Czym jest romantyzm w filozofii? 3501-S35-08-OG

W filozofii obok problemów, metod i stanowisk istnieją także wielkie paradygmaty myślowe. Jednym z nich jest romantyzm, który - choć zaczynał jako reakcja na oświecenie - wypracował własną, całkowicie samodzielną konceptualizację ontologii, epistemologii i antropologii. Wiele pojęć i konstrukcji stworzonych przez filozoficznych romantyków weszło do potocznego obiegu, inspirując takie późniejsze nurty filozoficzne, jak marksizm, psychoanaliza, hermeneutyka lub egzystencjalizm. Inne z kolei - dzisiaj zapomniane - wciąż czekają na poważne odczytanie i domagają się nowej interpretacji. Nie chcemy zatem patrzeć na romantyzm jako formację mającą sens już tylko historyczny. W naszym przekonaniu paradygmat romantyczny można określić mianem prospektywnej filozofii późnej nowoczesności, która dostarcza środków pojęciowych pozwalających na próbę przekroczenia współczesnego postoświeceniowego racjonalizmu, bez popadania w aporie postmodernistycznego relatywizmu. Celem zajęć będzie zarysowanie możliwie najszerszych konturów paradygmatu romantycznego i ujęcie go jako systemu pojęciowego: od pojęć nihilizmu i samowytwarzania się ironicznej podmiotowości po Schellingiańską teologię procesu; od koncepcji nieświadomości po filozofię natury (Naturphilosophie) i czerpiącą z niej inspiracje Marksowską filozofię (sui generis teologię) tego, co ekonomiczne; od idealizacji Grecji po mesjanistyczne projekty radykalnego konserwatyzmu i myśli emancypacyjno-rewolucyjnej. Zajęcia nie ograniczą się do dzieł dziewiętnastowiecznych, lecz przeczytamy - jako romantyczne właśnie - także teksty całkiem współczesne. Szczególną uwagę zwrócimy na romantyzm polski.