Krytyczne dyskursy o pracy 3500-FAKM-KODP
Praca, jako celowe ludzkie działanie zmieniające naturę, zwłaszcza sformalizowana jako (stałe) zatrudnienie, jest jednym z najistotniejszych elementów życia człowieka: jest źródłem tożsamości, więzi społecznych, poczucia celu, sensu i struktury. Takie ujęcie, reprezentowane m.in. przez Marie Jahodę i współautorów klasycznego studium „Bezrobotni Marienthalu”, jest podważane przez autorów zauważających problemy alienacji pracy, wyzysku, czy podporządkowania życia pracy. Krytyczne dyskursy o pracy dotyczą także jej definicji i zakresu: badaczki i teoretyczki feministyczne proponują pojęcie pracy reprodukcyjnej, opiekuńczej czy emocjonalnej. Ponadto obok dyskursu etosu pracy zawsze funkcjonował dyskurs przeciwny – odmowy pracy, a także polityczne projekty jej, różnie rozumianego, ograniczania. Obecnie jednym z nich jest projekt bezwarunkowego dochodu podstawowego (który jednak istniał już w latach 70. XX wieku), który zaczyna już funkcjonować w szerokim dyskursie publicznym. Podczas kursu osoby studenckie zapoznają się z bieżącymi krytycznymi dyskusjami o pracy oraz z ich genealogią. Celem konwersatorium jest zapoznanie osób uczestniczących z argumentacją krytyków i krytyczek pracy oraz refleksyjna dyskusja nad funkcjami pracy, jej statusem, definicjami i rolą w życiu społecznym.
Poszczególne zajęcia dotyczyć będą następujących tematów:
alienacja pracy,
odmowa pracy,
nieodpłatna praca kobiet,
praca emocjonalna,
shadow work,
praca bez sensu (bullshit jobs),
prekaryzacja pracy i praca-dla-zatrudnienia,
praca niematerialna,
postpraca,
bezwarunkowy dochód podstawowy
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W_01 Orientuje się w głównych krytycznych ujęciach pracy i ich genealogii
U_01 Potrafi analizować teksty teoretyczne i krytyczne dyskursy o pracy
U_02 Umie interpretować pojęcia związane z pracą w kontekście teorii socjologicznych
U_03 Formułuje własne stanowisko wobec koncepcji pracy i jej przemian
K_01 Szanuje różne perspektywy i potrafi prowadzić refleksyjną debatę nad problemami pracy
Kryteria oceniania
Ocena końcowa zostanie wystawiona na podstawie eseju (min. 5, maks. 8 stron znormalizowanego maszynopisu).
Do godzin przeznaczonych na zajęcia w sali (30 godz.) należy doliczyć czas konieczny do przygotowania się do zajęć (czytanie lektur, sporządzanie notatek) – 4 godz tygodniowo oraz czas konieczny do przygotowania eseju zaliczeniowego – 10 godz.
Kryteria oceny eseju obejmują:
• spełnienie warunku formalnego – objętości tekstu, właściwego wykorzystania cytowań i bibliografii,
• socjologiczny charakter eseju,
• zrozumienie omawianej literatury,
• właściwe wykorzystanie literatury w analizie,
• zrozumiałość i logiczność wywodu.
Zaliczenie w sesji poprawkowej odbywa się na takiej samej zasadzie, jak w sesji głównej.
Literatura
B. Russell, „Pochwała lenistwa”
K. Marx, “Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne z 1844 r.”
H. Marcuse, “Człowiek jednowymiarowy”
K. Weeks, “The problem with work”
M. Dalla Costa, S. James, “The power of women and the subversion of the community”
A. Russell Hochschild, “Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć”
C. Lambert, „Shadow work: The Unpaid, Unseen Jobs That Fill Your Day”
M. Lazzarato, “Immaterial labour”
Zerowork Collective (wybrane teksty)
D. Frayne, “The work refusal”
P. Thompson, „The refusal of work: past, present and future”
M. Fisher, “Prywatyzacja stresu”
G. Standing, “Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa”
D. Graeber, „Praca bez sensu”
M. Szlinder, „Bezwarunkowy dochód podstawowy”
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: