) Republikanizm i komunitariańskie teorie obywatelstwa: klasycy -Rousseau, Tocqueville, współcześni - Arendt, Walzer, Taylor; (4) Jurgena Habermasa koncepcja obywatelstwa (głównie nowe oświetlenie kwestii suwerenności i obywatel w perspektywie dyskursowej teorii państwa); (5) Transformacja państwa narodowego - debata ( zderzenie argumentów za i przeciw tezie o kryzysie państwa narodowego (6) Kosmopolityczna koncepcja obywatelstwa Ulricha Becka; (7) Ideologia praw człowieka a obywatelstwo (rozwój idei praw człowieka, jej instrumentalizacja i zderzenie z porządkiem westfalskim); (8) Globalizacja w wymiarze politycznym (polityczne skutki procesów ekonomicznych i ekonomiczne skutki procesów politycznych, teza o neoimperializmie; (9) Europejska integracja i kwestia obywatelstwa (kwestia obywatelstwa europejskiego, zakres unijnych regulacji dotyczących relacji państwo-obywatel, prawo Rady Europy dotyczące praw obywatelskich; (10) Obywatelstwo w Polsce: w poszukiwaniu empirycznych korelatów (obywatel w roli wyborcy, o egzekwowaniu praw obywatelskich, obywatel jako twórca społeczeństwa obywatelskiego); Dyskusja pierwszych wyników badań empirycznych uzyskanych w ramach grantu J. Raciborskiego ,,Obywatelstwo w perspektywie socjologicznej"