TABS: Socjologia jednostki: tożsamość, rola, biografia 3500-TABS-TRB
Tożsamość społeczna, rola społeczna i biografia są
podstawowymi pojęciami socjologii jednostki. Perspektywa
symboliczno-interakcyjna badania tych zagadnień ukazuje
jednostkę w procesach komunikacji i relacji z innymi oraz
konwersacji wewnętrznej „I” (ja podmiotowego) i „me” (ja
przedmiotowego). Dialogowa i relacyjna koncepcja jaźni
(self) umożliwiła badania nad procesami przyjmowania ról i
tworzenia ról. Zadaniem seminarium jest wprowadzenie do
problematyki socjologii jednostki w perspektywie teoretycznej
i metodologicznej interakcjonizmu symbolicznego.
Seminarium ma na celu kształtowanie umiejętności
zastosowania bogatego repertuaru dotyczących jednostki
koncepcji interakcjonizmu symbolicznego do badania
współczesnych problemów tożsamości osobistej, społecznej i
biograficznej, przemian, poszukiwania i konstruowania
tożsamości. Koncepcje interakcjonizmu symbolicznego są
przydatne w badaniach procesów biograficznych,
sprzeczności i dylematów tożsamościowych w warunkach
radykalnych zmian kulturowych, ryzyka i niepewności we
współczesnym społeczeństwie. Podstawową kategorią dla
orientacji interakcjonizmu symbolicznego w odniesieniu do
podmiotu, jego refleksyjności, relacyjności jest pojęcie jaźni
(self) związane z procesami komunikowania i wzajemnego
oddziaływania. Procesy tożsamościotwórcze i biograficzne
analizowane są w wymiarach: interakcyjnym,
komunikacyjnym i dramaturgicznym (performatywnym).
Specyfika perspektywy interakcjonizmu symbolicznego polega
na przyjęciu koncepcji znaczenia tworzonego i
modyfikowanego w oddziaływaniach społecznych, które są
zarazem procesami komunikacyjnymi i interpretacyjnymi.
Procesy te obejmują także znaczenia emocjonalne. Jaźń i
tożsamość w procesach interakcji i komunikacji
charakteryzuje także ich wymiar emocjonalny. Przedmiotem
analiz będą przemiany ról społecznych i tożsamości oraz
emocje w interakcjach i relacjach społecznych. W centrum
uwagi znajdą się procesy biograficzne i wkład orientacji
interakcjonizmu symbolicznego do badań przy użyciu metody
biograficznej i dokumentów osobistych. Celem seminarium
jest kształtowanie umiejętności stosowania teorii i pojęć
interakcjonizmu symbolicznego do problematyki
współczesnych przemian uspołecznienia oraz relacji
jednostka-społeczeństwo.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W01 zna i rozumie w pogłębionym stopniu metodologię badań i
terminologię w zakresie dyscypliny nauki socjologiczne
K_W03 zna i rozumie w pogłębionym stopniu tezy i wyniki
najważniejszych krajowych i międzynarodowych badań
socjologicznych oraz kierunki rozwoju dyscypliny
K_W04 zna i rozumie w pogłębionym stopniu założenia i
twierdzenia głównych współczesnych teorii socjologicznych i stan
debaty socjologicznej
K_U01 potrafi zastosować terminy i kategorie socjologiczne do
pogłębionej analizy złożonych problemów współczesnego
społeczeństwa polskiego i globalnego
K_U05 potrafi prowadzić debatę, proponując tematy,
argumentując stawiane tezy i dzieląc się posiadaną wiedzą w
odwołaniu do literatury naukowej z zakresu socjologii i dyscyplin
pokrewnych
K_S01 jest gotów do krytycznej oceny debaty naukowej i
społecznej w obszarze nauk socjologicznych, a także swego w niej
udziału, w tym uznania znaczenia dowodów naukowych i roli
ekspertów w procesie tworzenia i implementacji wiedzy
K_S03 jest gotów do inicjowania i inspirowania działań na rzecz
interesu publicznego z wykorzystaniem wiedzy i umiejętności
socjologicznych oraz organizacji inicjatyw o charakterze
społecznym
K_S05 jest gotów do przyczyniania się do budowania zasobu
wiedzy i uczestniczenia w życiu naukowym środowiska
socjologicznego
Kryteria oceniania
Prezentacja na podstawie lektury, udział w dyskusji, pisemna praca
seminaryjna.
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających
usprawiedliwieniu: 2
Zasady zaliczania poprawkowego takie same jak w pierwszym
terminie: przygotowanie pracy seminaryjnej zgodnie ze
standardami
Nakład pracy: udział w seminarium – 30 godz.; studiowanie lektur
– 50 godz.; referat i prezentacja – 10 godz.; opracowanie tematu
pisemnej pracy seminaryjnej – 30 godz. Razem 120 godz.
Literatura
1. Franks David D., Emotions, w: Larry T. Reynolds,
Nancy J. Herman-Kinney (red.), Handbook of Symbolic
Interactionism, New York 2003, s. 787-809.
2. Giddens Anthony, Przemiany intymności. Seksualność,
miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach,
Warszawa 2007, s. 65-82.
3. Goffman Erving, Rytuał interakcyjny, Warszawa 2006,
s. 5-46.
4. Hałas Elżbieta, Interakcjonizm symboliczny, Warszawa
2012, s. 223-250.
5. Hewitt John P., Self and Society. A Symbolic
Interactionist Social Psychology, Boston 2000, s. 90-
101.
6. Lofland John i in., Analiza układów społecznych.
Przewodnik metodologiczny po badaniach
jakościowych, Warszawa 2009, s. 54-70.
7. Mead George H., Umysł, osobowość i społeczeństwo,
Warszawa 1975, s. 267-277.
8. Perinbanayagam Robert S., The Presence of Self, New
York 2000, s. 122-134.
9. Plummer Ken, Documents of Life. An Introduction to
the Problems and Literature of a Humanistic Method,
Boston 1983, s. 64-83.
10. Znaniecki Florian, Nauki o kulturze. Narodziny i
rozwój, Warszawa 1971, s. 245-255.
11. Znaniecki Florian, Relacje społeczne i role społeczne,
Warszawa 2011, s. 267-280.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: