Stereotyp Rosjanina w świadomości i kulturze Polaków 3502-024

Wśród wielu Polaków pokutuje stereotyp, że Rosja jest państwem niebezpiecznym. Jesteśmy karmieni informacją medialną, w której Rosja jest przedstawiona jako odradzające się Imperium. Rosja kojarzy się przede wszystkim z komunizmem, z władzą Putina, z łagrami, z Katyniem, z łamaniem praw człowieka, KGB... Wzajemne uprzedzenia Polaków i Rosjan są dodatkowo wzmacniane przez sytuację polityczną. Podczas tych zajęć chcielibyśmy zastanowić się nad tym, jaki jest stereotyp Rosjanina i Rosji w polskim społeczeństwie, dlaczego się pojawił, jak funkcjonuje, na jakich płaszczyznach jest szczególnie wyrazisty, jakim zmianom ulega i jakie mogą być konsekwencje tych przemian - kulturowe, społeczne itd. Kto i co wzmacnia ten stereotyp? Chcielibyśmy przeanalizować również dynamikę przemian tego stereotypu, ze szczególnym uwzględnieniem okresu po upadku reżimu komunistycznego w Polsce. W ramach tych zajęć zamierzamy także pokazać specyfikę tego stereotypu w różnych regionach Polski oraz w rożnych grupach społeczeństwa. Chcielibyśmy także samym sobie zadać pytanie, do czego ten stereotyp jest nam potrzebny, i czy trzeba z nim walczyć?Interesuje nas także różnica istniejących pojęć w języku polskim, która sugerują pewny sposób postrzegania sąsiadów ze Wschodu. Kim jest "Ruski", a kim " Rosjanin" ? Skąd pochodzi "ruski"? Kogo dziś obejmuje stereotyp "ruskiego"? W ramach tych zajęć zamierzamy postawic hipotezy i przygotować narzędzia badawcze do badania stereotypu "ruskiego" - specyficznej polskiej kategorii pojęciowej obejmującej wszystkich przybyszy ze Wschodu (Ukraińców, Białorusinów, Rosjan, Ormian itd.)W następnym semestrze, jako kontynuację tych zajęć, planujemy seminarium dotyczące stereotypu Polaka i Polski w rosyjskiej opinii społecznej, myśli politycznej, prasie, literaturze. Zajęcia będą prowadzone przez doktorantkę IS UW Victorię Dunaevą, dziennikarkę zajmującą się problematyką państw post-sowieckich i dr Roberta Wyszyńskiego. 1. Uprzedzenia, stereotypy, przesądy - kilka refleksji o pojęciach 2. Wizerunek Rosji w polskich podręcznikach 3. Postawy społeczne Polaków wobec Rosjan 4. Rosjanin-prawosławny, Polak - katolik. Konflikty i uprzedzenia, wynikające z przynależności do wyznań 5. Polska i Rosja - "Od czterech pancernych do Imperium Putina". Wnioski z wybranych badań ilościowych i jakościowych 6. Wizerunek Rosji i Rosjanina w wybranych mediach w Polsce. Wizerunek Rosjan w prasie polskiego pogranicza 7. Rosjanin w literaturze polskiej oraz w teatrze i filmie polskim 8.Rosjanin w karykaturze, dowcipach, plotkach 9. "Ruski" w tekstach polskiego rocka (Zuzanna Grębecka) 10. Wizerunek Rosji w XIX-wiecznej i XX-wiecznej polskiej myśli historycznej i historiozoficznej 11. Rosja we wschodniej polityce Polski przed II Wojną Światową i po II wojnie Światowej 12. Rosjanie o sobie (autostereotyp).