Katolicki (Feliks Koneczny) i zadrużny (Jan Stachniuk) model polskiego nacjonalizmu na tle nowoczesnej historiozofii europejskiej 3501-S23-08-OG

Seminarium poświęcone będzie rekonstrukcji i konfrontacji wzajemnej dwóch modeli polskiego nacjonalizmu kształtowanych w pierwszej połowie ubiegłego stulecia - już to w obliczu przemian politycznych, kulturowych i cywilizacyjnych, jakie doprowadziły do destrukcji XIX-wiecznego porządku społecznego Europy, już to w obliczu konsolidacji ideowej tudzież procesów gospodarczych w państwach sąsiadujących przed drugą wojną światową z odrodzoną Polską. Nieustanne zagrożenie militarne ze strony rosnących w siłę Niemiec i ze strony stanowiącego potęgę przynajmniej demograficzną ZSRR, a jednocześnie konflikty wewnętrzne w II RP - wszystko to musiało zaowocować poważnym namysłem nad podstawami bytu narodu polskiego, celem dostarczenia historycznie ugruntowanych kierunkowskazów pokazujących m. in., jak skutecznie wzmacniać ów byt pod względem materialnym. Tacy niezwykle inspirujący autorzy, jak Koneczny i Stachniuk, z różnych względów usytuowani na obrzeżach głównego nurtu debat nad dziejową rolą Polski i ciągle za mało znani, wyznaczają wraz z Romanem Dmowskim pole napięć rzetelnej refleksji nacjonalistycznej, której przyświeca jak najsłuszniej i jak najszerzej rozumiane dobro wspólnoty własnego narodu.
Za tło dyskusji seminaryjnej, skoncentrowanej wokół katolickiej idei Konecznego oraz antychrześcijańskiego, neopogańskiego radykalizmu Stachniuka z jego mitem słowiańskim, uwzględniającej również lepiej znane, konstruktywne i etycznie odpowiedzialne przemyślenia Dmowskiego i Balickiego, posłuży z jednej strony dorobek XX-wiecznej historiozofii, a z drugiej - stosowna, niezbędna do zrozumienia genezy poglądów zwłaszcza Stachniuka, część filozoficznie doniosłego dorobku młodej socjologii. W pierwszym przypadku chodzi o Sołowjowa, Rozanowa, Brzozowskiego, Zdziechowskiego, Spenglera, Bierdiajewa, Crocego, Evolę, Toynbeego i Huntingtona, w drugim - o Tönniesa, Le Bona, Durkheima, Webera, Ossowską i Znanieckiego.

Rodzaj przedmiotu

seminaria monograficzne

Literatura

I. F. Koneczny:
1. Polskie logos a ethos (1921), Antyk - Marcin Dybowski: Komorów bdw. (reprint),
2. O wielości cywilizacyj (1935), Antyk - Marcin Dybowski: Warszawa 2002,
3. Rozwój moralności (1938), Antyk - Marcin Dybowski: Komorów 1997,
4. Cywilizacja żydowska (1943), Antyk - Marcin Dybowski: Warszawa/Komorów 2001,
5. Cywilizacja bizantyńska (1937-45), Antyk - Marcin Dybowski: Komorów bdw. (reprint),
6. Państwo i prawo w cywilizacji łacińskiej (1941-45) Antyk - Marcin Dybowski: Warszawa/Komorów 2001;

II. J. Stachniuk:
1. Dzieje bez dziejów. Teoria rozwoju wewnętrznego Polski (1939), Toporzeł: Wrocław 1990,
2. Mit słowiański (1941), Toporzeł: Wrocław 2006,
3. Zagadnienie totalizmu (1943), Toporzeł: Wrocław 1990,
4. Człowieczeństwo i kultura (1946), Toporzeł: Wrocław 1996,
5. Droga rewolucji kulturowej w Polsce (1947), Toporzeł: Wrocław 2006,
6. Wspaklutura, Trzaska, Evert i Michalski: Warszawa 1948,
7. Chrześcijaństwo a ludzkość (1949), Toporzeł: Wrocław 1997;

III. R. Dmowski:
1. Myśli nowoczesnego Polaka (1903), Społeczne Wydawnictwo "Grunwald": Warszawa 1989,
2. Polityka polska i odbudowanie państwa (1925), PAX: Warszawa 1988,
3. Kościół, naród, państwo (1927), w: tegoż Wybór pism, t.4, Instytut Romana Dmowskiego: Nowy Jork 1988.

IV. Z. Balicki, Egoizm narodowy wobec etyki (1902), Gubrynowicz i Syn; Gebethner i Wolff: Lwów - Warszawa 1914.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3501-S23-08-OG w USOSweb