Socjologia menstruacji 3500-FAKM-SOCMEN
Celem konwersatorium jest poznanie współczesnych i historycznych koncepcji badań nad menstruacją. Szczególną uwagę poświęcimy teoriom i badaniom empirycznym rozwijanym w ramach krytycznych badań nad menstruacją (critical menstruation studies). Przyjrzymy się temu, jak menstruacja wpływa na życie społeczne oraz jak społeczeństwa regulują zarówno praktyki zarządzania menstruacją, jak i dyskursy jej towarzyszące. Szczególną uwagę poświęcimy zagadnieniom takim jak ubóstwo menstruacyjne, ekologiczne konteksty menstruacji oraz rola kapitalizmu w kształtowaniu praktyk i oczekiwań menstruacyjnych. Krytycznie przyjrzymy się językowi pisania o menstruacji, analizując jego cispłciowy i normatywny charakter. Przeanalizujemy również współczesne polskie inicjatywy związane ze zdrowiem menstruacyjnym i zastanowimy się nad społecznymi i politycznymi kontekstami ich działania.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W02 ma świadomość istnienia sporów teoretycznych i metodologicznych prowadzonych we współczesnej socjologii, jest refleksyjny i krytyczny wobec różnych stanowisk
K_W04 jest refleksyjny i krytyczny wobec problemu zróżnicowania społecznego i nierówności społecznych
K_W06 posiada pogłębioną wiedzę o zróżnicowaniu kulturowym i jego przemianach, tożsamości kulturowej, interakcji i komunikacji międzykulturowej
K_W08 jest świadomy znaczenia refleksyjnego i krytycznego podejścia do wyników badań społecznych, analiz i procedur badawczych
K_W10 posiada pogłębioną wiedzę na temat najważniejszych międzynarodowych i krajowych badań socjologicznych odnoszących się do wybranych obszarów rzeczywistości społecznej lub wybranych subdyscyplin socjologii
K_W13 jest refleksyjny i krytyczny w interpretacji procesów zachodzących w społeczeństwie polskim i globalnym oraz ich konsekwencji w zakresie postaw i instytucji społecznych
K_U02 potrafi krytycznie selekcjonować informacje i materiały niezbędne do pracy naukowej, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) oraz posługując się nowoczesnymi technologiami
K_U03 potrafi samodzielnie formułować i weryfikować sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych
K_U08 umie zinterpretować rolę kultury w funkcjonowaniu jednostki i społeczeństwa
K_U09 potrafi wskazać związek przeczytanego tekstu naukowego z problemami życia społecznego i ich badaniem
K_K04 potrafi argumentować stawiane tezy posługując się dowodami naukowymi
K_K08 jest świadomy istnienia dylematów etycznych związanych z pracą socjologa
Kryteria oceniania
Aktywność na zajęciach (w tym krótka prezentacja wybranej lektury)
Praca pisemna
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2
Zasady zaliczania poprawkowego: takie same jak w pierwszym terminie
Literatura
Poniższa lista ma charakter orientacyjny i może zostać uzupełniona o dodatkowe pozycje – szczegółowy spis lektur podany zostanie na pierwszych zajęciach.
Alugnoa, D.N., T. Cousins, and M. Sato, ‘Period Poverty and Menstrual Belonging: A Matter of Climate Justice’, The Lancet Planetary Health, 6/7 (2022), 551–52
Bobel, C., ‘Introduction: Menstruation as Lens—Menstruation as Opportunity’, in C. Bobel, I.T. Winkler, B. Fahs, K.A. Hasson, E.A. Kissling, and T.-A. Roberts (eds.), The Palgrave Handbook of Critical Menstruation Studies (Singapore, 2020), 1–6
Douglas, M., Czystość i zmaza. Analiza pojęć nieczystości i tabu (Warszawa, 2007)
Ghodsee, K., ‘Revenge of the Tampon: Gender and Materialisms (New and Old) in the 20th Century Central and Eastern Europe’, Connexe : Les Espaces Postcommunistes En Question(S), 9/1 (2023), 125–42
Gottlieb, A., ‘Menstrual Taboos: Moving Beyond the Curse’, in C. Bobel, I.T. Winkler, B. Fahs, K.A. Hasson, E.A. Kissling, and T.-A. Roberts (eds.), The Palgrave Handbook of Critical Menstruation Studies (Singapore, 2020), 143–62
Green-Cole, R., Painting Blood: Visualizing Menstrual Blood in Art, C. Bobel, I.T. Winkler, B. Fahs, K.A. Hasson, E.A. Kissling, and T.A. Roberts (eds.), The Palgrave Handbook of Critical Menstruation Studies (2020), 787-801
Harrison, M.E., and N. Tyson, ‘Menstruation: Environmental Impact and Need for Global Health Equity’, International Journal of Gynecology and Obstetrics, 160/2 (2023), 378–82
Kościańska, A., Zobaczyć Łosia. Historia polskiej edukacji seksualnej od pierwszej lekcji do Internetu (Wołowiec, 2017)
Persdotter, J., Menstrual Dirt: An Exploration of Contemporary Menstrual Hygiene Practices in Sweden (Lund, 2022)
Røstvik, C.M., ‘SAFER, GREENER, CHEAPER: The Mooncup and the Development of Menstrual Cup Technology in the Twentieth Century’, Icon, 26/2 (2021), 81–103
Røstvik, C.M., Cash Flow: The Businesses of Menstruation (London, 2022)
Rydström, K., Degendering Menstruation: Making Trans Menstruators Matter, C. Bobel, I.T. Winkler, B. Fahs, K.A. Hasson, E.A. Kissling, and T.A. Roberts (eds.), The Palgrave Handbook of Critical Menstruation Studies (2020)
Sitar, P., ‘Female Trouble: Menstrual Hygiene, Shame and Socialism’, Journal of Gender Studies, 27/7 (2018), 771–87
Steinem, G., ‘If Men Could Menstruate’, Women’s Reproductive Health, 6/3 (2019), 151–52
Tarzibachi, E., ‘The Modern Way to Menstruate in Latin America: Consolidation and Fractures in the Twenty-First Century’, in C. Bobel, I.T. Winkler, B. Fahs, K.A. Hasson, E.A. Kissling, and T.-A. Roberts (eds.), The Palgrave Handbook of Critical Menstruation Studies (Singapore, 2020), 813–31
Vostral, S.L., ‘Rely and Toxic Shock Syndrome: A Technological Health Crisis’, Yale Journal of Biology and Medicine, 84/4 (2011), 447–59
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: