Beton, zasieki i barykady 3500-FAKL-BETON
Celem kursu jest przemyślenie problemu władzy wytwarzania przestrzeni społecznych jako przestrzeni konfliktu.
Podczas zajęć zajmujemy się dwiema zasadniczymi kwestiami.
Po pierwsze, zastanawiamy się nad dwoma makro-logikami władzy wytwarzania przestrzeni społecznych (miasta, pogranicza państw, pola uprawnego itd.) jako przestrzeni konfliktu. Z jednej strony logika dzielenia, szatkowania i segregowania przestrzeni oraz zamieszkujących je populacji. Z drugiej strony przeciwstawna logika scalania tego co podzielone, łączenia tego co poszatkowane, związywania na nowo tego, co posegregowane. Na czym te logiki polegają? Jak się wyłoniły i zmieniały? Jakie interesy, dążenia i wyobrażenia wprawiają je w ruch oraz odpowiadają za ich wzrost/ trwanie/ upadek?
Po drugie, przyglądamy się, jak obie te logiki pracują pod postacią konkretnych polityk wytwarzania, kształtowania i zarządzania przestrzeniami. W jakich kontekstach i konfiguracjach się one przejawiają? Jakie bywają stosunki sił między nimi? Jakie społeczne konsekwencje produkują? Obserwujemy te polityki przez pryzmat trzech materialnych punktów węzłowych: betonu jako narzędzia architektury okupacyjnej, kolonialnej i wojennej; zasieków z drutu kolczastego jako narzędzi grodzenia, rozgraniczania i uniemożliwiania swobodnego przepływu ludzi i rzeczy; barykad jako formy odpowiedzi na powyższe dwa trendy i radykalnego roszczenia do ważności trendu alternatywnego.
Zajęcia są podzielone na 2 zasadnicze części.
Część pierwsza obejmuje dyskusję nad klasycznymi socjologicznymi ujęciami problematyki władzy kształtowania przestrzeni: Lefebvre, Benjamin, Foucault, Mbembe, Virillo, Harvey.
Część druga obejmuje namysł i analizę współczesnych polityk betonu, zasieków i barykad w następujących przestrzeniach konfliktu: Izrael, Indie, Irak/Afganistan, Polska, Grecja, Ukraina. Tutaj pracujemy na tekstach oraz materiałach wizualnych
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W28 posiada podstawową wiedzę na temat procesów leżących u podstaw stabilności i zmiany społecznej, a także rozumie na czym polegają te procesy
K_W35 jest świadomy wyboru określonej perspektywy teoretycznej i dostrzega konsekwencje tego wyboru
K_U02 potrafi zinterpretować przeszłe i bieżące wydarzenia społeczne (polityczne, kulturowe, gospodarcze) przy pomocy pojęć i teorii socjologicznych.
K_U04 potrafi samodzielnie znaleźć informacje i materiały niezbędne do przeprowadzenia prostych analiz socjologicznych, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) oraz posługując się nowoczesnymi technologiami
K_U20 potrafi przeczytać ze zrozumieniem tekst naukowy i wskazać jego główne tezy, argumenty autora oraz poddać je dyskusji
K_K01 potrafi skutecznie współpracować z członkami zespołu zadaniowego
K_K04 potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych
K_K05 potrafi uczestniczyć w dyskusji
Kryteria oceniania
Warunki zaliczenia:
- Aktywny udział w dyskusji na zajęciach.
- Praca pisemna
- Dopuszczalne 2 nieobecności w semestrze, każdą kolejną nieobecność - usprawiedliwioną lub nie - student musi odrobić indywidualnie.
Warunki zaliczenia poprawkowego:
- Uregulowana kwestia nieobecności.
- Praca pisemna.
Literatura
Na zajęciach pracujemy na wyborze dokonanym spośród literatury wskazanej poniżej oraz na materiałach wizualnych proponowanych na bieżąco podczas kursu.
CZĘŚĆ1. LOGIKI: wytwarzanie przestrzeni konfliktu
Literatura
Balibar, Etienne (2007). Czym jest granica? Granice Europy, przeł. A. Staroń. W E. Balibar, Trwoga mas (ss. 317-338). Warszawa: Dialog.
Benjamin, Walter (2006). Pasaże (fragmenty), przeł. I. Kania. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Foucault, Michel (2005). Inne przestrzenie, przeł. A. Rejniak-Majewska, Teksty Drugie 6 (2005): 117-125.
Harvey, David (1994). The Social Construction of Time and Space: A Relational Theory. Geographical Review of Japan, 67(2): 126-135.
Lefebvre, Henri (1991). The Production of Space, transl. D. Nicholson-Smith. Blackwell.
Mbembe, Achille (2018). Nekropolityka, przeł. K. Bojarska. W: A. Mbembe, Polityka wrogości. Nekropolityka (ss. 203-251). Kraków: Karakter.
Virillo, P. (1994). Bunker Archeology, transl. G. Collins. Princeton Architectural Press.
CZĘŚĆ2. POLITYKI: beton, zasieki i barykady
Literatura
Damljuti, Mona (2010). "Securing Democracy in Iraq": Sectarian Politics and Segregation in Baghdad. Traditional Dwellings and Settlements Review, 21(2): 71-87.
Jasiński, Artur (2016). Mury i wieże. Fortyfikacja państwa Izrael na początku XXI wieku. W: A. Jasiński, Architektura i urbanistyka Izraela (ss. 179-206).
Razac, Olivier (2003). Barbed Wire: A Political History. The New Press.
Rubaii, Kali (2022). Concrete Soldiers: T-walls and Coercive Landscaping in Iraq. International Journal of Middle East Studies, 54, 357-362.
Saddiki, Said (2017). Border Fencing in India. W: S. Saddiki, World of Walls: The Structure, Roles and Effectiveness of Separation Barriers (ss. 37-56). Cambridge: Open Book Publishers.
Traugott, Mark (2010). The Functions of the Barricade. W: M. Traugott, The Insurgent Barricade (ss. 178-224). University of California Press.
Warufakis, J. (2016). Kapitulacja Grecji, klęska Europy. W: P. Grzymisławski (red.), Katalog Festiwalu PraPremier 2016( ss. 31-37). Teatr Polski w Bydgoszczy.
Weizmann, Eyal (2007). Urban Warfare: Walking Through Walls. W: E. Weizmann, Hollow Land: Israel’s architecture of occupaction (ss. 185-220). London: Verso.
Wynnyckyj, Mychailo (2019). Maidan becomes Sich. W: M. Wynnyckyj, Ukraine’s Maidan. Russia’s War (ss. 88-123). Stuttgart: Ibidem Verlag.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: