Uwiedzeni przez faszyzm 3501-UF19-S
„Filozofię” uprawianą przez głównych ideologów faszyzmu – choć jako ideologia zbrodniczych reżimów i niebezpiecznych ruchów jest ona oczywiście przedmiotem naukowych badań – słusznie uznaje się za eklektyczny zbiór figur o (mówiąc oględnie) niezbyt wielkim ciężarze intelektualnym. Zarazem pozostaje jednak faktem, że wielu liczących się dwudziestowiecznych intelektualistów (filozofów, pisarzy itd.) „flirtowało” z faszyzmem, uległo jego sile przyciągania, już to przystępując do faszystowskich organizacji, już to głosząc poglądy na rozmaite sposoby „współbrzmiące” z doktrynami faszystów. Nie staczając się na poziom wulgarnej propagandy, dawali się tak lub inaczej uwieść. W trakcie seminarium dyskutować będziemy o tekstach znaczących, ciekawych filozofów i pisarzy, którzy w tym sensie zostali właśnie uwiedzeni przez faszyzm. Celem tych lektur będzie, z jednej strony, zrozumienie tych aspektów ich myślenia, które umożliwiły tę sytuacje, z drugiej zaś – pojęcie fatalnej siły przyciągania samego faszyzmu, jego zdolność uwodzenia także nieprzeciętnych umysłów.
Lista postaci, którym się przyjrzymy, nie jest, rzecz jasna, kompletną listą ważnych teoretyków i twórców uwiedzionych przez faszyzm. Figurujący na niej autorzy pozostawali też z faszyzmem w różnych związkach, zarówno jeśli chodzi o trwanie i intensywność, jak i charakter tych relacji. O niektórych można by powiedzieć, że to raczej oni uwodzili faszystów, sami zaś związani byli z ruchami i środowiskami, z których (między innymi) faszyzm dopiero wykiełkował. Ostatecznie chodzić będzie o to, by naświetlić problem z możliwie wielu stron, uchwycić jego złożoność, uwzględniając różne konteksty językowo-kulturowe i filozoficzne.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza:
Student
- zna na terminologię filozoficzną stosowaną w tekstach wybranych autorów sympatyzujących z faszyzmem
- ma wiedzę o normach konstytuujących i regulujących struktury i instytucje społeczne oraz o źródłach tych norm, ich naturze, zmianach i drogach wpływania na ludzkie zachowania
Nabyte umiejętności:
Student:
- czyta i interpretuje tekst filozoficzny
- wykrywa zależności pomiędzy kształtowaniem się idei filozoficznych a procesami społecznymi i kulturalnymi
Nabyte kompetencje społeczne:
Student
- zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego
- jest otwarty na nowe idee i gotów do zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów
Kryteria oceniania
referaty lub prace roczne
Literatura
Czytać będziemy następujące teksty:
- Georges Sorel, Rozważania o przemocy (fragmenty)
- Georges Sorel, Strajk proletariacki
- Georges Sorel, La Décomposition du Marxisme (dostępny przekład angielski)
- Georges Sorel, Złudzenia postępu
- Georges Sorel, La Revolution Dreyfusienne (dostępny przekład angielski)
- Curzio Malaparte, Zamach stanu
- Curzio Malaparte, Szczęśliwy dzień
- Carl Shmitt, Teologia polityczna i inne pisma (fragmenty)
- Carl Shmitt, Dyktatura
- Carl Shmitt, Pojęcie polityczności
- Carl Shmitt, Legalność i prawomocność (fragmenty)
- Carl Shmitt, Teoria partyzanta
- Ernst Jünger, Robotnik (fragmenty)
- Ernst Jünger, Publicystyka polityczna. 1019-1936 (fragmenty)
- Ernst Jünger, Węzeł gordyjski (fragmenty)
- Ernst Jünger, Na marmurowych skałach
- Ernst Jünger, Der Waldgang (dostępny przekład angielski)
- Martin Heidegger, W kwestii bycia
- Martin Heidegger, Schwarze Hefte (fragmenty, dostępny przekład angielski)
- Martin Heidegger, Samoutwierdzenie się niemieckiego uniwersytetu
- Martin Heidegger, Rektorat 1933/1934. Czyny i myśli
- Martin Heidegger, Tylko Bóg mógłby nas uratować
- Carl Gustav Jung, Wotan
- Carl Gustav Jung, Rozmowy, wywiady, spotkania
- Gottfried Benn, Nigdy samotniej i inne wiersze (fragmenty)
- Gottfried Benn, Czy poeta zmienia świat? Wybór esejów 1920-1953
- Gottfried Benn, Essays und Reden (fragmenty w przekładzie angielskim)
- Filippo Tommaso Marinetti, Al di là del Comunismo (dostępny przekład angielski)
- Filippo Tommaso Marinetti, L’impero italiano (dostępny przekład angielski)
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: