Socjologia prawa i przestępczości 3502-492

Do kwestii, będących przedmiotem zajęć, należą: zależności pomiędzy prawem a innymi systemami normatywnymi (moralność, obyczaj) i ich konsekwencje dla funkcjonowania prawa (jego skuteczności jako mechanizmu kontroli społecznej), udział prawa i jego instytucji w podtrzymywaniu i stabilizacji ładu społecznego oraz jego znaczenie jako czynnika zmiany społecznej, wpływ czynników pozaprawnych na stosowanie prawa oraz dylematy związane z koncepcją współczesnego państwa prawnego. Szczegółowe zagadnienia obejmą:? Kulturowe zakorzenienie prawa: spory wśród prawoznawców. Pozytywizm prawniczy (Kelsen, Austin) i jego krytyka: niemiecka historyczna szkoła prawoznawstwa (von Savigny). Koncepcje "żywego prawa" i "prawa intuicyjnego" (Petrażycki).? Relacje między prawem oficjalnym a innymi systemami norm (obyczaj, moralność) oraz zasadą wzajemności. Związki między prawem formalnym a różnymi formami tzw. "kapitału społecznego" (analiza na przykładzie zjawiska korupcji). Pojęcie kultury prawnej - typologie kultur prawnych (badania międzynarodowe). Badania socjalizacji prawnej.? Integracyjna funkcja prawa: T. Parsons. Pojęcie autonomii prawa i problemy z nią związane (N. Luhmann).? Społeczna percepcja prawa w badaniach opinii publicznej, poczucie akceptacji i respektu wobec prawa, postulowane funkcje prawa, postawy wobec prawa, rygoryzm i tolerancja, legalizm i nonkonformizm na zachowania.? Paradoksy państwa prawnego. Weberowski model "formalnie racjonalnego" prawa. Kryzys legitymizacji państwa prawnego i jego uwarunkowania. Zagadnienie instrumentalizacji prawa (Teubner, Cotterrell). Zagadnienie alienacji prawa w systemie normatywnym. Próby "demokratyzacji" prawa: społeczne komisje pojednawcze, sądy pracownicze i "community justice". Koncepcje responsywnego, refleksywnego prawa.? Prawo jako narzędzie zmiany społecznej: możliwości i ograniczenia. Co może, a czego nie może ustawodawca? Badania oddziaływania różnych uregulowań prawnych na zachowanie ludzi. Próby określenia warunków "efektywnej legislacji". Czynniki sprzyjące przestrzeganiu prawa w świetle badań empirycznych.? Prawo w działaniu. Funkcjonalizm prawniczy w USA jako reakcja na pozytywizm prawniczy (Pound, Llewellyn). Badania "prawa w działaniu": amerykańscy przysięgli i polscy ławnicy. Wpływ czynników pozaprawnych na stosowanie prawa. Hipoteza trójstopniowego działania prawa A. Podgóreckiego i jej konsekwencje. Zagadnienie wykładni prawa. Socjologiczne analizy funkcjonowania instytucji wymiaru sprawiedliwości. Sądy a polityka. Socjologia zawodów prawniczych. ? Prawo jako narzędzie władzy. Marksiści o prawie. Represja, kontrola, konflikt grup interesu. Prawo i ideologia - symboliczna funkcja prawa (Arnold). Prawo i "moralne paniki". Koncepcje M. Foucault? Prawo i nierówności społeczne. Analiza dostępu do wymiaru sprawiedliwości w Polsce (na tle innych krajów): czas trwania postępowań, dostęp do usług prawniczych, koszty sądowe. Prawo a struktura społeczna - nierówności w dostępie do prawomocnych środków rozstrzygania sporów: przejawy, uwarunkowania. Prawo a procesy społecznej marginalizacji. Pozaprawne czynniki rozstrzygania sporów - funkcjonalność zorganizowanej przestępczości. Problem "corporate crime". Kontrowersje wokół prawnokarnej kontroli korporacji w kontekście nierówności wobec prawa.? " Naukowe" podejście do stanowienia prawa - ratunek czy iluzja? Koncepcja naukowej polityki prawa Petrażyckiego, jej kontynuacje (Podgórecki) i krytyka (Lindblom, Cohen). Społeczne i ekonomiczne koszty zwiększania zakresu oddziaływania prawa na społeczeństwo.