Zróżnicowanie społeczne i nierównosci społeczne w Polsce 3502-FAKL22-LIC
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z praktyką badawczą socjologii polskiej w odniesieniu do struktury społecznej i nierówności społecznych. Mapa nierówności zostanie wzbogacona o informacje pozyskane z innych źródeł (dane spisowe, zbierane przez różne organizacje zawodowe i komercyjne). Zastanowimy się nad tym, jakie modele struktury społecznej i podejścia do nierówności społecznych dominują obecnie w polskiej praktyce badawczej, w szczególności czy wiemy jaka jest siła barier społecznych w różnych wymiarach. W szczególności zajmiemy się następującymi wymiarami zróżnicowania: społecznego: płeć, wiek, sytuacja pracy, zawód, wykształcenie, pochodzenie społeczne, dochód, stan zdrowia.
Szczególny nacisk zostanie położony na przemiany struktury społecznej, zróżnicowań i ruchliwości społecznej w Polsce wyniku transformacji i globalnego kryzysu.
Lista tematów:
Przemiany struktury. Zróżnicowania społeczne a nierówności. Mapa badań nad uwarstwieniem społecznym i ruchliwością społeczną w socjologii polskiej.Metody analizy danych dotyczących zróżnicowania społecznego w różnych wymiarach. Szukanie przykładów nierówności społecznych, barier i szans społecznych w swoim otoczeniu.
Teza o śmierci klas i nowe klasy w polskich warunkach.Pozycja społeczna a zawód: wskaźniki pomiaru i schematy klasyfikacji kategorii społeczo-zawodowych. Ruchliwość społeczna: podstawowe pojęcia, społeczne funkcje, zasady analizy tabel ruchliwości. Dobór małżeński. Współczesne praktyki związane z mobilnościami. Zmiany porestiżu zawodów. społeczny jako przedmiot badań. Równość szans i równość zasobów. Merytokracja. Sytuacja pracy jako wymiar zróżnicowania społecznego. Płeć jako wymiar zróżnicowania społecznego. Procesy indywidualizacji a pozycja społeczna. Nowe wymiary zróznicowania społecznego i nierówności społecznych. Projekt POLPAN jako przykład badań nad przemianami struktury społecznej.
Zakres tematów może ulec zmianie jeśli pojawią się nowe wyniki badań.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po ukończeniu kursu student:
K_U06 potrafi posługiwać się kategoriami teoretycznymi oraz metodami badawczymi do opisu i analizy zmian społecznych i kulturowych we współczesnych społeczeństwach oraz ich konsekwencji. W szczególności podać sposoby operacjonalizowania zróznicowania społecznego i nierówności
K_W16 posiada pogłębioną wiedzę na temat najważniejszych międzynarodowych i krajowych badań socjologicznych odnoszących się do wybranych obszarów rzeczywistości społecznej lub wybranych subdyscyplin socjologii. W szczególności w zakresie dotyczącym struktury społecznej i nierówności społecznych w Polsce
K_W26 posiada pogłębioną wiedzę na temat założeń i twierdzeń wybranych historycznych i współczesnych teorii socjologicznych
K_W28 podchodzi w sposób refleksyjny i krytyczny do wyboru określonej perspektywy teoretycznej i stosuje je do interpretacji wyników analiz empirycznych
K_U05 potrafi samodzielnie formułować i weryfikować sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych, szczególnie nierówności społcznych
K_U19 potrafi przygotować prezentację wybranego zagadnienia lub badania w języku polskim i w języku obcym
Kryteria oceniania
- ocena ciągła: bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność
- sprawdzian
Literatura
Henryk Domański, Bogdan W. Mach, Dariusz Przybysz, 2008. Pochodzenie społeczne-wykształcenie-zawód: ruchliwość społeczna w Polsce latach 1982-2006. Henryk Domański (red.),. Zmiany stratyfikacji społecznej w Polsce. IFiS PAN. str. 97-132. Duch- Krzysztoszek D., Titkow A., 2006. Polka i jej rodzina na tle Europy. Redystrybucja prac domowych: jej uczestnicy i konteksty, W: Domański Henryk, A. Ostrowska i P. Sztabiński (red.). W środku Europy? Wyniki Europejskiego sondażu społecznego. Warszawa: IFiS PAN. S.142-184. .. Leszek K. Gilejko. 2005. "Przegrana większość. Robotnicy i Chłopi" [w:] Maria Jarosz (red.) Polska, ale jaka? op. cit. Łukasz Goryszewski. 2014. Style konsumpcji polskiej klasy wyższej. Kraków, Nomos. Maria Halamska. 2016. Zmiany struktuty społecznej wiejskiej Polski. SS.nr.1(220). Antonina Ostrowska, 2008 ”Nierówności społeczne a zdrowie” w: Domański H.(red.), Zmiany stratyfikacji społecznej w Polsce. IFiSPAN; str.181-210. Ewa Rokicka 2008. Ryzyko dziedziczenia nierówności społecznych w Europie .w: Mucha J. i in (red.)„Co nas łączy, co nas dzieli” wyd. Uniwersytet Zielonogórski. Kazimierz M. Słomczyński i Krystyna Janicka, 2005. "Pęknięta struktura społeczeństwa polskiego" [w:] Maria Jarosz (red.) Polska, ale jaka? Warszawa, Oficyna Naukowa. Grażyna Kacprowicz, 2011. Małżeństwo jako obszar przemian wartości Europejczyków.w: A. Jasińska-Kania (red.) Wartości i zmiany.:Przemiany wartości Polaków w jednoczącej się Europie Scholar. Str. 31-51.Paweł Kubicki. 2011.”Nowi mieszczanie w nowej Polsce” Instytut Obywatelski. Henryk Domański, Zbigniew Sawiński, 2012. Sprawiedliwe nierówności dochodów. SS. Nr3 s.7-27. Henryk Domański i inn.,2016. Scieżki edukacyjne a zdolności i pozycja społeczna. SS Nr1.s.67-98. Włodzimierz Wesołowski, Krystyna Janicka, Kazimiesz M.Słomczyński (red.)Strukturalizacja polskiego społeczeństwa. Ewolucja paradygmatu. IFiSPAN 2017. Rozwarstwienie społeczne. Polskie Badanie Panelowe POLPAN 1988-2013. IFiSPAN 2017.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: