Modele analizy dyskursu - perspektywa lingwistyczna 3500-JIS-MAD-PL
Pojęcie dyskursu odnosi się do komunikacji rozumianej jako usytuowana w kontekście praktyka społeczna. Analiza Dyskursu stanowi interdyscyplinarne, zintegrowane podejście do zjawisk i procesów komunikacyjnych, tak więc przedmiotem jej zainteresowań jest język i jego kontekstowe użycie, jednostka i społeczeństwo, a także kultura i związane z nią systemy wartości. Modele i priorytety badawcze lingwistyki (językoznawstwa) oraz socjologii częściowo się tu różnią, ale też wzajemnie się uzupełniają. Lingwistyka dostarcza podstaw metodologicznych do językowej analizy tekstu, zwłaszcza tekstu pisanego. Socjologia dyskursywna z kolei skupia się na społecznym usytuowaniu komunikacji, szczególnie komunikacji mówionej. Struktura kursu oddaje to historyczne sprofilowanie badań nad komunikacją przez obie dziedziny, poszerzając je o organizację i funkcjonowanie tekstów multimodalnych, stanowiących współcześnie istotny element oddziaływania społecznego. Kurs łączy elementy wykładu (przegląd różnych podejść, koncepcji i metodologii) z praktycznymi ilustracjami zjawisk dyskursywnych, poddawanych złożonej analizie językowej i społecznej.
Zagadnienia w ramach wykładu (mogą być realizowane na więcej niż pojedynczych zajęciach):
- analiza dyskursu w ewolucji lingwistyki oraz w różnych tradycjach językowych i kulturowych;
- przegląd podstawowych pojęć z punktu widzenia rozwoju lingwistycznych badań nad dyskursem (wypowiedź, tekst, dyskurs, styl, gatunek, kontekst);
- lingwistyczna analiza dyskursu;
- krytyczna analiza dyskursu;
- integratywna analiza dyskursu;
- ewolucja znaczenia i jego konceptualizacje w badaniach nad językiem: pragmatyka językowa i analiza dialogu jako narzędzia analizy dyskursu;
- perspektywizacja przekazu: dyskursywne strategie pozytywnego i negatywnego reprezentowania siebie i innego w komunikacji;
- proksymizacja w dyskursie a językowe modelowanie kulturowych obrazów świata.
Nakład pracy studenta (3 ECTS):
30h - uczestnictwo w wykładach
30h – opanowanie wymaganej literatury
30h - przygotowanie do egzaminu
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W01
Student
Ma pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej językoznawstwa, analizy
dyskursu i semiotyki społecznej.
K_W03
Zna terminologię z zakresu językoznawstwa, analizy dyskursu i semiotyki społecznej na poziomie
rozszerzonym.
K_W05
Ma pogłębioną wiedzę o związkach językoznawstwa, lingwistycznej analizy dyskursu i semiotyki
społecznej.
K_W06
Ma szczegółową wiedzę o wybranych ośrodkach i szkołach badawczych w dziedzinie językoznawstwa, krytycznej analizy dyskursu i semiotyki społecznej oraz o ich współczesnych dokonaniach.
K_W07
Zna zaawansowane metody wypracowane przez językoznawstwo, lingwistyczną analizę dyskursu i
semiotykę społeczną, pozwalające problematyzować, analizować i interpretować zjawiska zachodzące w dziedzinie kultury, komunikacji międzyludzkiej i dyskursów społecznych.
K_W10
Ma rozszerzoną wiedzę o specyfice nauk społecznych – zwłaszcza socjologicznej analizy dyskursu i
badań nad komunikacją społeczną.
K_W17
Zna wybrane metody i narzędzia opisu z zakresu badań nad komunikacją społeczną oraz z zakresu
socjologicznej analizy dyskursu.
K_U02
Posiada pogłębione umiejętności badawcze w zakresie językoznawstwa, lingwistycznej analizy dyskursu i semiotyki społecznej, obejmujące analizę i syntezę stanowisk teoretycznych, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników.
K_U04
Posiada umiejętność integrowania dorobku wypracowanego w różnych paradygmatach
językoznawstwa, lingwistycznej analizy dyskursu i semiotyki społecznej oraz potrafi stosować tę
wiedzę w sytuacjach zawodowych wymagających mediacji kulturowej i językowej.
K_K09
Jest gotowy samodzielnie i krytycznie uzupełniać swą wiedzę i umiejętności, łącząc perspektywę
socjologiczną i lingwistyczną.
Kryteria oceniania
dotyczy terminu I oraz poprawkowego
kryteria oceny:
stopień opanowania materiału z wykładu; umiejętność formułowania wypowiedzi o charakterze naukowym
metoda oceny:
egzamin ustny na podstawie prezentacji indywidualnego projektu badawczego (100% oceny końcowej)
warunek przystąpienia do egzaminu: uczestnictwo w wykładzie (dopuszczalne 2 nieobecności)
udział % odpowiedzi w ocenie końcowej:
99%-100 - 5!
98% - 93% - 5
92% - 85% - 4,5
84% - 77% - 4
76% - 69% - 3,5
68% - 60% - 3
poniżej 60% - 2
Praktyki zawodowe
nd
Literatura
Arendt, Hannah. 1998. The Human Condition. Chicago: University of Chicago Press, chap. 5 (pp. 175-247)
Bush, Robert A. Baruch / Joseph P. Folger. 2005. The Promise of Mediation. The Transformative Approach to Conflict. San Francisco: Jossey-Bass, chaps. 1-3 (pp. 7-130)
Chilton, Paul. 2004. Analysing Political Discourse. Theory and Practice. London: Routledge, chaps. 4, 9.
Dijk, Teun van (red.). 2001. Dyskurs jako struktura i proces (str. 9-44).
Fairclough, Norman. 1989. Language and Power. London and New York: Longman.
Grillo, Eric. (ed.). 2005. Power without Domination. Dialogism and the Empowering Property of Communication. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins, Foreword (pp. vii-xvii), chap. 1 (pp. 3-41), chap. 7 (pp. 223-237).
Habermas, Jürgen. 1984. The Theory of Communicative Action. Vol. 1. Reason and the Rationalization of Society. Boston: Beacon Press, Part III (pp. 273-337).
Kalisz, Roman. 1993. Pragmatyka językowa. Gdańsk: WUG, roz. 2-3 (str. 28-111).
Reisigl, Martin. 2007. “Discrimination in discourse”, in: Helga Kotthoff and Helen Spencer-Oately (eds.) Handbook of Intercultural Communication. Berlin, New York: Mouton de Gruyter (pp. 365-394).
Thomas, Jenny. 1999. Meaning in Interaction. An Introduction to Pragmatics. London and New York: Longman, chaps. 3-5 (pp. 55-148).
Winslade, John / Gerald Monk. 2000. Narrative Mediation. A New Approach to Conflict Resolution. San Francisco: Jossey-Bass, chap. 3 (pp. 57-93), chap. 6 (pp. 137-156).
Wodak, Ruth. 2003. “Populist discourses”. Document Design 4/2: 132-148.
Yule, George. 2000. The Study of Language. Cambridge: CUP, chap. 12 (pp. 127-138).
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: