ADJ: Socjologia filmu 3502-ADJ-6
Celem zajęć jest zaznajomienie studenta z elementami historii społecznej kina, podwalinami teoretycznymi socjologii kina oraz sposobami analizy kinematograficznej. Film jest istotnym materiałem dla socjologa z dwóch względów. Po pierwsze, jest silnym nośnikiem mitologii współczesnej kultury. Odpowiada na potrzeby niezłomnych bohaterów, wiecznej młodości i miłości. Po drugie, jest zjawiskiem masowym. Żadne widowisko, począwszy od walk gladiatorów na rzymskiej arenie, przez średniowieczne misteria i współczesne mistrzostwa świata w piłce nożnej, nie zgromadziło tak rozległej i różnorodnej publiczności. To artystyczne esperanto współczesnego świata, powiada Edgar Morin. Kino obaliło podstawową przeszkodę dotychczasowych sztuk, jaką jest rytuał przystępowania do odbioru. Nic dziwnego, że tacy prominentni socjolodzy jak Lazarsfeld wykazywali zainteresowanie filmem już w latach trzydziestych XX wieku, gdy wykrystalizowały się główne sposoby narracji tego medium. Badano wówczas, czy istnieje relacja między rosnącą przestępczością a prezentowaną w filmach tego okresu brutalnością. Prawdziwy przełom nastąpił jednak w 1946, kiedy Siegfried Kracauer publikuje „Od Caligariego do Hitlera”. Znakomity egzegeta pism Simmela, wysuwa hipotezę, iż w niemieckich produkcjach lat dwudziestych odczuć można „psychologiczne predyspozycje” narodu do nazizmu. W tym ujęciu dzieło filmowe „stanowi symptom zbiorowego myślenia o świecie i odczuwania go: będąc tekstem grupowym może być interpretowane jako produkt historii” (Kurz). Ojciec-założyciel współczesnych badań nad zależnościami między produkcjami kinematograficznymi a historią, poniekąd wierny kontynuator analiz Kracauera, Marc Ferro dostrzegł, że film może grać rolę przewodnika w momentach przełomowych dla społeczeństwa, w jego procesach dynamicznych, w jego sposobach wpisywania się w wydarzenia historyczne. Film zostanie potraktowany jako „totalny fakt społeczny”. Kurs przygotuje studenta do samodzielnej analizy zjawiska kinematograficznego.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
K_W07 posiada pogłębioną wiedzę na temat wybranych metod i technik badań społecznych, ich ograniczeń, specyfiki i obszarów zastosowania
K_W08 jest świadomy znaczenia refleksyjnego i krytycznego podejścia do wyników badań społecznych, analiz i procedur badawczych
K_W09 wie jak zaplanować i zrealizować złożone ilościowe i jakościowe badania empiryczne; ma świadomość konsekwencji metodologicznych wyborów
K_U04 potrafi posługiwać się kategoriami teoretycznymi oraz metodami badawczymi do opisu i analizy zmian społecznych i kulturowych we współczesnych społeczeństwach oraz ich konsekwencji
K_U05 potrafi zaplanować i zrealizować badanie społeczne przy użyciu zaawansowanych ilościowych i jakościowych metod i technik badań socjologicznych
K_U06 potrafi posługiwać się jednym dowolnym programem komputerowym służącym do analizy danych, korzystając z jego zaawansowanych funkcji
K_U10 potrafi przygotować prezentację wybranego zagadnienia lub badania w języku polskim i w języku obcym, również z wykorzystaniem nowych technologii
K_K03 potrafi gromadzić, wyszukiwać, syntetyzować, a także krytycznie oceniać informacje na temat zjawisk społecznych, łącznie z danymi pozyskanymi w Internecie
K_K04 potrafi argumentować stawiane tezy posługując się dowodami naukowymi
K_K10 bierze odpowiedzialność za projektowane i wykonywane zadania
Kryteria oceniania
Udział w dyskusji, praca pisemna, recenzja pisemna,
Literatura
- Aumont, J., Marie (2011). M., Analiza filmu, przeł. Maria Zawadzka, Warszawa: PWN.
- Cambell, J. (2007). Potęga mitu: rozmowy Billa Moyersa z Josephem Campbellem, oprac. Betty Sue Flowers, przeł. Ireneusz Kania, Kraków: Znak.
- Darmas, M. (2010). Obywatel rycerz. Zarys socjologii filmu, Warszawa: WUW.
- Darmas, M. (2010). Tożsamość w drodze. Tendencje eskapistyczne w kinie polskim okresu transformacji, [w] Kultura popularna w społeczeństwie współczesnym, red. Jarema Drozdowicz i Maciej Bernasiewicz, Kraków: Oficyna naukowa IMPULS.
- Deleuze, G. (2008). Kino. 1. Obaz-ruch 2. Obraz-czas, przeł. Janusz Margański, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
- Eberhardt, K. (1974). Film jest snem, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
- Eco, U. (2008). Dzieło otwarte, przeł. Lesław Eustachewicz, Jadwiga Gałuszka, Alina Kreisberg, Michał Oleksiuk, Krzysztof Żaboklicki, Warszawa: WAB.
- Eco, U. (1994). Lector in fabula, przeł. Piotr Salwa, Warszawa: PIW.
- Eco, U. (2009). Teoria semiotyki, przeł. Maciej Czerwiński, Kraków: WUJ.
- Eliade, M. (1996). Sacrum i profanum. O istocie religijności, przeł. Robert Reszke, Warszawa: Wyd. KR.
- Esquenazi, J-P. (2004). Godard et la société française des années 1960, Paris: Armand Colin.
- Ethis, E. (2007). Sociologie du cinéma et de ses publics, Paris: Armand Colin.
- Helman, A. (1978). Co to jest kino? Panorama myśli filmowej, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
- Helman, A., Ostaszewski, J. (2007). Historia myśli filmowej, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
- Kurz, I. (red.) (2008). Film i historia. Antologia, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Kurz, I. (2005). Twarze w tłumie. Wizerunki bohaterów wyobraźni zbiorowej w kulturze polskiej lat 1955-1969, Warszawa: Świat Literacki.
- Lubelski, T. (2009). Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty, Katowice: Videograf II.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: