Praktyki partycypacyjne w działaniu 3500-FAKM-PPD
Zajęcia zaczniemy od zapoznania się z ideą partycypacji, jej teoretycznymi ujęciami oraz oprzyrządowaniem (tj. różnymi formami, jakie może ona przybierać). Skoncentrujemy się na partycypacji obywatelskiej oraz na praktykach partycypacyjnych w sektorze edukacji (por. np. Cumbo & Selwyn, Using participatory design approaches in educational research, https://doi.org/10.1080/1743727X.2021.1902981). Oprócz kilku podstawowych tekstów, spotkamy się z “praktykami partycypacji”, żeby zrozumieć praktyczne uwarunkowania decydujące o jej wartości (lub szkodach, które może spowodować).
Następnie zapoznamy się z sytuacją polskiego szkolnictwa wyższego, które zostało w latach 90. wprzęgnięte z jednej strony w logikę rynkową, a z drugiej po roku 2004 weszło w Europejski Obszar Szkolnictwa Wyższego (ang. EHEA). Logika rynkowa, w szczególności finansowanie w oparciu o osiągane wskaźniki, spowodowała, że polskie uczelnie zaczęły konkurować o prestiż, studentów oraz zasoby, a ich główne cele zdefiniowano jako dostarczanie wkładu do tzw. Gospodarki Opartej na Wiedzy (GOW). Z kolei wejście w Europejski Obszar Szkolnictwa Wyższego wiązało się z (1) przyjęciem systemu czytelnych i porównywalnych tytułów zawodowych/stopni, (2) podziałem studiów na dwa główne cykle kształcenia (studia I i II stopnia), (3) ustanowieniem systemu punktów zaliczeniowych ECTS, mającego promować jak największą mobilność studentów.
Te nowe warunki, w połączeniu z reformą niższych szczebli systemu edukacji, spowodowały daleko idące zmiany w organizacji studiowania i w miejscu, jakie w całokształcie obowiązków pracowników akademickich zajmuje kształcenie. To z kolei przełożyło się na doświadczenie studentów i pracowników, które w ramach projektu “Wzmocnienie społecznej roli uczelni” realizowanego w latach 2024 - 2025 zbadaliśmy jakościowo (na Uniwersytecie w Białymstoku, Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie, Uniwersytecie Śląskim oraz Uniwersytecie Warszawskim) oraz ilościowo (na reprezentatywnej próbie N = 3100 studentów polskich uniwersytetów i wybranych politechnik). Zapoznamy się z głównymi wynikami tych badań.
Na czterech uczelniach, na których realizowaliśmy badania jakościowe, przeprowadzone zostały warsztaty partycypacyjne, na których uczestnicy (studenci, pracownicy, osoby decyzyjne) wybrali spośród zidentyfikowanych problemów te, które uznali za najważniejsze, i wypracowali propozycje rozwiązań. Na UW uczestnicy warsztatu wypracowali rozwiązania dotyczące studiów magisterskich. Te rozwiązania będą konsultowane ze społecznością Wydziału w ramach naszych zajęć. Uczestnicy zajęć zapoznają się z tymi rozwiązaniami, dopracują materiały informacyjne, zorganizują i przeprowadzą konsultacje.
Większość zajęć prowadzona będzie w formie blokowej – pierwsze zajęcia będą trwać 1,5 godziny, natomiast już od następnych trwać będą w bloku 2x 1,5 godziny z przerwą pomiędzy, Zwieńczające zajęcia konsultacje odbędą się w sobotę.
Blokowanie zajęć umożliwia realizację kursu do połowy listopada, w trybie pół-semestralnym, oznacza to, że jego zaliczenie nie koliduje z resztą sesji
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W_01 Orientuje się w teoriach partycypacji i ich zastosowaniach w badaniach i praktyce
U_01 Potrafi przygotować i prowadzić proces konsultacji społecznych
U_02 Umie analizować i interpretować dane z badań jakościowych i ilościowych dotyczących partycypacji
U_03 Formułuje rekomendacje dla instytucji na podstawie wyników badań partycypacyjnych
K_01 Angażuje się w inicjatywy na rzecz interesu publicznego i współtworzy procesy partycypacyjne
Kryteria oceniania
Przy ocenianiu wkładu studentów w realizację zajęć uwzględniane będą następujące kryteria:
1) Aktywny udział w zajęciach
2) Udział w przygotowaniu i przeprowadzeniu konsultacji, poprzez:
● wkład w przygotowywanie materiałów
● moderowanie
● lub sporządzanie notatek w trakcie warsztatu
3) Wkład w sporządzenie wniosków i rekomendacji dla władz Wydziału
Korzystanie z narzędzi generatywnej sztucznej inteligencji, takich jak ChatGPT, jest dozwolone w przypadku wybranych zadań kursowych/zaliczeniowych. Domyślnie korzystanie z takich narzędzi jest zabronione, chyba że wyraźnie zaznaczono inaczej. Każde użycie musi zostać odpowiednio opisane i/lub zacytowane. Studenci/tki ponoszą odpowiedzialność za wszystkie treści wygenerowane z użyciem narzędzi AI.
Literatura
Anderson, R. D. (2004). European Universities from the Enlightenment to 1914. Oxford University Press.
Ash, M. G. (2016). Bachelor of What, Master of Whom? The Humboldt Myth and Historical Transformations of Higher Education in German-Speaking Europe and the US.
Ash, M. G. (2008). "From ‘Humboldt’ to ‘Bologna’: history as discourse in higher education reform debates in German-speaking Europe". In Education and the Knowledge-Based Economy in Europe. Leiden, The Netherlands: Brill.
Bourdieu, P. (1988). Homo Academicus (P. Collier, Tłum.). Stanford University Press.
Côté, J. E., & Furlong, A. (Red.). (2016). Routledge handbook of the sociology of higher education. Routledge.
Curaj, A., Matei, L., Pricopie, R., Salmi, J., & Scott, P. (Red.). (2015). The European Higher Education Area. Springer International Publishing.
Engwall, L. (Red.). (2020). Mission of Universities. Past, Present, Future. Springer International Publishing.
Giza, A. (2021). Modernizując uczelnie. Polskie szkoły wyższe po roku 1989. Nauka, 131–159.
Kwiek, M. (2013). Reformy instytucji europejskiego uniwersytetu: Napięcia, kolizje, wyzwania.
Kwiek, M. (2015). Uniwersytet w dobie przemian: Instytucje i kadra akademicka w warunkach rosnącej konkurencji. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ostrowicka, H., Spychalska-Stasiak, J., & Stankiewicz, Ł. (2020). The Dispositif of the University Reform: The Higher Education Policy Discourse in Poland (1. wyd.). Routledge.
Readings, B. (2017). Uniwersytet w ruinie. Wydawnictwo NCK
Stankiewicz, Ł. (2015). Pułapka umasowienia – o sprawczości jednostek w umasowionym systemie szkolnictwa wyższego. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 1(45), 191–213.
Szadkowski, K. (2015). Uniwersytet jako dobro wspólne: Podstawy krytycznych badań nad szkolnictwem wyższym. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zysiak, A. (2016). Punkty za pochodzenie. Powojenna modernizacja i uniwersytet w robotniczym mieście.
Zysiak, A. (2016). „Bramy uniwersytetu otwarte dla klas pracujących!” Powojenna przebudowa imaginarium społecznego i projekt uniwersytetu socjalistycznego. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 1(47), 53–86.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: