SEMBAD: Socjologiczne aspekty zjawiska dropoutu – skala, przyczyny, sposoby przeciwdziałania 3500-SEMBAD-SAZD

Celem zajęć jest socjologiczna analiza zjawiska dropoutu akademickiego oraz pogłębienie socjologicznych umiejętności badawczych. Cele szczegółowe: zrozumienie socjologicznych teorii i koncepcji związanych z dropoutem akademickim, analiza przyczyn i czynników wpływających na rezygnację ze studiów wyższych, identyfikacja społecznych i instytucjonalnych konsekwencji dropoutu, refleksja nad możliwymi strategiami przeciwdziałania dropoutowi na poziomie indywidualnym, instytucjonalnym i systemowym.
Seminarium badawcze rozpoczniemy wyznaczenia teoretycznych i metodologicznych ram analizy dropoutu, czemu służyć będzie kwerenda w oparciu o już istniejące opracowania naukowe dotycząca przyczyn interesującego nas zjawiska w krajach Unii Europejskiej (w tym Polski) oraz sposobów jego minimalizowania. Kwerenda służyć ma też wypracowaniu definicji i zakresu fenomenu, który ma być przedmiotem dalszych analiz (dropout programowy, instytucjonalny, systemowy). Dyskutować będziemy socjologiczne teorie i koncepcje wyjaśniające dropout (tj. teoria kapitału kulturowego, teoria deprywacji relatywnej, teoria anomii) oraz metodologiczne podejścia do badania dropoutu: zarówno ilościowe (analiza danych rejestrowych, badania ankietowe), jak i jakościowe (wywiady pogłębione, analiza danych z mediów społecznościowych).
Przedmiotem refleksji (i celem badania) będą też przyczyny i czynniki wpływające na dropout akademicki, zarówno indywidualne (motywacja, aspiracje, problemy ze zdrowiem), społeczne (sytuacja materialna, relacje z rówieśnikami i kadrą akademicką), instytucjonalne (jakość kształcenia, dostępność wsparcia, procedury administracyjne).
Przeprowadzone badanie ma też pozwolić na zebranie danych, które pogłębią naszą wiedzę o konsekwencjach dropoutu (bezrobocie, niskie zarobki, problemy psychologiczne, nierówności społeczne, spadek reputacji uczelni) oraz możliwych/ efektywnych strategiach przeciwdziałania mu (indywidualizacja kształcenia, różne formy wsparcia, doskonalenie jakości kształcenia, polityka informacyjna, współpraca z otoczeniem zewnętrznym).

Osoby uczestniczące w zajęciach zaprojektują i zrealizują projekt badawczy wykorzystujący podejście mix methods, którego celem będzie: 1) prześledzenie trendów w dropoucie zarówno na poziomie całej uczelni, jak i poszczególnych kierunków/grup kierunków, w podziale na studia I i II stopnia oraz studia jednolite, 2) przyjrzenie się ewentualnym zmianom w czasie i sformułowanie hipotez je wyjaśniających (kryzys demograficzny, pandemia, zmiany w zasadach rekrutacji na poziomie UW, tj. jak wyższy próg wyników maturalnych, wprowadzanie egzaminów wstępnych/sprawdzianów kompetencji) 3) głębsze zrozumienie doświadczeń i motywacji osób studiujących, wyzwań z jakimi borykają się rozpoczynając studia oraz w trakcie ich trwania, co mogłoby doprowadzić do identyfikacji grup najbardziej narażonych na dropout