Krytyczne dyskursy o pracy 3500-FAKM-KODP
Praca, jako celowe ludzkie działanie zmieniające naturę, zwłaszcza sformalizowana jako (stałe) zatrudnienie, jest jednym z najistotniejszych elementów życia człowieka: jest źródłem tożsamości, więzi społecznych, poczucia celu, sensu i struktury. Takie ujęcie, reprezentowane m.in. przez Marie Jahodę i współautorów klasycznego studium „Bezrobotni Marienthalu”, jest podważane przez autorów zauważających problemy alienacji pracy, wyzysku, czy podporządkowania życia pracy. Krytyczne dyskursy o pracy dotyczą także jej definicji i zakresu: badaczki i teoretyczki feministyczne proponują pojęcie pracy reprodukcyjnej, opiekuńczej czy emocjonalnej. Ponadto obok dyskursu etosu pracy zawsze funkcjonował dyskurs przeciwny – odmowy pracy, a także polityczne projekty jej, różnie rozumianego, ograniczania. Obecnie jednym z nich jest projekt bezwarunkowego dochodu podstawowego (który jednak istniał już w latach 70. XX wieku), który zaczyna już funkcjonować w szerokim dyskursie publicznym. Podczas kursu osoby studenckie zapoznają się z bieżącymi krytycznymi dyskusjami o pracy oraz z ich genealogią. Celem konwersatorium jest zapoznanie osób uczestniczących z argumentacją krytyków i krytyczek pracy oraz refleksyjna dyskusja nad funkcjami pracy, jej statusem, definicjami i rolą w życiu społecznym.
Poszczególne zajęcia dotyczyć będą następujących tematów:
alienacja pracy,
odmowa pracy,
nieodpłatna praca kobiet,
praca emocjonalna,
shadow work,
praca bez sensu (bullshit jobs),
prekaryzacja pracy i praca-dla-zatrudnienia,
praca niematerialna,
postpraca,
bezwarunkowy dochód podstawowy
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W01 zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne
K_W02 ma uporządkowaną wiedzę z zakresu nauk społecznych i humanistycznych
K_W04 ma świadomość istnienia sporów teoretycznych i metodologicznych prowadzonych we współczesnej socjologii
K_W07 jest świadomy istnienia różnych rodzajów organizacji społeczeństwa w przeszłości i współcześnie
K_W11 rozumie społeczną naturę relacji łączących jednostki, grupy i instytucje społeczne
K_W14 posiada podstawową wiedzę o zróżnicowaniu kulturowym Polski i współczesnego świata
K_W16 posiada podstawową wiedzę o problemach wynikających ze zróżnicowania kulturowego współczesnego społeczeństwa
K_W35 jest świadomy wyboru określonej perspektywy teoretycznej i dostrzega konsekwencje tego wyboru
K_K05 potrafi uczestniczyć w dyskusji
K_K06 potrafi argumentować stawiane tezy
K_K14 szanuje opinie innych osób (np. te wyrażane w trakcie dyskusji grupowej)
K_U05 potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych
K_U06 potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami teoretycznymi do opisu zmian społecznych we współczesnych społeczeństwach
K_U19 umie opisać rolę kultury w funkcjonowaniu jednostki i
społeczeństwa
K_U20 potrafi przeczytać ze zrozumieniem tekst naukowy i wskazać jego główne tezy, argumenty autora oraz poddać je dyskusji
K_K07 umie dokonać krytycznej analizy źródeł
Kryteria oceniania
Ocena końcowa zostanie wystawiona na podstawie eseju (min. 5, maks. 8 stron znormalizowanego maszynopisu).
Do godzin przeznaczonych na zajęcia w sali (30 godz.) należy doliczyć czas konieczny do przygotowania się do zajęć (czytanie lektur, sporządzanie notatek) – 4 godz tygodniowo oraz czas konieczny do przygotowania eseju zaliczeniowego – 10 godz.
Kryteria oceny eseju obejmują:
• spełnienie warunku formalnego – objętości tekstu, właściwego wykorzystania cytowań i bibliografii,
• socjologiczny charakter eseju,
• zrozumienie omawianej literatury,
• właściwe wykorzystanie literatury w analizie,
• zrozumiałość i logiczność wywodu.
Zaliczenie w sesji poprawkowej odbywa się na takiej samej zasadzie, jak w sesji głównej.
Literatura
B. Russell, „Pochwała lenistwa”
K. Marx, “Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne z 1844 r.”
H. Marcuse, “Człowiek jednowymiarowy”
K. Weeks, “The problem with work”
M. Dalla Costa, S. James, “The power of women and the subversion of the community”
A. Russell Hochschild, “Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć”
C. Lambert, „Shadow work: The Unpaid, Unseen Jobs That Fill Your Day”
M. Lazzarato, “Immaterial labour”
Zerowork Collective (wybrane teksty)
D. Frayne, “The work refusal”
P. Thompson, „The refusal of work: past, present and future”
M. Fisher, “Prywatyzacja stresu”
G. Standing, “Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa”
D. Graeber, „Praca bez sensu”
M. Szlinder, „Bezwarunkowy dochód podstawowy”
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: