SEMBAD: Populizm i przywództwo polityczne. Kontury jutra 3500-SEMBAD-PPEP
Żyjemy w czasach przełomu. Fala populizmu przechodzi przez świat – od Trumpa i Orbána po Mileiego i Meloni. Wkrótce dotrze również do Polski, zmieniając fundamenty politycznego porządku. W 2027 roku rząd bez udziału Konfederacji może się okazać niemożliwy, co zwiastuje nowy etap w historii polskiego systemu partyjnego. Jednocześnie, populizm przenika również główne nurty polityczne, przybierając paradoksalne formy – populizmu liberalnego i konserwatywnego. Seminarium będzie analizą tych zjawisk – ich dynamiki, przyczyn i możliwych przyszłości.
Podstawą będzie empiryczne badanie populizmu i przywództwa politycznego. Będziemy pracować metodą wywiadu biograficznego i process tracing. Studenci przeprowadzą badania z ekspertami, działaczami i sympatykami Konfederacji. Celem jest nie tylko zrozumienie populizmu, lecz także wypracowanie wizji alternatywnego przywództwa – wychodzącego poza polaryzację i opartego na budowaniu dobra wspólnego.
Wykorzystamy metodologię badań jakościowych – wywiad biograficzny i process tracing – do analizy populizmu i przywództwa politycznego. Seminarium skupia się na śledzeniu przemian polskiej sceny politycznej: od podziału postkomunistycznego do postsolidarnościowego, testowaniu modeli przywództwa w warunkach polaryzacji i badaniu struktur i ideologii populizmu (thin vs thick populism) poszukując zalążków nowego centralnego konfliktu politycznego umożliwiającego repolaryzację sceny partyjnej
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W_01 Rozumie teorie populizmu i modele przywództwa politycznego
U_01 Potrafi przeprowadzić wywiad biograficzny i zastosować metodę process tracing w badaniach
U_02 Analizuje dynamikę sceny politycznej w perspektywie teorii socjologicznych
U_03 Umie interpretować zebrany materiał empiryczny w świetle literatury naukowej
K_01 Współdziała w zespole przy realizacji projektu badawczego i odpowiedzialnie korzysta ze źródeł
K_02 Prezentuje wyniki badań w debacie akademickiej i publicznej, zachowując zasady etyczne
Kryteria oceniania
Zajęcia kończyć się będą raportem badawczym przygotowywanym w małym zespole. Oceniane będzie także zaangażowanie w prace terenowe oraz praca na zajęciach.
Dopuszczalna liczba nieobecności: 2 w semestrze
do godzin przeznaczonych na zajęcia w sali należy doliczyć czas konieczny do przygotowania się do zajęć (czytanie lektur, przygotowywanie zadań) – 5h tygodniowo, realizację badania oraz czas konieczny do przygotowania się do finalnego zaliczenia (napisania raportu/przygotowania prezentacji) – 15h
Korzystanie z narzędzi generatywnej sztucznej inteligencji, takich jak ChatGPT, jest dozwolone w przypadku wybranych zadań kursowych/zaliczeniowych. Domyślnie korzystanie z takich narzędzi jest zabronione, chyba że wyraźnie zaznaczono inaczej. Każde użycie musi zostać odpowiednio opisane i/lub zacytowane. Studenci/tki ponoszą odpowiedzialność za wszystkie treści wygenerowane z użyciem narzędzi AI.
Literatura
Populizm i polaryzacja
Przemysław Sadura, Sławomir Sierakowski, *Społeczeństwo populistów*, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2023.
Ezra Klein, *Why We're Polarized*, Simon & Schuster, 2020.
Jan Kubik, *Populism in Eastern Europe: Thin and Thick Ideologies*, w: *Twenty-First Century Populism*, Palgrave Macmillan, 2008.
Martin Seymour Lipset, *American Exceptionalism: A Double-Edged Sword*, W.W. Norton, 1996.
Radosław Markowski (red.), *Demokracja w Polsce 1989–2023. Wybory, wybierający, wybierani*, ISP PAN, 2023.
Elity i przemiany systemowe
Michał Łuczewski, *Kapitał moralny. Przemiany tożsamości w Żmiącej*, Fundacja św. Benedykta, 2012.
Michał Łuczewski, *Odwieczny naród. Polak i katolik w Żmiącej*, Znak, 2019.
Michał Łuczewski, *Wszyscy jesteśmy Ryszardem C.*, Teologia Polityczna, 2022.
Jacek Raciborski (red.), *Elity rządowe III RP*, Scholar, 2010.
Mirosława Grabowska, *Podział postkomunistyczny w Polsce*, ISP PAN, 2001.
Tomasz Zarycki, *Ideologies of Eastness in Central and Eastern Europe*, Routledge, 2014.
Leadership i przywództwo polityczne
Dean Williams, *Leadership for a Fractured World: How to Cross Boundaries, Build Bridges, and Lead Change*, Berrett-Koehler, 2015.
Barry Johnson, *Polarity Management: Identifying and Managing Unsolvable Problems*, HRD Press, 1992.
Karthik Ramanna, *The Age of Outrage: How to Lead in a Polarized World*, Harvard Business Review Press, 2024.
Teoria i metodologia
Florian Znaniecki, *Nauki o kulturze*, PWN, 1971.
Florian Znaniecki, *Education and Social Change*, Peter Smith Publisher, 1990.
Gary Goertz, James Mahoney, *A Tale of Two Cultures: Qualitative and Quantitative Research in the Social Sciences*, Princeton University Press, 2012.
Andrew Bennett, Jeffrey Checkel, *Process Tracing: From Metaphor to Analytic Tool*, Cambridge University Press, 2015.
Derek Beach, Rasmus Brun Pedersen, *Process-Tracing Methods: Foundations and Guidelines*, University of Michigan Press, 2019.
Fritz Schütze, *Biographieforschung und narratives Interview*, StudienVerlag, 1983.
Materiały dodatkowe / audiowizualne
Film dokumentalny *Trump: An American Dream* (Netflix).
Wywiady i materiały prasowe dotyczące Steve’a Bannona.
Wybrane raporty Fundacji Batorego i Krytyki Politycznej dotyczące populizmu w Polsce.
Oraz następujące
J. Stanley, Jak działa faszyzm. My kontra oni, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2021.”tvn
Pakulski, J. Populizm jako forma przywództwa politycznego, [w:] „Studia
socjologiczno-polityczne. Seria Nowa” 1(12)/2020, s. 10.
Kotwas, M. J. Kubik, Symbolic thickening of public culture and the rise of right-wing populism in Poland, „East European Politics and Societies” 2019, nr 33/2, s. 435–471
Kotwas, M. J. Kubik, Symbolic thickening of public culture and the rise of right-wing populism in Poland, „East European Politics and Societies” 2019, nr 33/2, s. 435–471
Norris Pippa, Inglehart (2019) Cultural backclsh, Trump, Brexit, and Authoritarian Populism New York: Cambridge University Press.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: