Translatorium filozoficzne łacińskie 3501-TR20-L
Translatorium jest przeznaczone dla studentów ze średnią (lub przynajmniej podstawową) znajomością łaciny. Celem zajęć jest zaznajomienie i oswojenie studentów z różnymi konwencjami, w których pisane są łacińskie teksty filozoficzne – traktatem, kwestią, dialogiem, poematem filozoficznym, komentarzem. W trakcie translatorium będziemy pracować nad przekładem jednego wybranego tekstu oraz przeczytamy fragmenty dzieł wybitnych autorów filozofii starożytnej i średniowiecznej.
W roku 2020/2021 jednym z tekstów będzie traktat „Poznaj samego siebie” („Etyka”) Piotra Abelarda. Od czasu przekładu Leona Joachimowicza (1969) ukazały się dwa nowe wydania krytyczne tego osławionego dzieła, częściowo potępionego na synodzie w Sens w 1140. Abelard wyłożył w nim swoją radykalnie intencjonalistyczną koncepcję moralności (Luscombe 1971, Ilgner 2001). Według Abelarda wartość moralna nie przysługuje ani czynowi, ani charakterowi, ani woli czy też chęci (voluntas), lecz zasadza się na przyzwoleniu (consensus), czyli decyzji. Przekład powstający na zajęciach będzie zapisywany z dbałością nie tylko o poprawność merytoryczną, lecz także o warstwę stylistyczną.
Ponadto będziemy czytać krótkie fragmenty innych autorów, reprezentujących różne gatunki i konwencje filozoficzne. Wybór konkretnych tekstów zależy od preferencji grupy. Propozycją na rok 2020/21 są fragmenty pism z drugiej połowy XII wieku: Regulae caelestis iuris Alana z Lille (zm. ok. 1202), Disputationes Szymona z Tournai (zm. ok. 1201), Sentencje Piotra Lombarda i Piotra z Poitiers, kwestie i ewentualnie komentarze Stefana Langtona (fl. 1200), oraz fragmenty podręczników logiki z tego okresu.
W zależności od chęci uczestników wprowadzone też zostaną elementy paleografii (czytanie rękopisów).
Do zaliczenia wymagana jest obecność (dopuszczalne 2 nieobecności w semestrze), regularna praca nad tłumaczonym tekstem oraz zaliczenie dwóch krótkich i zapowiedzianych kartkówek sprawdzających znajomość podstawowego słownictwa z udostępnionej uprzednio listy. Na zajęciach student musi wykazać się rozumieniem tekstu oraz znajomością występującej w nim gramatyki.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza:
– zna podstawową terminologię filozoficzną w języku łacińskim
– zna szczegółową terminologię z zakresu tematyki translatorium w języku łacińskim
– ma świadomość kompleksowej natury języka
– zna zasady publikacji tekstu filozoficznego i ma podstawowe informacje o odbiorcach literatury filozoficznej
Nabyte umiejętności:
– samodzielnie tłumaczy z łaciny na język polski prosty tekst filozoficzny (I stopień)
– samodzielnie tłumaczy z łaciny na język polski średnio trudny tekst filozoficzny (II stopień)
– poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną
Nabyte kompetencje społeczne:
– ma świadomość znaczenia europejskiego piśmiennictwa filozoficznego
– potrafi współdziałać w grupie, przyjmując w niej różne role
Kryteria oceniania
Przygotowanie do zajęć (słownictwo, wstępne tłumaczenie), zaliczenie 2 zapowiedzianych i krótkich kartkówek ze słownictwa.
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2 w semestrze
Literatura
Petrus Abaelardus, Scito te ipsum, Rainer M. Ilgner (ed.), Turnhout: Brepols 2001 (CCCM 190); D.E. Luscombe, Peter Abelard’s Ethics. An Edition with Introduction, Translation, and Notes, Oxford University Press, Oxford 1971.
Simo Tornacensis, Disputationes, ed. J. Warichez, Les Disputationes de Simon de Tournai, texte inédit, Spicilegium Sacrum Lovaniense, Louvain 1932.
Alanus de Insulis, Regulae caelestis iuris, ed. N. Häring, Magister Alanus de Insulis: Regulae caelestis iuris, „Archives d’histoire doctrinale et littéraire du Moyen Âge” 48 (1981), 97-226.
Petrus Lombardus, Sententiae in IV libris distinctae, Editiones Collegii S. Bonaventurae Ad Claras Aquas, Grottaferrata 1971-1981.
Petrus Pictaviensis, Sententiae, II, ed. P.S. Moore, J.N. Garvin, M. Dulong, The University of Notre Dame Press, Notre Dame, Ind., 1950.
Stephen Langton, Quaestiones theologiae, Liber II, wyd. w przygotowaniu.
Logica modernorum, ed. L.M. de Rijk, vol. I: On the Twelfth Century Theories of Fallacy, Van Gorcum, Assen 1962; vol. II: The Origin and Early Development of the Theory of Supposition, Van Gorcum, Assen 1967.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: