Filozofia działania 3501-M-FD
Pojęcie działania stanowi swoisty pomost między sferą fizyczną a sferą racjonalną. Gdy Jan wychyla się, by nacisnąć przełącznik, w jego fizycznym ruchu ucieleśniona może być masa przemyśleń, rozważań, co do tego, co najlepiej zrobić, od wyników tego ruchu mogą zależeć losy całej ludzkości, ruch ten może być dobrowolny, a Jan może ponosić zań odpowiedzialność. Pojęcie działania uwikłane jest w siatkę pojęciową teorii moralnych, psychologicznych, społecznych, biologicznych, fizycznych. Nie dziwi zatem też rozpiętość poglądów na naturę działań.
Celem zajęć jest wprowadzenie w problematykę współczesnej filozofii działania – zarysowanie zarówno podstawowych podejść teoretycznych jak i zagadnień podejmowanych przez filozofów działania.
Omówione zostanie pięć głównych zagadnień dyskutowanych w ramach współczesnej filozofii działania:
(1) Problem indywiduacji działań: minimalizm, maksymalizm, moderacjonizm
(2) Teorie działania: intencjonalizm (Anscombe, Davidson), teorie kontroli sprawczej (Frankfurt), teorie przyczynowości sprawczej (O’Connor, Lowe), wolicjonalizm (Pritchard, Hornsby, O’Shaughnessy), kontekstualizm, responsybilizm.
(3) Pojęcie działania intencjonalnego, Bratmana koncepcja intencji, pojęcie intencji-w-działaniu
(4) Związek intencji, racji i działań: argument związku logicznego, teorie kauzalne, problem dziwacznych ciągów przyczynowych, teorie teleologiczne
(5) Racjonalność działań: problem słabej woli, racje normatywne i motywacyjne
Szacowana liczba godzin, które student powinien przeznaczyć na osiągnięcie efektów uczenia się: 30h wykładu + 30h ćwiczenia + 90h pracy własnej (w tym: utrwalenie materiału z wykładów 20h + przygotowanie do egzaminu 10h + przygotowanie do ćwiczeń 50h + przygotowanie prac pisemnych 10h)
Zakres poszczególnych tematów
1. Argument ze związku logicznego; kontekstualizm
2. Kauzalna teoria Davidsona; problem dziwacznych ciągów przyczynowych
3. Problem indywiduacji działań: minimalizm, maksymalizm, moderacjonizm
4. Problem natury wyjaśnień działań: teoria kauzalna i teorie teleologiczne
5. Rola intencji: koncepcja Bratmana
6. Pojęcie działania intencjonalnego, intencje-w-działaniu
7. Wolicjonalizm
8. Teorie kontroli sprawczej, teorie przyczynowości sprawczej, responsybilizm
9. Racjonalność działań; problem słabej woli, racje normatywne i motywacyjne, antypsychologizm Dancy’ego
10. Koncepcje działania w szkole lwowsko-warszawskiej (Twardowsk
Efekty kształcenia
Po ukończeniu kursu student:
nabyta wiedza
– ma uporządkowaną wiedzę szczegółową w ramach współczesnej filozofii działania
– zna podstawowe metody badawcze i strategie argumentacyjne właściwe dla współczesnej filozofii działania
nabyte umiejętności
- rozpoznaje związek filozofii działania z innymi dziedzinami filozofii: etyką, ontologią oraz epistemologią
- rozumie związek koncepcji działania proponowanych w ramach szkoły lwowsko-warszawskiej ze współczesnymi koncepcjami działania
- potrafi zwięźle przedstawić problem na piśmie wraz z argumentacją na rzecz jego rozwiązania
- przytacza główne tezy czytanych tekstów i potrafi krytycznie odnieść się do zawartej w nich argumentacji
– czyta i interpretuje tekst filozoficzny
nabyte kompetencje społeczne
- potrafi w jasny i zrozumiały sposób prezentować swoje poglądy grupie
- potrafi wysłuchać osobę o odmiennych poglądach i w sposób merytoryczny odnieść się do jej przekonań
Literatura
Podręczniki:
Davis L.H., 1979, Theory of Action, Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
Moya C.J., 1990, The Philosophy of Action, Cambridge: Polity Press.
Stout R., 2005, Action, Chesham: Acumen.
Przewodnik po filozofii umysłu. Red. M. Miłkowski, R. Poczobut (w druku). WAM.
Zbiory artykułów wprowadzających
Hyman J., Steward H. (red.), 2004, Agency and Action, Cambridge: Cambridge University Press.
Mele A.R. (red.), 1997, The Philosophy of Action, Oxford: Oxford University Press.
O'Connor T., Sandis C. (red.), 2010, A Companion to Philosophy of Action, Oxford: Basil Blackwell.
Sandis C. (red.), 2009, New Essays on the Explanation of Action, New York: Palgrave Macmillan.
White A.R. (red.), 1968, The Philosophy of Action, Oxford: Oxford University Press.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: