Tożsamość i budowanie więzi społecznych - perspektywa socjologiczna 3500-JIS-2-TiBWS-Ssc

Człowiek większość swojego czasu, wówczas gdy nie śpi, spędza na komunikacji z innymi, czyli na rozmowach. W i poprzez rozmowy dajemy wyraz temu, kim jesteśmy, naszym potrzebom, wartościom, nawykom, postawom. W i poprzez rozmowy ustanawiamy i podtrzymujemy tożsamość społeczną, reprodukujemy społeczne role i budujemy więzi z innymi ludźmi. Nawet praca, która w przypadku zdecydowanej większości ludzi jeszcze do niedawna była oparta na wysiłku mięśni, dziś polega głównie na komunikowaniu się – umawiamy spotkania, spotykamy się, ustalamy różne rzeczy, wydajemy lub przyjmujemy polecenia, realizujemy je obsługując klienta itd. Wychodzimy z pracy i wciąż rozmawiamy, że znajomy o problemach w pracy, z rodziną o rodzinie i całej reszcie, z sąsiadami, z dziećmi, możemy nawet rozmawiać, ze zwierzętami, które trzymamy w domu.
Poprzez komunikacje budujemy relacje z innymi ludźmi: nakładamy zobowiązania i jesteśmy zobowiązywani, obiecujemy i inni różne rzeczy nam obiecują. Ustanawiamy też relację z obiektami martwymi oraz abstrakcyjnymi czyniąc je znaczącymi dla siebie i dla innych. Nie jest to działanie indywidualne. Użycie języka jest zawsze działaniem kolektywnym: komunikacją. Kolektywne działanie polega na robieniu czegoś poprzez koordynację wzajemnej aktywności – buduje więzi pomiędzy ludźmi. Komunikacja jest więc czymś innym niż prostą sumą działania osoby mówiącej i słuchającej. To wspólne działanie, które wyłania się, gdy mówiący i słuchający reagują na akt przedmówcy. Komunikacja obejmuje zatem zarówno procesy jednostkowe, jak również społeczne. Mówiący i słuchający działają indywidualnie, jeśli chcą wyrazić coś poprzez język. Ale muszą też działać wspólnie, jeśli ich działanie ma odnieść jakiś skutek. W trakcie wykładu będziemy poszukiwać psychologicznych i społecznych aspektów funkcjonowania komunikacji – ich wpływu na tożsamość oraz budowania więzi społecznych.
Wychodząc od powyższych założeń, można postawić mocną tezę o ontologii świata społecznego: komunikacja jest wymiarem, w którym, to społeczne jest konstruowane i reprodukowane. Wartości, normy, klasy, struktura i inne ogólne pojęcia, za pomocą których opisujemy i analizujemy zachowania jednostek, są abstrakcyjnymi, to znaczy oderwanymi od konkretnych swych przejawów, typami idealnymi. Działanie, interakcja czy wymiana jest wtórna wobec komunikacji, czy mówiąc prościej, bez komunikacji nie byłyby możliwe inne formy działania. Celem wykładu jest systematyczna analiza tych teoretycznych tez na podstawie rozmaite psychologiczne i socjologiczne teorie oraz badania.