Narodziny filozofii kultury z ducha tragedii 3501-NFDT-S
W trakcie dyskusji seminaryjnych podejmiemy w szczególności próbę odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób filozofowie reprezentujący antyscjentystyczne i antypozytywistyczne kierunki myśli epoki modernizmu usiłowali dać uogólniony wyraz swym pokoleniowym doświadczeniom - doświadczeniu dekadencji i „kryzysu kultury” oraz doświadczeniu „tragiczności życia”.
Dyskusje seminaryjne poświęcone zostaną problematyce ważnych dzieł należących do głównych nurtów europejskiej i polskiej filozofii kultury.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza
Uczestnik seminarium ma wszechstronną znajomość i dogłębne rozumienie roli refleksji filozoficznej w kształtowaniu polskiej i europejskiej kultury;
- zna i rozumie zależności między głównymi subdyscyplinami filozoficznymi (w szczególności filozofią kultury, antropologią filozoficzną i metafizyką);
- ma szeroką znajomość i rozumie zależności między kształtowaniem się idei filozoficznych a zmianami w kulturze i w społeczeństwie;
- ma gruntowną znajomość metod interpretacji tekstu filozoficznego.
Nabyte umiejętności
Student samodzielnie interpretuje tekst filozoficzny, komentuje i konfrontuje tezy pochodzące z różnych tekstów;
- identyfikuje typowe strategie argumentacyjne w wypowiedziach ustnych i pisemnych;
- pisze opracowania monograficzne na podstawie samodzielnie dobranej literatury, stosując oryginalne podejścia i uwzględniając nowe osiągnięcia w zakresie filozofii.
Nabyte kompetencje społeczne
- student aktywnie uczestniczy w działaniach na rzecz zachowania dziedzictwa filozoficznego i wykorzystywania go w rozumieniu wydarzeń społecznych i kulturalnych.
Kryteria oceniania
Zaliczenie na ocenę na podstawie uczestnictwa w pracach seminaryjnych (udział w dyskusjach, przygotowane wypowiedzi ustne) oraz krótkiej pracy pisemnej dotyczącej tematyki zajęć
Literatura
1. F. Schiller, Listy o estetycznym wychowaniu człowieka (listy 1-6 i 11-14), w: idem, Listy o estetycznym wychowaniu człowieka i inne rozprawy, Warszawa 1972, s. 41-66 i 81-98.
2. F. Nietzsche, Narodziny tragedii z ducha muzyki; Schopenhauer jako wychowawca, w: idem, Niewczesne rozważania; Z genealogii moralności (Przedmowa, Rozprawa pierwsza), wyd. dowolne.
3. M. Scheler, Resentyment a moralność (fragm.), Warszawa 1977; idem, O zjawisku tragiczności, w: Arystoteles, D. Hume, M. Scheler, O tragedii i tragiczności, Kraków 1976.
4 S. Przybyszewski, Z psychologii jednostki twórczej; Confiteor; Złote runo. Dramat, w: idem, Wybór pism (BN I, nr 190) , Wrocław - Warszawa - Kraków 1966.
5. S. Brzozowski, O Stanisławie Przybyszewskim, „Przegląd Filozoficzno-Literacki”, 2006, nr 3-4 (15); Współczesne kierunki w literaturze polskiej wobec życia, w: idem, Wczesne prace krytyczne, Warszawa 1988;
6. E. Abramowski, Co to jest sztuka? w: L. Tołstoj, Co to jest sztuka?, Kraków 1980.
7. G. Simmel, Filozofia życia. Cztery rozdziały metafizyczne, (rozdz. I: Transcendencja życia), Warszawa 2007; idem, Pojęcie i tragedia kultury, w: K. Łukasiewicz, D. Wolska [red.], Kultura i tragiczność, Wrocław 2007, s. 15-37.
8. E. Cassirer, „Tragedia kultury”, w: idem, Logika nauk o kulturze, Kęty 2011; idem, Naturalistyczne i humanistyczne uzasadnienie filozofii kultury, w: „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej” t. 56 (2011); idem, Mit państwa (Rozdz. I - IV, XVIII), Warszawa 2006.
9. F. Znaniecki, Rzeczywistość kulturowa (Przedmowa, Rozdz. I: Kulturalizm), w: idem, Pisma filozoficzne, t. 2, Warszawa 1991, s. 461-502.
10. O. Spengler, Człowiek i technika. Przyczynek do filozofii życia, w: idem, Historia, kultura, polityka. Wybór pism, Warszawa 1990.
11. L. Szestow, Dostojewski i Nietzsche. Filozofia tragedii (fragm.), Warszawa 1987.
12. M. Bierdiajew, Światopogląd Dostojewskiego (Rozdz. I, VIII-IX), Kęty 2004; idem, Sens historii. Filozofia losu człowieka (Dodatek: Wola życia i wola tworzenia kultury), Kęty 2002; idem, Rozważania o egzystencji (Rozważanie I), Kęty 2002; idem, Los człowieka we współczesnym świecie, w: idem, Nowe Średniowiecze. Los człowieka we współczesnym świecie, Warszawa 2003.
13. Z. Freud, Kultura jako źródło cierpień, Warszawa 1992.
14. M. de Unamuno, O poczuciu tragiczności życia wśród ludzi i wśród narodów (Rozdz. I-IV, XI-XII), Kraków - Wrocław 1984.
15. J. Ortega y Gasset, Zadanie naszych czasów, w: idem, Po co wracamy do filozofii?, Warszawa 1992.
16. H. Elzenberg, Ideał zbawienia na gruncie etyki czystej; Nauka i barbarzyństwo, w: idem, Wartość i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii, Toruń 1966.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: