Pozytywizm warszawski. Narodziny - rozwój - tradycja 3501-PW17-M-OG

Pozytywizm warszawski jest formacją kontrowersyjną. Z jednej strony oceniany jako „ruchawka dziennikarska” i wydarzenie wyłącznie towarzyskie, stał się w Polsce zjawiskiem do tego stopnia wpływowym, że nadał nazwę epoce literackiej i uznawany jest za istotną formację rodzimej kultury. Znaczenie tej formacji wynika nie tylko ze spotkania w murach Szkoły Głównej w Warszawie grupy wybitnych humanistów (takich jak: Piotr Chmielowski, Aleksander Głowacki, Julian Ochorowicz i Aleksander Świętochowski), ale bierze się ze splotu idei kultury polskiej i europejskiej oraz okoliczności dziejowych, które uczyniły dążenia pozytywistów warszawskich fenomenem ponadczasowym, osadzonym głęboko w tradycji sporów światopoglądowych od czasów oświeceniowych po współczesność. Aby zrozumieć kulturowe znaczenie głównej formacji pozytywistycznej w Polsce, konieczne jest opisanie pozytywizmu warszawskiego przy pomocy metodologii historyków idei. I ta właśnie metodologia (z pewnymi modyfikacjami) zostanie w wykładzie zastosowana.

Rodzaj przedmiotu

monograficzne
ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

w sali

Efekty kształcenia

W zakresie prezentowanym na wykładzie student:
- zna i rozumie na poziomie podstawowym rolę refleksji filozoficznej w kształtowaniu kultury;
- zna i rozumie historyczny charakter kształtowania się idei filozoficznych;
- poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną;
- wykrywa proste zależności między kształtowaniem się idei filozoficznych a procesami społecznymi i kulturowymi;
- formułuje w mowie i na piśmie problemy filozoficzne, stawia tezy oraz artykułuje własne poglądy w sprawach społecznych i światopoglądowych;
- konstruuje i rekonstruuje różnego rodzaju argumentacje, odwołując się do podstawowych przesłanek normatywnych danego stanowiska lub do założeń światopoglądowych bądź wyobrażeń kulturowych.

Kryteria oceniania

Praca semestralna na temat wybrany przez studenta z zakresu zagadnień prezentowanych na wykładzie. Kryterium oceny jest stopień realizacji efektów kształcenia.

Literatura

- Chmielowski P., Zarys literatury polskiej z ostatnich lat szesnastu, Wilno 1881
- Jeske-Choiński T., Pozytywizm warszawski i jego główni przedstawiciele, Warszawa 1885
- Wóycicki K., Walka na Parnasie i o Parnas. Materiały i opracowania do dziejów pozytywizmu polskiego, Warszawa 1928
- Skarga B., Narodziny pozytywizmu polskiego (1831 – 1864), Warszawa 1964
- Kołakowski L., Filozofia pozytywistyczna (od Hume’a do Koła Wiedeńskiego), Warszawa 1966
- Warzenica E., Pozytywistyczny "Obóz Młodych" wobec tradycji wielkiej poezji romantycznej (lata 1866-1881), Warszawa 1968
- Kulczycka-Saloni J., Pozytywizm, Warszawa 1971
- Z historii filozofii pozytywistycznej w Polsce. Ciągłość i przemiany, redakcja A. Hochfeldowa, B. Skarga Wrocław-Warszawa 1972
- Jedynak S., Etyka polska w latach 1863 – 1918, Warszawa 1977
- Warzenica-Zalewska E., Przełom scjentystyczny w publicystyce warszawskiego "obozu młodych" (Lata 1866-1876), Wrocław-Warszawa 1978
- Markiewicz H., Pozytywizm, Warszawa 1978
- 700 lat myśli polskiej, t. VI: Filozofia i myśl społeczna w latach 1865-1895, cz. 1-2, wybrały, opracowały, wstępami i przypisami opatrzyły Hochfeldowa A., Skarga B., Warszawa 1980
- Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, redakcja Kulczycka-Saloni J., Wrocław-Warszawa 1985
- Zarys dziejów filozofii polskiej 1815-1918, redakcja naukowa Walicki A., Warszawa 1986

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3501-PW17-M-OG w USOSweb