Anatomia ludzkiej destrukcyjności - studia nad ludobójstwem. 3502-CPS-4-OG

Celem zajęć jest zapoznanie się z różnymi przypadkami ludobójstw, czystek etnicznych i masakr jako specyficznych typów zbiorowej przemocy. Ukazana zostanie mobilizacja prowadząca do zbrodni oraz jej wewnętrzna dynamika społeczna. Studiom przypadków towarzyszyć będzie przegląd teorii z zakresu genocide studies. Jest to kurs wprowadzający do tytułowej problematyki.

Studia nad ludobójstwem są dynamicznie rozwijającym się transdyscyplinarnym polem badawczym. Wartością genocide studies jest stawianie hipotez dotyczących najważniejszych zagadnień nauk społecznych i testowanie ich na drodze komparatystyki przypadków masowych zbrodni. Dzięki temu można nie tylko lepiej wyjaśnić naturę mobilizacji ludobójczej czy zaangażowania „zwykłych ludzi” w projekty eksterminacyjne, ale również oszacować ryzyko wystąpienia ludobójstw w różnych częściach świata.

Współcześnie ludobójstwa, masakry i czystki etniczne – inaczej niż heroizowane i „zadomowione” w świadomości zbiorowej wojny - traktowane są często jako residua barbarzyństwa, erupcje odwiecznego sadyzmu i nienawiści. Celem kursu będzie ukazanie wadliwości tej perspektywy. Przeanalizowane zostaną rozliczne funkcje masakry w wojnach, ludobójstwach i czystkach etnicznych - traktowanych przede wszystkim jako projekty nowoczesne. Szczególna uwaga poświęcona zostanie wewnętrznej „logice” masakry, z jej zdolnością do zapewnienia sprawcom władzy absolutnej nad ofiarą. Adekwatne wyjaśnienie tych zjawisk wymaga sięgnięcia do mitów oraz emocji, które nie są dostatecznie często wykorzystywane w teoriach socjologicznych, politologicznych czy antropologicznych na temat ludobójstwa.

W ramach kursu podjęte zostaną kluczowe zagadnienia genocide studies:
1) jak dochodzi do ludobójstw, czystek etnicznych i masakr? (drogi mobilizacji, socjalizacja do przemocy, rola dyskursów ideologicznych, mechanizmy psychospołeczne, rola organizacji skrajnych itd.);
2) jak przebiegają? (zmieniające się role sprawców, ofiar i świadków, wpływ sytuacji międzynarodowej, kulturowe źródła praktyk ludobójczych itd.);
3) jakie jest ich dziedzictwo? (działalność trybunałów karnych, pojednanie, polityka pamięci, cykle krwawej zemsty itd.).

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Efekty kształcenia

K_W01 zna i rozumie podstawowe pojęcia wybranych subdziedzin socjologii (np. socjologii rodziny, zdrowia, pracy, religii, gospodarki, edukacji, itp.)
K_W02 ma świadomość istnienia sporów teoretycznych i metodologicznych prowadzonych we współczesnej socjologii, jest refleksyjny i krytyczny wobec różnych stanowisk
K_W03 posiada pogłębioną wiedzę o strukturach, wybranych instytucjach społecznych i ich wzajemnych relacjach
K_W04 jest refleksyjny i krytyczny wobec problemu zróżnicowania społecznego i nierówności społecznych
K_W05 posiada pogłębioną wiedzę o rodzajach więzi społecznych i mechanizmach podtrzymywania ładu zbiorowego
K_W06 posiada pogłębioną wiedzę o zróżnicowaniu kulturowym i jego przemianach, tożsamości kulturowej, interakcji i komunikacji międzykulturowej
K_W10 posiada pogłębioną wiedzę na temat najważniejszych międzynarodowych i krajowych badań socjologicznych odnoszących się do wybranych obszarów rzeczywistości społecznej lub wybranych subdyscyplin socjologii
K_W11 posiada pogłębioną wiedzę o normach i regułach organizujących struktury i instytucje społeczne
K_W12 posiada pogłębioną wiedzę na temat funkcjonowania różnego typu organizacji i zarządzania nimi
K_W14 posiada pogłębioną wiedzę na temat założeń i twierdzeń wybranych historycznych i współczesnych teorii socjologicznych
K_U08 umie zinterpretować rolę kultury w funkcjonowaniu jednostki i społeczeństwa
K_K09 jest otwarty na różne perspektywy teoretyczne i metodologiczne badań społecznych

Kryteria oceniania

Test

Literatura

J.D. Dower, War Without Mercy. Race and Power in the Pacific War; A.L. Hinton (red.), Annihilating Difference. The Anthropology of Genocide; M. Mann, The Dark Side of Democracy. Explaining Ethnic Cleansing; R. Melson, Revolution and Genocide. On the Origins of the Armenian Genocide and the Holocaust; R. Gellately, B. Kiernan (red.), The Specter of Genocide. Mass Murder in Historical Perspective; M.I. Midlarsky, Ludobójstwo w XX wieku; L.S. Newman, R. Erber (red.), Zrozumieć zagładę. Społeczna psychologia Holokaustu; A. Götz., ‘Final Solution’. Nazi Population Policy and the Murder of the European News; Ch. Browning, Ordinary Men. Reserve Police Battalion 101 and the Final Solution in Poland; F. Chalk, K. Jonassohn, The History and Sociology of Genocide. Analyses and Case Studiem; E. Fromm, Anatomia ludzkiej destrukcyjności; L. Kuper, Genocide. Its Political Use in the twentieth Century; S.J. Kaufman, Modern Hatreds. The Symbolic Politics of Ethnic War; T. Scheff, Bloody Revenge. Emotions, Nationalism, and War; W. Sofsky, Traktat o przemocy.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3502-CPS-4-OG w USOSweb