WMS: Władza symboliczna 3500-WMS-WSYM
Władza symboliczna to panowanie sprawowane poprzez symbole i na sposób symboliczny. Każda władza, nawet najbardziej okrutna, pisał Pierre Bourdieu, ma w sobie symboliczny składnik, którym jest „poznanie i uznanie”. Formy myślenia o świecie także są składnikiem tej władzy, podobnie jak uznanie czy szacunek okazywane władzy są już częścią jej panowania. Życie codzienne pełne jest znaturalizowanych form myślenia i okazywania szacunku, w które wpisane są relacje władzy.
Temat władzy symbolicznej jest jednym z najważniejszych tematów myśli społecznej. Podczas zajęć przyjrzymy się klasycznym i współczesnym teoriom władzy społecznej, powstałym w obszarze socjologii, psychoanalizy i filozofii politycznej. Teorie te miały na celu uwidocznić reguły władzy symbolicznej, które działają najskuteczniej właśnie wtedy, gdy są najmniej widoczne.
Poszczególne kwestie poruszane na zajęciach mogą być związane z kwestiami tożsamościowymi i podstawami legitymizacji władzy politycznej i społecznej (w tym religijnej), osoby zgłaszające się do udziału w zajęciach wyrażają tym samym domyślną zgodę na uczestnictwo w krytycznych i otwartych (ale zachowujących rygor akademicki) dyskusjach na te tematy.
Tematy zajęć mogą obejmować:
pojęcie władzy symbolicznej (Pierre Bourdieu)
relacje symboliczne (E. Durkheim, M. Mauss)
porządek symboliczny (Jacques Lacan)
epistemologie władzy (M. Foucault)
formy myślenia klasy dominującej i hegemonia (Karol Marks, Antonio Gramsci)
formy myślenia i dyskursy władzy (Jadwiga Staniszkis)
upodmiotowienie jako relacja władzy (Maurizio Lazzarato)
destrukcja władzy symbolicznej (M. Lazzarato, Jean Baudrillard, Byung-Chul Han)
Szczegółowy zestaw tematów i zagadnień będzie, w miarę możliwości, dostosowywany na bieżąco do zainteresowań grupy i dynamiki dyskusji podczas zajęć.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W02 posiada pogłębioną wiedzę o miejscu socjologii w systemie nauk, w tym o jej możliwych zastosowaniach na gruncie innych dyscyplin
K_W03 ma świadomość istnienia sporów teoretycznych i metodologicznych prowadzonych we współczesnej socjologii, jest refleksyjny i krytyczny wobec różnych stanowisk
K_W06 jest refleksyjny i krytyczny wobec problemu zróżnicowania społecznego i nierówności społecznych
K_W08 posiada pogłębioną wiedzę o rodzajach więzi społecznych i mechanizmach podtrzymywania ładu zbiorowego
K_W10 posiada pogłębioną wiedzę o zróżnicowaniu kulturowym i jego przemianach, tożsamości kulturowej, interakcji i komunikacji międzykulturowej
K_W21 posiada pogłębioną wiedzę na temat polityki, procesów politycznych na poziomie krajowym, Unii Europejskiej i globalnym oraz uczestnictwa w sferze publicznej
K_W22 posiada pogłębioną wiedzę na temat procesów leżących u podstaw stabilności i zmiany społecznej, a także jest refleksyjny i krytyczny w ich interpretacji
K_W26 posiada pogłębioną wiedzę na temat założeń i twierdzeń wybranych historycznych i współczesnych teorii socjologicznych
K_W27 posiada pogłębioną wiedzę o ideach i procesach społecznych XIX, XX i XXI w., które ukształtowały oblicze współczesnego świata
K_U14 potrafi formułować pogłębione sądy na temat motywów ludzkiego działania oraz przewidywać społeczne konsekwencje tego działania
K_U16 umie zinterpretować rolę kultury w funkcjonowaniu jednostki i społeczeństwa
K_U20 wykrywa złożone zależności między kształtowaniem się idei filozoficznych a procesami społecznymi i kulturalnymi oraz określa relacje między tymi zależnościami
K_K13 jest otwarty na różne perspektywy teoretyczne i metodologiczne badań społecznych
Kryteria oceniania
Warunkiem zaliczenia będzie aktywny udział w zajęciach i napisanie krótkiego eseju zaliczeniowego lub zaliczenie ustne.
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: dopuszczalne 2 nieobecności nieusprawiedliwione, wszystkie nieobecności ponad ten limit muszą być zaliczone pracami pisemnymi (maksymalnie 3 nieobecności ponad limit).
Zasady zaliczania poprawkowego - takie same, jak w pierwszym terminie, praca zaliczeniowa musi zostać wysłana w ustalonym terminie.
Literatura
P. Bourdieu (2006) Medytacje pascaliańskie, przeł. K. Wakar, Warszawa: Oficyna Naukowa
J. Lacan (2018) Imiona-Ojca, przeł. R. Carrabino i in., Warszawa: PWN.
M. Lazzarato (2012) The Making of the Indebted Man, J. D. Jordan (trans.), Los Angeles: semiotext(e).
K. Marks, F. Engels (1949) Manifest komunistyczny, w: Marks, Engels, Dzieła wybrane, Warszawa: Książka i Wiedza.
J. Staniszkis (2009) Antropologia władzy, Warszawa: Prószyński i S-ka.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: