Dlaczego nie wszyscy mają takie samo wykształcenie? Edukacja a nierówności społeczne 3502-FAKL39-LIC
Wykształcenie jest ważnym czynnikiem wpływającym na pozycję społeczną i wiele sfer życia, w tym pracę zawodową, zdrowie, aktywność społeczną itd. Jednocześnie wciąż występują wyraźne nierówności związane z dostępem do edukacji. Celem kursu jest omówienie wybranych teorii, koncepcji i podejść badawczych związanych z tematyką edukacji i nierówności społecznych. Omawiane koncepcje wywodzą się zarówno z socjologii, jak i z pokrewnych nauk społecznych, m.in. z ekonomii.
W trakcie kursu studenci będą mieli możliwość zapoznać się z pracami teoretycznymi prezentującymi różne koncepcje wyjaśniające tworzenie się nierówności w sferze edukacji. Omówimy też wybrane czynniki kształtujące wybory edukacyjne, takie jak różne formy kapitału. Przedstawione zostaną wybrane podejścia badawcze związane z analizą nierówności edukacyjnych.
Zajęcia będą miały postać dyskusji inspirowanych tekstami źródłowymi.
Poruszone zostaną następujące zagadnienia:
Funkcjonalna teoria uwarstwienia (Davis i Moore)
Teoria kredencjałów (Collins)
Teoria reprodukcji (Bourdieu)
Rola kapitału kulturowego dla edukacji (Bourdieu)
Rola kapitału społecznego dla edukacji (Coleman)
Nierówności edukacyjne w teorii racjonalnego działania, pierwotny i wtórny efekt stratyfikacyjny (Boudon; Breen, Goldthorpe)
Teoria kapitału ludzkiego (Becker)
Teoria sygnalizacji (Spence)
Szkoła osiągania statusu (Blau, Duncan)
Badania przejść edukacyjnych (Mare)
Koncepcja Maximally maintained inequality (Raftery, Hout)
Koncepcja Persistent Inequality (Shait, Blossfeld)
Koncepcja Effectively maintained inequality (Lucas)
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
K_W02 ma uporządkowaną wiedzę z zakresu nauk społecznych i humanistycznych
K_W03 posiada elementarną wiedzę o miejscu socjologii w systemie nauk oraz o jej relacjach z innymi dyscyplinami
K_W04 ma świadomość istnienia sporów teoretycznych i metodologicznych prowadzonych we współczesnej socjologii
K_W08 jest świadomy zróżnicowania społecznego oraz istnienia nierówności społecznych, a także ich wpływu na życie jednostek i funkcjonowanie grup społecznych
K_W28 posiada podstawową wiedzę na temat procesów leżących u podstaw stabilności i zmiany społecznej, a także rozumie na czym polegają te procesy
K_W35 jest świadomy wyboru określonej perspektywy teoretycznej i dostrzega konsekwencje tego wyboru
K_U20 potrafi przeczytać ze zrozumieniem tekst naukowy i wskazać jego główne tezy, argumenty autora oraz poddać je dyskusji
K_K01 potrafi skutecznie współpracować z członkami zespołu zadaniowego
K_K05 potrafi uczestniczyć w dyskusji
K_K06 potrafi argumentować stawiane tezy
K_K07 umie dokonać krytycznej analizy źródeł
K_K14 szanuje opinie innych osób (np. te wyrażane w trakcie dyskusji grupowej)
K_K15 jest świadomy konsekwencji realizowanych przedsięwzięć
Kryteria oceniania
udział w dyskusji, praca pisemna przygotowywana w grupach (traktowana jako egzamin)
Do godzin przeznaczonych na zajęcia w sali (30h) należy doliczyć czas konieczny do przygotowania się do zajęć (czytanie lektur, sporządzanie notatek) – 4h oraz czas konieczny do przygotowania się do finalnego zaliczenia (napisania pracy zaliczeniowej) – 10h
Literatura
Becker, G. S. (1962). Investment in Human Capital: A Theoretical Analysis. Journal of Political Economy, 70(5), 9–49.
Bourdieu, P. (n.d.). The Forms of Capital. In J. Richardson (Ed.), Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education (p. 15). Westport, CT: Greenwood.
Breen, R., & Goldthorpe, J. H. (1997). EXPLAINING EDUCATIONAL DIFFERENTIALS: TOWARDS A FORMAL RATIONAL ACTION THEORY. Rationality and Society, 9(3), 275–305. https://doi.org/10.1177/104346397009003002
Coleman, J. S. (1988). Social Capital in the Creation of Human Capital. American Journal of Sociology, Vol. 94, Supplement: Organizations and Institutions: Sociological and Economic Approaches to the Analysis of Social Structure, S95–S120.
Collins, R. (1979). Credential Society. New York: Academic Press.
Lucas, S. R. (2001). Effectively Maintained Inequality: Education Transitions, Track Mobility, and Social Background Effects. American Journal of Sociology, 106(6), 1642–1690. https://doi.org/10.1086/321300
Raftery, A. E., & Hout, M. (1993). Maximally Maintained Inequality: Expansion, Reform, and Opportunity in Irish Education, 1921-75. Sociology of Education, 66(1), 41–62. https://doi.org/10.2307/2112784
Spence, M. (1973). Job Market Signaling. The Quarterly Journal of Economics, 87(3), 355–374. https://doi.org/10.2307/1882010
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: