Wyobraźnia a poznanie 3501-WP17-S
Szczegółowa lista zagadnień, które będą omawiane podczas zajęć
1. Klasyczne teorie wyobrażeń
- tradycyjny obraz wyobraźni w filozofii
- wyobraźnia w rozważaniach Kartezjusza
- teoria wyobraźni w tradycji brytyjskiego empiryzmu
- problemy tradycyjnych teorii
2. Neuronalne podstawy wyobrażeń
- rodzaje wyobrażeń
- przekształcenia izomorficzne i transmorficzne
- wyobrażenia twórcze i odtwórcze
3. Fenomenalny aspekt wyobraźni
- istota qualiów wizualnych
- kwestionariusz „Vividness of visual imagery”
- argumenty za istnieniem qualiów wizualnych
- próby eliminacji qualiów wizualnych
4. Spór o wyobraźnię: wyobraźnia obrazowa
- wyobraźnia a percepcja
- charakter wyobrażeń obrazowych
- argumenty empiryczne za stanowiskiem obrazowym (badania nad rotacjami i efektem odległości)
5. Spór o wyobraźnię: wyobraźnia abstrakcyjna
- koncepcja wyobraźni abstrakcyjnej Ryla
- argumenty Denneta i Pylyshyna za deskryptywnym charakterem wyobraźni
- problemy stanowiska abstrakcyjnego
6. Spór o wyobraźnię: teoria podwójnego kodowania
- reprezentacje mentalne wg Paivio
- model relacji między systemem wyobrażeniowym i werbalnym
- związki między pamięcią a wyobraźnią
- wpływ wyobrażeń na procesy zapamiętywania, przechowywania i odtwarzania
- fałszywe wspomnienia
7. Afantazja
- badania nad brakiem lub zaburzeniem zdolności wyobrażania
- źródła i rodzaje afantazji
- wpływ afantazji na zdolności poznawcze
- metodologiczne aspekty badań nad afantazją
- filozoficzne znaczenie badań nad afantazją
8. Wyobraźnia a procesy rozwiązywania problemów
- rola wyobraźni w rozumowaniach
-wyobraźnia a myślenie kontrfaktyczne
- wyobraźnia a kreatywność
- wyobraźnia i odkrycie naukowe
9. Problem oporu wyobraźni
- sytuacje oporu wyobraźni
- teorie wyjaśniające opór wyobraźni
10. Wyobraźnia a wiedza modalna
- rozróżnienie na wyobrażalność i pojmowalność
- oparte na wyobraźni koncepcje uzasadniania zdań modalnych
- iluzje modalne
11. Wyobraźnia a eksperymenty myślowe
- rola wyobraźni w eksperymentach myślowych
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
F1 - odniesienie efektów kształcenia przedmiotowych do efektów kształcenia filozoficznych studiów pierwszego stopnia
F2 - odniesienie efektów kształcenia przedmiotowych do efektów kształcenia filozoficznych studiów drugiego stopnia
K1 - odniesienie efektów kształcenia przedmiotowych do efektów kształcenia kognitywistycznych studiów pierwszego stopnia
Nabyta wiedza
- zna podstawowe pojęcia związane z epistemologicznymi i ontologicznymi kwestiami dotyczącymi wyobraźni i jej roli w poznaniu, potrafi się nimi posługiwać, zna terminologię w języku polskim i angielskim (F1_W03, F1_W05, F1_W07; F2_W03, F2_W05; K1_W01, K1_W08)
- zna historyczny i współczesny spór między stanowiskiem obrazowym a abstrakcyjnym w kwestii istoty wyobraźni (F1_W07, F1_W08, F1_W09; F2_W06, F2_W07, F2_W08,
- rozumie związki filozofii umysłu z innymi naukami, w szczególności epistemologią i psychologią poznawczą (F1_W02, F1_W06, F1_W17; F2_W02; F2_W06, F2_W08, F2_W13; K1_W01 K1_W03, K1_W04)
- zna metody badawcze i strategie argumentacyjne stosowane w badaniach wyobraźni i reprezentacji mentalnych (F1_W1, F1_W10, F1_W12; F2_W08, F2_W11, K1_W02, K1_W05)
Nabyte umiejętności
- potrafi zbudować własną argumentację za wybranym stanowiskiem dotyczącym istotny wyobraźni i jej roli w poznaniu (F1_U05, F1_U07, F1_U08, F1_U09, F1_U16, F1_U18; F2_U08; K1_U05)
- potrafi przygotować wystąpienie ustne związane z tematyką zajęć, opierające się o samodzielną interpretację tekstu filozoficznego (F1_U01, F1_U03, F1_U04; F2_U02, F2_U04, F2_U05; K1_U01, K1_U21)
Nabyte kompetencje społeczne
- posiada podstawowe umiejętności z zakresu wystąpień publicznych (F1_K02, F1_K03, K1_K08, K1_K09, K1_K10, K1_K11)
- potrafi komunikować swoje stanowisko w sposób asertywny, bez wchodzenia w spór z adwersarzami (F1_K02, F1_K03; K1_K10, K1_K11)
Kryteria oceniania
Warunkiem zaliczenia są nie więcej niż dwie nieobecności w semestrze i nie więcej niż dwa nieoddane komentarze do czytanych tekstów.
Ocena zostanie wystawiona na podstawie:
● pisemne komentarze (50% oceny),
● przygotowanie prezentacji z dodatkowego zagadnienia (25% oceny),
● aktywności na zajęciach (25% oceny).
Skala ocen
5! (cel.) – 95% lub najlepsza osoba w grupie
5 (bdb.) – od 90%
4+ (db. plus) – od 80%
4 (db.) – od 75%
3+ (dst. plus) - od 65%
3 – (dst.) od 60%
2 – (ndst.) mniej niż 60%
Literatura
Pozycje podręcznikowe
- Block N. (red.) „Imagery”, The MIT Press, Cambridge Mass. 1981.
- Fodor J.A. “The Language of Thought”, Thomas Crowell, New York 1975.
- Kosslyn S., Thompson W. i Ganis G. “The Case for Mental Imagery”, Oxford University Press, 2006
- Nichols S. (red.) “The Architecture of the Imagination”, Oxford University Press 2006.
- Tye M. “The Imagery Debate”, The MIT Press, Cambridge Mass. 1991.
Pozycje monograficzne
- Bartolomeo, P. “The Relationship Between Visual perception and Visual Mental Imagery: A Reappraisal of the Neuropsychological Evidence”, Cortex (38) 2002, 357–378.
- Chambers D. i Reisberg D. “Can Mental Images be Ambiguous?” Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance (11) 1985, s. 317–328.
- Gregory R. “Seeing through illusions”, Oxford University Press, 2009.
- Kosslyn S. “Image and Brain. The Resolution of the Imagery Debate”, The IMT Press, Cambridge Mass. 1996.
- Memon A. „Odzyskane wspomnienia: problemy psychologiczne i kwestie prawne”, [w:] A. Memon, A. Vrij i R. Bull (red.) „Prawo i psychologia”, GDP, Gdańsk 2003.
- Paivio A. “Mental Representations: A Dual Coding Approach”, Oxford University Press, New York 1986.
- Pylyshyn Z. „Spór o wyobraźnię: medium analogowe czy wiedza ukryta? [w:] Z. Chlewiński, „Psychologia poznawcza w trzech ostatnich dekadach XX wieku” GWP, Gdańsk 2006.
- Ryle G. „Czym jest umysł”, PWN, Warszawa 1970.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: