Socjologia sportu i etnografia kibiców 3502-FAKL821
Celem kursu jest przybliżenie roli sportu we współczesnym społeczeństwie, poznanie i próba zrozumienia zjawiska kibicowania sportowego (zwłaszcza futbolowego) oraz zdobycie przez słuchaczy podstawowej wiedzy i doświadczenia z zakresu badań etnograficznych. Zadaniem kursu, jest zarażenie jego uczestników pasją do badań terenowych na przykładzie bardzo ciekawej problematyki jaką stanowi zjawisko kibicowania, oraz zebranie przez studentów pierwszych, badawczych szlifów.
Pierwsza część zajęć będzie poświęcona zaznajomieniu uczestników z socjologią sportu – jej polem badawczym i tradycjami, a także dyskusji nad kształtem współczesnego sportu. Kolejne zajęcia skupią się na społecznym fenomenie kibicowania futbolowego oraz etnografii grup kibiców, z naciskiem na metodologiczne rozwiązania badania grup „trudno dostępnych”.
Zadaniem uczestników zajęć, oprócz obowiązkowej lektury podanych tekstów, będzie „wyjście w teren” i przeprowadzanie krótkiego badania etnograficznego wybranej grupy kibicowskiej. Badanie będzie polegało na dobraniu uczestników w małe zespoły badawcze (ok. 3 osób), wybraniu grupy kibiców i stworzeniu ich krótkiej monografii na podstawie badań etnograficznych (obserwacja i antropologia wizualna na meczach, desk research oraz wywiad/y z kibicami).
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Kryteria oceniania
Przeprowadzenie projektu etnograficznego
Literatura
Antonowicz, Dominik; Wrzesiński, Łukasz, (2009). Kibice jako wspólnota niewidzialnej religii, „Studia socjologiczne” nr 1/2009 ss. 115-142.
Antonowicz, Dominik; Kossakowski, Radosław; Szlendak, Tomasz (2011) Ostatni bastion antykonsumeryzmu? Kibice industrialni w dobie komercjalizacji sportu. Studia Socjologiczne 3(202): 113–139.
Antonowicz Dominik, Kossakowski Radosław, Szlendak Tomasz. Duszący dym odpalonych rac. O wyzwaniach w etnografii subkultury kibiców piłkarskich,(2012) „Przegląd Socjologii Jakościowej”, Tom VIII, nr 3, 6-29.
Antonowicz Dominik, Kossakowski Radosław, Szlendak Tomasz (2015) Aborygeni i Konsumenci. O kibicowskiej wspólnocie, komercjalizacji futbolu i stadionowym apartheidzie. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, s. 283-299.
Chwedoruk, Rafał (2015). Protesty kibiców piłkarskich w Polsce
w XXI wieku. Analiza ruchu społecznego, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, Tom XI, nr 2, 84-114.
Dudała, Jerzy, (2004). Fani chuligani: rzecz o polskich kibolach: studium socjologiczne, Warszawa, Wyd. Akademickie Żak.
Grodecki, Mateusz; Antonowicz, Dominik; (2015). Zachodni wiatr wieje... Polscy kibice i polityka modernizacji kraju w latach 1989-2012, w: „Modern Football a świat kibiców. Interdyscyplinarne studia nad kulturą futbolu”, Radosław Kossakowski, Jakub Kurowski, Jakub Nowakowski (red.), Orbis Exterior, Pszczółki, s. 199-226.
Heinemann, Klaus (1989). Wprowadzenie do socjologii sportu, Warszawa, Centralny Ośrodek Metodyczny Studiów Nauk Politycznych.
Krawczyk, Zbigniew, (1970). Natura, kultura – sport, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kossakowski, Radosław (2011). Kibicowanie jako sytuacja społeczna, w: Radosław Kossakowski, Krzysztof Stachura, Anna Strzałkowska i Magdalena Żadkowska (red.) „Futbol i cała reszta. Sport w perspektywie nauk społecznych”. Pszczółki: Wydawnictwo Exterior. 227-245.
Peisert, Arkadiusz (2013) Socjogeneza sportu według Norberta Eliasa, w: Kossakowski, R; Stachura, K.; Strzałkowska, A.; Żadkowska, M. (red.). Futbol i cała reszta. Sport w perspektywie nauk społecznych. Pszczółki: Wydawnictwo Orbis Exterior.
Sahaj Tomasz (2007) Fani futbolowi. Historyczno-społeczne studium zjawiska kibicowania. Poznań: AWF, 17-42.
Woźniak, Wojciech (2011). Najlepsi na świecie? O fenomenie siatkówki i jej kibiców w Polsce. Szkic socjologiczny, w: Tomasz Sahaj (red.) Od fana do chuligana, Poznań: AWF, 193-216.
Woźniak, Wojciech (2015). Euro 2012 i Kraków 2022. Polskie elity polityczne wobec wielkich imprez sportowych. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, T XI, nr 2, s. 60‒83.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: