Dlaczego bronili krzyża?Analiza zgromadzeń na Krakowskim Przedmieściu 3502-FAKL136

Zajęcia będą polegały na przygotowaniu i realizacji projektu badawczego. Szkic projektu badania: „Obrońcy krzyża”: kto, dlaczego i po co? spontaniczny ruch społeczny czy zorganizowana akcja polityczna?
1. Podstawowe pytanie badawcze zawarte jest w podtytule projektu. Zasadniczym przedmiotem badania będzie określenie, jacy ludzie, jak motywowani znaleźli się pod krzyżem, postawionym pod Pałacem Prezydenckim na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie. Równie istotne będzie określenie celów, dla których gromadzili się na tym symbolicznym miejscu, a potem aktywnie „pilnowali” krzyża i występowali czynnie przeciwko jego usunięciu: co chcieli przez to osiągnąć? Rzecz jasna zgromadzone w ten sposób informacje można będzie użyć jako bazy do odpowiedzi na zasadnicze pytanie badawcze: czy mieliśmy/mamy do czynienia ze spontanicznym ruchem społecznym, czy też od początku można wskazać świadome działania, konstruujące grupę „obrońców” i ich zachowania, a inspirowane bądź bezpośrednio kontrolowane przez polityków?
2. Badanie będzie miało metodologicznie złożony charakter. Konieczne będzie bowiem – poza obserwacją uczestniczącą – użycie zgromadzonych danych audiowizualnych, dokumentujących przebieg protestów i manifestacji pod krzyżem. Po drugie, badacze powinni ustalić rzeczywisty przebieg wydarzeń, na przykład wyjaśnić, z czyjej inspiracji i przez kogo krzyż został w ogóle postawiony; jak wyglądały negocjacje w sprawie jego przeniesienia itp. Do tego konieczna jest zarówno analiza istniejących dokumentów, jak specjalna seria wywiadów. Po trzecie, warto zapewne poddać analizie te opiniotwórcze media, które mogą być odpowiedzialne za wytworzenie silnych struktur motywacyjnych „obrońców krzyża”.
3. Podstawowe hipotezy badawcze:
A. Zakładam, że początek działań wokół krzyża ma charakter spontanicznej samoorganizacji, ale że stanowi wynik aktywizacji struktur mentalnych narodowo-katolickich o wyraźnym politycznym odniesieniu. Dwa elementy wydają się tu istotne: ludzie wokół krzyża należeli/należą do zwolenników i sympatyków Lecha Kaczyńskiego i – co ważniejsze – byli skłonni przyjmować „spiskową wersję” katastrofy pod Smoleńskiem.
B. Zasadniczą inspiracją i bazą przekonań „obrońców krzyża” były audycje Radia Maryja, Telewizji Trwam i teksty z „Naszego Dziennika”. To tutaj stworzono krótko po katastrofie interpretację „spiskową” wypadku samolotu pod Smoleńskiem.
C. Hipoteza III zakłada, że inspiratorami zgromadzenia pod krzyżem i stworzenia grupy, identyfikującej się z nim, byli „słuchacze radia Maryja” (jako przedstawicieli określonej identyfikacji społecznej), także działacze Rodziny Radia Maryja.
D. Hipoteza IV: zapewne należy oczekiwać przyłączenia się do słuchaczy Radia Maryja różnych jednostek, raczej niezrównoważonych psychicznie, mających poczucie krzywdy (mniej lub bardziej realne) i obwiniających „system” za swe krzywdy.
E. Hipoteza V; zapewne wsparcie ze strony przedstawicieli stowarzyszeń i partii politycznych o skrajnych poglądach narodowo-katolickich (np. członkowie LPR, Stowarzyszenie Chrześcijańskie Piotra Skargi it.)
F. Hipoteza VI: krzyż nie znalazł się przypadkowo, ani w wyniku spontanicznych działań harcerzy, ale powstał z inspiracji politycznej osób z kręgu Kancelarii b. prezydenta Kaczyńskiego.
G. Hipoteza VII: bardzo wcześnie „obrońców krzyża” zaczęli sprzyjać politycy PiSu oraz udzielać im pomocy, acz zapewne nie wprost. Należy wziąć pod uwagę wsparcie księży – dobrze byłoby ich ściśle określić.
H. Hipoteza VIII: od pewnego momentu – gdy sformułowano plan przeniesienia krzyża – politycy PiS wspierali całą akcję, również przez własne zachowania na Krakowskim Przedmieściu.