Socjologia sportu 3502-FAKL89
1. Socjologia sportu oraz kultury fizycznej i historyczne warunki jej powstania: Kształtowanie się socjologii jako dyscypliny naukowej. Powstanie i rozwój socjologicznej refleksji nad kulturą fizyczną. Socjologia kultury fizycznej w Polsce. Socjologia kultury fizycznej jako subdyscyplina socjologii. Socjologiczne rozumienie kultury fizycznej.2. Zróżnicowanie uczestnictwa w kulturze fizycznej: Rozumienie zróżnicowania uczestnictwa. Kultura fizyczna społeczeństwa zurbanizowanego w procesie transformacji. Kultura fizyczna w środowisku wiejskim. Płeć i wiek a kultura fizyczna. Społeczno-kulturowe aspekty sportu kobiet. Społeczne bariery uczestnictwa w kulturze fizycznej. Styl życia a kultura fizyczna.3. Kultura fizyczna w strukturze klasowej i warstwowej: Struktura społeczna, nierówności i zróżnicowanie społeczne. Rozumienie klasy i warstwy. Ruchliwość społeczna. Klasowo-warstwowe uwarunkowania sportu i rekreacji ruchowej. Równość na boisku i poza nim. Klasowe i warstwowe uwarunkowania uczestnictwa w sporcie.4. Socjalizacja do sportu i kultury fizycznej: Rozumienie procesu socjalizacji. Trwanie i zmienność kultury fizycznej. Sposoby wyjaśniania przyczyn uczestnictwa w kulturze fizycznej. Sposoby nabywania kultury fizycznej. Rola osobowości w procesie nabywania kultury fizycznej. Rodzaje socjalizacji do kultury fizycznej. Słabe elementy socjalizacji do kultury fizycznej. 5. Rodzina a kultura fizyczna: Socjologiczne aspekty rodziny. Rodzina a kultura fizyczna. Rodzina polska a kultura fizyczna. Znaczenie kultury fizycznej w rodzinie.6. Kultura masowa a kultura fizyczna: Kultura masowa jako produkt nowoczesności. Sport w mediach wczoraj i dziś. Kultura masowa jako czynnik przemian w sporcie. Medialny sport a zbiorowe tożsamości. Gwiazdy sportu jako idole kultury konsumpcyjnej.7. Problemy moralne we współczesnej kulturze fizycznej: Socjologiczne określenie moralności. Socjologia moralności a socjologia kultury fizycznej. Moralność w kulturze fizycznej. Zasady moralne w sporcie. Zasada fair play. Moralność sportowa a orientacja na sukces. Moralne przesłanki ruchu olimpijskiego. Dewiacje w sporcie wyczynowym: Rozumienie dewiacji. Perspektywy teoretyczne wyjaśnienia dewiacji. Destrukcyjna rola dewiacji w sporcie. Sposoby przeciwdziałania zachowaniom dewiacyjnym w sporcie.8. Naród i państwo a kultura fizyczna: Pojęcie narodu. Socjologia narodu a socjologia kultury fizycznej. Znaczenie etosu narodowego w kulturze fizycznej. Ojczyzna a symbolika współczesnego sportu. Kultura fizyczna a charakter narodowy i stereotypy narodowe. Rola czynnika rasowego w sporcie; socjologia stosunków politycznych wobec socjologii kultury fizycznej. Demokratyczne, liberalne i totalitarne systemy państwowe i wzorce kultury fizycznej. Polityka sportowa w aspekcie regionalnym, państwowym i międzynarodowym. Interwencjonizm, wolny rynek i sponsorowanie kultury fizycznej.9. Kultura globalna a kultura fizyczna: Rozumienie kultury w socjologii. Sfery kultury. Socjologiczne i antropologiczne rozumienie kultury fizycznej. Wychowanie fizyczne jako proces uczenia się kultury fizycznej. Sport jako element kultury. 10. System edukacji a kultura fizyczna: Instytucjonalizacja edukacji. Edukacja w społeczeństwie nowoczesnym. Wychowanie fizyczne i sport w społeczeństwach przednowoczesnych. Wychowanie fizyczne i sport w rozwijających się społeczeństwach nowoczesnych. Wychowanie fizyczne i sport w szkole rozwiniętych społeczeństw nowoczesnych.11. Profesjonalizacja i komercjalizacja kultury fizycznej: Zawód i struktura społeczno-zawodowa w rozumieniu socjologicznym. Rynek pracy w kulturze fizycznej. Amatorstwo i zawodowstwo w sporcie. Kształtowanie się zawodów w kulturze fizycznej. Profesja pracowników kultury fizycznej. Ekonomiczne podstawy kultury fizycznej. 12.Kariera sportowa i jej społeczne uwarunkowania: Zawód jako kategoria analizy socjologicznej. Specyfika zawodu sportowca i kariery sportowej. Ruchliwość społeczna i kariera sportowa. Migracje zawodowe sportowców. Sportowa emerytura, czyli odchodzenie ze sportu.13.Ciało jako fakt społeczno-kulturowy: Człowiek jako istota cielesna. Homo physicus w warunkach cywilizacji technicznej. Instrumentalne i autoteliczne wartości ciała. Wzory kultury somatycznej. Kultura fizyczna a styl życia.14.Olimpizm a nowoczesność: Pojęcie nowoczesności w socjologii. Rozumienie olimpizmu. Pieniądze i degradacja człowieka w sporcie. Wspólnota olimpijska i skrajna racjonalność sportu. Dewiacja i imperializm w sporcie. Ponowoczesna wizja sportu.
Rodzaj przedmiotu
Literatura
Dziubiński Z. [red.] (2007) Sport a agresja, Warszawa, AWF, SALOS RP.Dziubiński Z. [red.] (2008) Humanistyczne aspekty sportu i turystyki, Warszawa, AWF, SALOS RP.Dziubiński Z., Jankowski K. [red.] (2009) Kultura fizyczna w społeczeństwie nowoczesnym, Warszawa, AWF / SALOS RP.Dziubiński Z. , Krawczyk Z. [red.] (2010) Socjologia kultury fizycznej, Warszawa, AWF. Giulianotti R. (2005), Sport: A Critical Sociology, Polity Press, Cambridge.Heinemann K. (1998), Sport in Post-modern Society, (w:) Sport w procesie integracji europejskiej, Z. Krawczyk, J. Kosiewicz, K. Piłat (red.), AWF, Warszawa, s. 27-38.Hemphill D. (2005), Cybersport, "Journal of the Philosophy of Sport", 2005, Vol. 32, s. 195-207.Jarvie G. (2006), Sport, Culture and Society, Routledge, London and New York.Kirk D. (2005), Sport, Physical Education and Schools, (in:) Sport and Society, B. Houlihan (ed.), Sage Publications, London-Thousand Oaks-New Delhi, s. 141-162.Kocemba W. (2010) Społeczne zróżnicowanie uczestnictwa w kulturze fizycznej. W: Z. Dziubiński, Z. Krawczyk [red.] Socjologia kultury fizycznej, Warszawa, AWF.Krawczyk Z. (2000) Sport w zmieniającym się społeczeństwie, Warszawa, AWF.Lenartowicz M. (2010) Kultura fizyczna w rodzinie. Kariera sportowa i jej społeczne uwarunkowania. W: Z. Dziubiński, Z. Krawczyk [red.] Socjologia kultury fizycznej, Warszawa, AWF.Roberts K. (2006), Leisure in Contemporary Society, CABI, Wallingford, UK.Rymarczyk P. (2010) Kultura masowa i kultura fizyczna. Wpływ globalizacji na kulturę fizyczną. W: Z. Dziubiński, Z. Krawczyk [red.] Socjologia kultury fizycznej, Warszawa, AWF.Sekuła-Kwaśniewicz H. (2010) Moralność a kultura fizyczna. W: Z. Dziubiński, Z. Krawczyk [red.] Socjologia kultury fizycznej, Warszawa, AWF.Veblen T. (1971) Teoria klasy próżniaczej. PWN, Warszawa.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: