Socjologia ogólna 3402-31SOGR
1. Tematy wprowadzające: Powstanie socjologii jako osobnej dyscypliny naukowej. Socjologia polska na tle wydarzeń historycznych. Socjologia jako nauka humanistyczna, człowiek z perspektywy nauk humanistycznych i nauk przyrodniczych. Procesy socjalizacji. Socjobiologia a nauki społeczne. Socjologiczne spojrzenie na problematykę kultury. Socjologia a antropologia kulturowa. Kształtowanie się kultury pod wpływem określonych warunków społecznych na przykładzie koncepcji S. Czarnowskiego.
2. Więź społeczna role społeczne, grupy społeczne. Konflikty ról, konsekwencje uczestnictwa jednostki w różnych grupach i pełnienia różnych ról społecznych. Grupy odniesienia - ich rodzaje i oddziaływanie na jednostkę. Problematyka narodu, europejska historia tego fenomenu socjologicznego, specyfika więzi narodowej, ksenofobia, konflikty o podłożu narodowym. Stereotypy społeczne i ich znaczenie dla procesów kształtowania wizerunku. Odniesienie ogólnej problematyki narodu do obszaru polskiego.
3. Osobowość człowieka z socjologicznej perspektywy, kształtowanie się osobowości pod wpływem określonych warunków społecznych, na przykładzie teorii osobowości autorytarnej. Styl wychowania a osobowość (typ człowieka) na przykładzie koncepcji F. Znanieckiego.
4. Struktura społeczna, ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji Stanisława Ossowskiego. Klasy, warstwy, status społeczny, niewspółmierność wymiarów statusu, kompozycja i dekompozycja czynników statusu. Klasa średnia i przypisywana jej rola w procesach stabilizacji demokratycznych systemów władzy. Elementy marksowskiej teorii klas. Struktura społeczna współczesnych społeczeństw, ze szczególnym uwzględnieniem społeczeństwa polskiego.
5. Społeczeństwo polskie epoki powojennej, spory towarzyszące diagnozie różnych okresów tej epoki, zwłaszcza tzw. spór o PRL. W tym kontekście problematyka totalitaryzmu. Różne koncepcje totalitaryzmu. Totalitarne państwo a instytucje totalne w rozumieniu E. Goffmana. Proces transformacji ustrojowej: załamanie się systemu komunistycznego, trudności towarzyszące kształtowaniu się nowego systemu politycznego, pojęcie "społeczeństwa obywatelskiego" i jego wieloznaczność.
6. Współczesne społeczeństwo polskie w świetle badań empirycznych i refleksji teoretycznej. Socjologiczne pojęcie tzw. problemów społecznych - patologia i norma. Zjawisko korupcji, jego społeczne podłoże i możliwe implikacje.
http://www.isns.uw.edu.pl/materialy_od_wykladowcow/kicinski/socjologia_ogolna.pdf
Rodzaj przedmiotu
Literatura
1.Stefan Czarnowski, Ludzie zbędni w służbie przemocy, [w]: tegoż, Dzieła, t.2, Warszawa 1956
2.A. Hertz, Drużyna wodza, w: "Przegląd Socjologiczny 1937, t. 5, lub przedruk, w: Szkice o totalitaryzmie, PWN, Warszawa 1994, s.153-266.
3.C. J. Friedrich i Z. Brzeziński, Dyktatura totalitarna, w: Władza i polityka, red. M. Ankwicz, Warszawa 1988, s. 208-215
4.K. Kiciński, Popaździernikowa socjologia, w: "Kultura i Społeczeństwo" 1998, nr 1.
5.H. Świda-Ziemba, Człowiek wewnętrznie zniewolony, Warszawa 1997, s. 51-97
6.E. Goffman, Charakterystyka instytucji totalnych, w: Elementy teorii socjologicznych, red. W. Derczyński, A. Jasińska-Kania, J. Szacki lub, w: Lektury Studenckie, SKN, zeszyt 4-5-6 (nadbitka dostępna w bibliotece ISNS)
7.E. Goffman, Piętno, Gdańsk 2005, rozdz. 1 Piętno a tożsamość społeczna.
8.Anthony Giddens, Nowoczesność i tożsamość, rozdz.: I "Ramy późnej nowoczesności", PWN Warszawa 2002.
9.Zbigniew Bokszański, Tożsamości zbiorowe, rozdz. 1,2, Warszawa 2005.
10.Margaret Mead, Kultura i tożsamość, PWN, Warszawa 1978, "Wstęp" i rozdz. 1., s. 25-64.
11.Janusz Tazbir, Polska a Europa, w: Kręgi integracji i rodzaje tożsamości, W. Wesołowski, J. Włodarek red., Warszawa 2005.
12.Małgorzata Melchior, z książki Zagłada a tożsamość (Warszawa 2004) podrozdział "Tożsamość jednostki - rozróżnienia pojęciowe" (s. 389 - 407).
13.L. Coser, Społeczne funkcje konfliktu, w: Elementy teorii socjologicznych, red. W. Derczyński, A. Jasińska-Kania, J. Szacki lub, w: Lektury Studenckie, SKN, zeszyt 4-5-6 (nadbitka dostępna w bibliotece ISNS).
14.Alexis de Tocqueville, O demokracji w Ameryce (Warszawa 1976), cz. 2, rozdz. 1-7, s. 335-353.
15.Max Weber, Asceza i duch kapitalizmu, przekł. J. Prokopiuk i H. Wandowski, [w]: M. Weber, Szkice z socjologii religii, Warszawa 1984, KiW, s. 88-110 .
16.Maria Ossowska, Moralność mieszczańska (Ossolineum, Wrocław 1956), rozdz. 6, s. 151-186, (wyd. II, 1985 r., s.182-225).
17.M. Ossowska, Koncepcja pokolenia, w: "Studia Socjologiczne" 1963, nr 2 (przedruk, w: M. Ossowska, O człowieku, moralności i nauce: miscellanea (Warszawa, PWN, 1983), s. 500-503.
18.Edward Shils, Tradycja, [w]: Tradycja i nowoczesność, red. J. Kurczewska, J. Szacki, wyd. Czytelnik, Warszawa 1984, s. 30-54.
19.E. Durkheim, Zasady metody socjologicznej, (Warszawa, PWN, 1968), rozdz.: Wstęp do drugiego wydania", s. 7-25 oraz rozdz. 1, s. 29-42.
20.Emile Durkheim, Typy samobójstw [w:] J. Szacki, Durkheim, (Warszawa, Wiedza Powszechna, 1964), s. 163-192
21.R. Merton, Teoria socjologiczna i struktura społeczna, PWN, Warszawa 1982, rozdz. VI, s. 195-223 oraz rozdz. XI, s. 335-384 i 427-429.
22.Antonina Kłoskowska, Modele społeczne i kultura masowa, [w:] "Przegląd Socjologiczny" 1959, t.13, zeszyt. 2, s.46-71, (lub przedruk [w:] Z historii i socjologii kultury", PWN, Warszawa 1969, s.420-450).
23.P. L. Berger, T. Luckman, Społeczne tworzenie rzeczywistości, PIW, Warszawa 1983, s. 202-262
24.Stanisław Ossowski, Dzieła, t. 2 - Więź społeczna i dziedzictwo krwi (Warszawa 1966, PWN), rozdz. 2, s. 59-82.
25.Zygmunt Bauman-, Socjologia, rozdz.: 1. "Obcy", 9. "Naród i państwo", Poznań 1996.
26.S. Ossowski, Dzieła, t. 3 - Z zagadnień psychologii społecznej, (Warszawa 1966, PWN), "Wstęp", rozdz. 1 - 4 oraz rozdz. Analiza socjologiczna pojęcia ojczyzny.
27.S. Ossowski, Struktura klasowa w społecznej świadomości, w: Dzieła, t. V, rozdz. 1-5 (przedruk [w]: tegoż: O strukturze społecznej, Warszawa 1982),
28.K. Davies W. Moore, O niektórych zasadach uwarstwienia, w: Elementy teorii socjologicznych, red. Włodzimierz Derczyński, Aleksandra Jasińska- Kania, Jerzy Szacki, Warszawa 1975 (przedruk, w: Lektury studenckie, zesz. 4-5-6, s. 94-106).
29.M. Tumin, O niektórych zasadach uwarstwienia: analiza krytyczna, w: Elementy teorii socjologicznych, red. W. Derczyński, A. Jasińska- Kania, J. Szacki, Warszawa 1975 (przedruk, w: Lektury studenckie, zesz. 4-5-6).
30.Andrzej Malewski, O zastosowaniach teorii zachowania (Warszawa)
31.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: