Porównawcze badania międzynarodowe – metodologia i analiza danych 3500-FAKL-PBM
Kurs dedykowany studentom z wcześniejszą znajomością podstaw obsługi pakietu SPSS, w szczególności edytora komend.
Kurs analizy danych z omówieniem podstawowych problemów i kilku bardziej szczegółowych zagadnień metodologicznych związanych z prowadzeniem międzykrajowych porównawczych badań ilościowych. Projekty międzynarodowe z pomiarem ilościowym wymagają wcześniejszego ustalenia ścisłych procedur zapewniających porównywalność. Wymaganie porównywalności między krajami, a często też między edycjami badania, powoduje, że badania takie charakteryzują się najwyższymi standardami metodologicznymi, a co za tym idzie użyciem metody reprezentacyjnej, wymaganiami związanymi z przygotowaniem badania i realizacją terenową oraz określonym podejściem do analizy danych. Ze względu na różnorodność problemów metodologiczno-statystycznych, które wiążą się z tego typu badaniami i których znaczenie na ich przykładzie można zrozumieć, stanowią one ciekawy materiał dydaktyczny do dyskusji o realizacji badań ilościowych. Dotyczy to w szczególności specyfiki doboru prób z uwzględnieniem różnych schematów doboru, problematyki skalowania wyników czy porównywalności wyników między krajami.
Jednocześnie, dane z takich badań międzynarodowych podlegają takiej samej „obróbce badawczej” jak dane z badań krajowych – w szczególności podlegają one podobnej kontroli zbioru danych, tworzy się na ich podstawie tabele rozkładów zmiennych, oblicza się i interpretuje parametry rozkładów, modele regresyjne, miary siły związku itd. dla zmiennych mierzonych na różnych skalach pomiarowych.
Program kursu zakłada, że uczestnicy znają już podstawy statystyki, a także podstawy obsługi pakietu SPSS, jednak rozwinięcie tych umiejętności będzie jednym z istotnych elementów programu zajęć. W trakcie kursu uczestnicy będą posługiwać się dokumentacją i danymi z międzykrajowych badań społecznych (np. Europejski Sondaż Wartości, Europejski Sondaż Społeczny) oraz edukacyjnych (np. Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów – PISA, Międzynarodowe Badanie Postępów Biegłości w Czytaniu – PIRLS).
W efekcie po ukończeniu kursu student powinien być przygotowany do samodzielnego przeprowadzania analiz statystycznych przy użyciu pakietu SPSS na różnorodnych danych z badań społecznych oraz powinien umieć zinterpretować i ocenić wyniki takich analiz przeprowadzanych przez innych badaczy.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W18 zna podstawowe metody i techniki badań społecznych oraz wie jakie dobrać metody badawcze w celu rozwiązania prostych problemów badawczych
K_W20 wie jak zaplanować i zrealizować proste ilościowe i jakościowe badanie empiryczne
K_W22 posiada podstawową wiedzę na temat najważniejszych zagranicznych, międzynarodowych i krajowych badań socjologicznych
K_U04 potrafi samodzielnie znaleźć informacje i materiały niezbędne do przeprowadzenia prostych analiz socjologicznych, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) oraz posługując się nowoczesnymi technologiami
K_U11 potrafi dobrać odpowiednie metody i techniki badawcze w celu przeprowadzenia analizy konkretnego problemu społecznego
K_U12 potrafi zaplanować i zrealizować badanie społeczne przy użyciu podstawowych ilościowych i jakościowych metod i technik badań socjologicznych
K_U13 potrafi zinterpretować proste zjawiska społeczne przy użyciu podstawowych metod statystycznych
K_U14 potrafi posługiwać się jednym dowolnym programem komputerowym służącym do analizy danych, korzystając z jego podstawowych funkcji
K_K04 potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych
K_K09 umie prezentować wyniki swojej pracy badawczej
Kryteria oceniania
Aktywność na zajęciach, prace domowe, praca zaliczeniowa w formie raportu z przeprowadzonej analizy ilościowej
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2
Zasady zaliczania poprawkowego: takie same jak w I terminie
Do godzin przeznaczonych na zajęcia w sali (30h) należy doliczyć czas konieczny do przygotowania się do zajęć (czytanie lektur, sporządzanie notatek, praca zespołowa) - 3h tygodniowo oraz czas konieczny do przygotowania się do finalnego zaliczenia (napisania raportu) - 25h.
Literatura
Bulkowski, K., Dobosz-Leszczyńska, W., Kaźmierczak, J. (2023). Umiejętności polskich piętnastolatków. Najważniejsze wyniki badania PISA 2022. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
European Social Survey European Research Infrastructure (ESS ERIC). (2024). ESS11 Data Documentation. Sikt - Norwegian Agency for Shared Services in Education and Research.
European Values Study (EVS). (2020). European Values Study (EVS) 2017: Methodological Guidelines. (GESIS Papers, 2020/13). Köln.
Fishbein, B., Yin, L., & Foy, P. (2023). PIRLS 2021 User Guide for International Database. Boston College, TIMSS & PIRLS International Study Center.
Jabkowski, P. (2015). Reprezentatywność badań reprezentatywnych. Analiza wybranych problemów metodologicznych oraz praktycznych w paradygmacie całkowitego błędu pomiaru, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Jakubowski, M., Pokropek, A. (2009). Badając egzaminy: podejście ilościowe w badaniach edukacyjnych. Warszawa: Centralna Komisja Egzaminacyjna.
Kaźmierczak, J., Bulkowski, K. (red.). (2024). Polscy piętnastolatkowie w perspektywie międzynarodowej. Wyniki badania PISA 2022. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Kaźmierczak, J., Bulkowski, K. (red.). (2023). Przeczytać i zrozumieć. Wyniki międzynarodowego badania osiągnięć czwartoklasistów w czytaniu – PIRLS 2021. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
OECD (2024). PISA 2022 Technical Report. Paryż: OECD Publishing.
Perek-Białas, J., Rószkiewicz, M., Węziak-Białowolska, D., Zięba-Pietrzak, A. (2013). Projektowanie badań społeczno-ekonomicznych. Rekomendacje i praktyka badawcza, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Pokropek, A. (red.). (2015). Modele cech ukrytych w badaniach edukacyjnych, psychologii i socjologii. Teoria i zastosowania. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Sztabiński, Franciszek (2011). Ocena jakości danych w badaniach surveyowych, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Sztabiński, Paweł B.; Sawiński, Zbigniew; Sztabiński, Franciszek (2005). Fieldwork jest sztuką. Jak dobrać respondenta, skłonić do udziału w wywiadzie, rzetelnie i sprawnie zrealizować badanie. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
von Davier, M., I. V. S. Mullis, B. Fishbein, P. Foy (red.), Methods and Procedures: PIRLS 2021 Technical Report. Boston College, TIMSS & PIRLS International Study Center.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: