Socjologia filmu 3502-FAKL24-LIC
Celem zajęć jest zaznajomienie studenta z elementami historii społecznej kina, podwalinami teoretycznymi socjologii kina oraz sposobami analizy kinematograficznej. Film jest istotnym materiałem dla socjologa z dwóch względów. Po pierwsze, jest silnym nośnikiem mitologii współczesnej kultury. Odpowiada na potrzeby niezłomnych bohaterów, wiecznej młodości i miłości. Po drugie, jest zjawiskiem masowym. Żadne widowisko, począwszy od walk gladiatorów na rzymskiej arenie, przez średniowieczne misteria i współczesne mistrzostwa świata w piłce nożnej, nie zgromadziło tak rozległej i różnorodnej publiczności. To artystyczne esperanto współczesnego świata, powiada Edgar Morin. Kino obaliło podstawową przeszkodę dotychczasowych sztuk, jaką jest rytuał przystępowania do odbioru. Nic dziwnego, że tacy prominentni socjolodzy jak Lazarsfeld wykazywali zainteresowanie filmem już w latach trzydziestych XX wieku, gdy wykrystalizowały się główne sposoby narracji tego medium. Badano wówczas, czy istnieje relacja między rosnącą przestępczością a prezentowaną w filmach tego okresu brutalnością. Prawdziwy przełom nastąpił jednak w 1946, kiedy Siegfried Kracauer publikuje „Od Caligariego do Hitlera”. Znakomity egzegeta pism Simmela, wysuwa hipotezę, iż w niemieckich produkcjach lat dwudziestych odczuć można „psychologiczne predyspozycje” narodu do nazizmu. W tym ujęciu dzieło filmowe „stanowi symptom zbiorowego myślenia o świecie i odczuwania go: będąc tekstem grupowym może być interpretowane jako produkt historii” (Kurz). Ojciec-założyciel współczesnych badań nad zależnościami między produkcjami kinematograficznymi a historią, poniekąd wierny kontynuator analiz Kracauera, Marc Ferro dostrzegł, że film może grać rolę przewodnika w momentach przełomowych dla społeczeństwa, w jego procesach dynamicznych, w jego sposobach wpisywania się w wydarzenia historyczne. Film zostanie potraktowany jako „totalny fakt społeczny”. Kurs przygotuje studenta do samodzielnej analizy zjawiska kinematograficznego.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
UWAGA:
K_W01 zna i rozumie podstawowe pojęcia wybranych subdziedzin socjologii (np. socjologii rodziny, zdrowia, pracy, religii, gospodarki, edukacji, itp.)
K_W05 posiada pogłębioną wiedzę o rodzajach więzi społecznych i mechanizmach podtrzymywania ładu zbiorowego
K_W06 posiada pogłębioną wiedzę o zróżnicowaniu kulturowym i jego przemianach, tożsamości kulturowej, interakcji i komunikacji międzykulturowej
K_W10 posiada pogłębioną wiedzę na temat najważniejszych międzynarodowych i krajowych badań socjologicznych odnoszących się do wybranych obszarów rzeczywistości społecznej lub wybranych subdyscyplin socjologii
funkcjonowania różnego typu organizacji i zarządzania nimi
K_W13 jest refleksyjny i krytyczny w interpretacji procesów zachodzących w społeczeństwie polskim i globalnym oraz ich konsekwencji w zakresie postaw i instytucji społecznych
K_W14 posiada pogłębioną wiedzę na temat założeń i twierdzeń wybranych historycznych i współczesnych teorii socjologicznych
K_W15 podchodzi w sposób refleksyjny i krytyczny do wyboru określonej perspektywy teoretycznej
K_U01 potrafi zidentyfikować przyczyny i przewidzieć potencjalne skutki przeszłych i bieżących wydarzeń społecznych. Potrafi formułować krytyczne sądy na temat bieżących i przeszłych wydarzeń społecznych
K_U02 potrafi krytycznie selekcjonować informacje i materiały niezbędne do pracy naukowej, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) oraz posługując się nowoczesnymi technologiami
K_U03 potrafi samodzielnie formułować i weryfikować sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych
K_U07 potrafi na podstawie posiadanej wiedzy oraz umiejętności analitycznych sformułować pogłębioną ocenę działań podjętych w celu rozwiązania konkretnych problemów społecznych
K_U08 umie zinterpretować rolę kultury w funkcjonowaniu jednostki i społeczeństwa
K_U09 potrafi wskazać związek przeczytanego tekstu naukowego z problemami życia społecznego i ich badaniem
K_U10 potrafi przygotować prezentację wybranego zagadnienia lub badania w języku polskim i w języku obcym
K_K07 samodzielnie wyznacza kierunki własnego rozwoju i dokształcania się
K_K08 jest świadomy istnienia dylematów etycznych związanych z pracą socjologa
K_K09 jest otwarty na różne perspektywy teoretyczne i metodologiczne badań społecznych
K_K10 bierze odpowiedzialność za projektowane i wykonywane zadania
Kryteria oceniania
Udział w dyskusji, praca pisemna, recenzja pisemna,
Do godzin przeznaczonych na zajęcia w sali (30h) należy doliczyć czas konieczny do przygotowania się do zajęć (czytanie lektur, sporządzanie notatek) – 4h oraz czas konieczny do przygotowania się do finalnego zaliczenia (napisania pracy) – 10h
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy
Literatura
- Aumont, J., Marie (2011). M., Analiza filmu, przeł. Maria Zawadzka, Warszawa: PWN.
- Cambell, J. (2007). Potęga mitu: rozmowy Billa Moyersa z Josephem Campbellem, oprac. Betty Sue Flowers, przeł. Ireneusz Kania, Kraków: Znak.
- Darmas, M. (2010). Obywatel rycerz. Zarys socjologii filmu, Warszawa: WUW.
- Darmas, M. (2010). Tożsamość w drodze. Tendencje eskapistyczne w kinie polskim okresu transformacji, [w] Kultura popularna w społeczeństwie współczesnym, red. Jarema Drozdowicz i Maciej Bernasiewicz, Kraków: Oficyna naukowa IMPULS.
- Deleuze, G. (2008). Kino. 1. Obaz-ruch 2. Obraz-czas, przeł. Janusz Margański, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
- Eberhardt, K. (1974). Film jest snem, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
- Eco, U. (2008). Dzieło otwarte, przeł. Lesław Eustachewicz, Jadwiga Gałuszka, Alina Kreisberg, Michał Oleksiuk, Krzysztof Żaboklicki, Warszawa: WAB.
- Eco, U. (1994). Lector in fabula, przeł. Piotr Salwa, Warszawa: PIW.
- Eco, U. (2009). Teoria semiotyki, przeł. Maciej Czerwiński, Kraków: WUJ.
- Eliade, M. (1996). Sacrum i profanum. O istocie religijności, przeł. Robert Reszke, Warszawa: Wyd. KR.
- Esquenazi, J-P. (2004). Godard et la société française des années 1960, Paris: Armand Colin.
- Ethis, E. (2007). Sociologie du cinéma et de ses publics, Paris: Armand Colin.
- Helman, A. (1978). Co to jest kino? Panorama myśli filmowej, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
- Helman, A., Ostaszewski, J. (2007). Historia myśli filmowej, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
- Kurz, I. (red.) (2008). Film i historia. Antologia, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Kurz, I. (2005). Twarze w tłumie. Wizerunki bohaterów wyobraźni zbiorowej w kulturze polskiej lat 1955-1969, Warszawa: Świat Literacki.
- Lubelski, T. (2009). Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty, Katowice: Videograf II.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: