Ekologia społeczna - współczesne debaty 3402-31ES
Zagadnienia omawiane w trakcie zajęć dotyczą współczesnych problemów i wyzwań związanych z relacjami pomiędzy światem przyrody i ludzi, w tym zagrożeń, z których wiele ma charakter transgraniczny. Na podstawie wybranych tekstów, analizie i dyskusji poddane zostaną niektóre z zagadnień m.in. teoretyczne podstawy ekologii społecznej, dylematy współczesnej cywilizacji związane ze zmianami środowiska, świadomość ekologiczna społeczeństw, ruchy i organizacje społeczne działających na rzecz środowiska naturalnego, współczesne konflikty i wojny klimatyczne, eko-etyka, ekofeminizm, wykorzystanie AI w badaniach z zakresu ekologii społecznej.
Nakład pracy osoby studiującej:
godziny zorganizowane – 20
przygotowanie do zajęć – 35 godz.
przygotowanie do zaliczenia – 35 godz.
Razem: 90 godz.
Rodzaj przedmiotu
ogólnouniwersyteckie
fakultatywne
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć student/ka
w sferze wiedzy: zna przyczyny i rodzaje współczesnych zmian oraz wyzwań dotyczących relacji pomiędzy światem przyrody i ludzi; zna i rozumie dylematy współczesnej cywilizacji dotyczące zmian środowiska naturalnego, a także podstawowe zagadnienia humanistyczne, socjologiczne i prawne z nimi związane; zna i rozumie społeczne uwarunkowania współczesnych zagrożeń, w tym kryzysów i konfliktów klimatycznych.
w sferze umiejętności: potrafi właściwie dobierać źródła i dokonywać syntezy zebranych informacji z zakresu ekologii społecznej; potrafi analizować problemy związane z środowiskiem naturalnym, w tym wpływ środowiska naturalnego na życie współczesnych społeczeństw; potrafi prawidłowo opisać zjawiska społeczne ze sfery ekologii społecznej posługując się fachową terminologią; potrafi formułować samodzielne sądy na temat przyczyn i konsekwencji wybranych procesów oraz zjawisk.
w sferze kompetencji społecznych: potrafi posługiwać się w dyskusji argumentami naukowymi; potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować dane na temat analizowanych zjawisk; zna i potrafi stosować zasady etyki zawodowej, w tym zasady poszanowania własności intelektualnej i właściwego korzystania ze źródeł informacji naukowej.
Kryteria oceniania
obecność i aktywny udział w zajęciach 40%
ocena z egzaminu 60%
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
1. Macnaghten P., Urry J., Alternatywne przyrody: Nowe myślenie o przyrodzie i społeczeństwie, Warszawa 2005.
2. Park R.E., Human Ecology, American Journal of Sociolo-gy Vol. 42, No. 1. 1936.
3. Znaniecki F., Podstawy ekologii ludzkiej, „Ruch Prawni-czy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, Poznań, nr 1. 1938.
4. Welzer H., Wojny klimatyczne. Za co będziemy się zabi-jać w XXI wieku? Warszawa 2010.
5. Giddens A., Klimatyczna katastrofa, Warszawa 2010
6. Chakrabarty D., Humanistyka w czasach antropocenu, Universitas, Kraków 2023
7. Podgórecki A., Etyka globalna [w:] Socjologiczna teoria prawa, Warszawa 1998.
8. Pellizon A., Ecological Jurisprudence. The Kaw of Nature and the Nature of Law, Springer 2025.
9. Kurczewski, J: Kogo jemy, a kogo nie – czyli od etyki ku-linarnej do ethosu kultury [w:] Ludzie – nie-ludzie. Per-spektywa socjologiczno-antropologiczna (A, Mica i P. Lu-czeczko red.), 2011.
10. Kurczewski, J: Łóżko i kuchnia. Od socjologii obyczajów do socjologii moralności i z powrotem [w:] B. Łaciak (red.) Obyczajowość polska początku XXI wieku w pro-cesie przemian, Warszawa 2014.
11. Krajewska Anna, Orzechowski Paweł, Herman Aleksan-dra (2024) Growing Up to What? On the Grounded Theo-ry of Adulthood as the Goal of Growing Up. „Polish So-ciological Review”, nr 2(226), s. 115-132
12. Vita-More N., "The Transhumanist Manifesto",
13. Schumacher M., Metaphysics and Gender. The Normative Art of Nature and Its Human Imitations, (Emmaus Aca-demic, Steubenville, Ohio, 2023
14. Hayward B., Children, Citizenship and Environment. Nur-turing a democratic imagination in a changing world, Routledge 2012.
15. Sturgeon N., Ecofeminist Movements Sturgeon-Ecofeminist-Movements.pdf
16. Merchant C., Ecofeminism". Radical Ecology [online], 2005
17. Radomski, A. O możliwości zastosowania algorytmów sztucznej inteligencji do badań humanistycznych: Na wy-branych przykładach. Zagadnienia Naukoznawstwa [onli-ne]. 5 września 2024, T. 56, nr 1.
18. Braidotti R., 2019, Cztery tezy na temat feminizmu po człowieku, przeł. A. Derra, „Avant”, t. 10, nr 3, s. 1–25, https://doi.org/10.26913/avant.2020.03.03.
19. Mirowski W., Gliński P. (red.) Świadomość ekologiczna i społeczne ruchy „zielonych” w Polsce, IFiS PAN, War-szawa 1999
20. Świadomość ekologiczna Polaków, CBOS 2020
21. Badania świadomości ekologicznej mieszkańców Polski, Raport Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Warszawa 2022: https://www.gov.pl/web/edukacja-ekologiczna/badania-swiadomosci-ekologicznej
22. Percy-Smith B., Thomas N., Children’s participation: pro-gress and challenges, w: B. Percy-Smith, N. Thomas (red.), A Handbook of Children and Young People’s Par-ticipation. Perspectives from theory and practice, Routledge 2009
23. Jarosz E., Ewolucja dyskursu o partycypacji społecznej dzieci, Przegląd Krytyczny 2020/ 2(1)
24. Russell, S., & Norvig, P. (2022). Sztuczna inteligencja. Nowe spojrzenie. Wydanie IV. Helion. (rozdz. 3 - Roz-wiązywanie problemów za pomocą wyszukiwania i rozdz. 4 - Wyszukiwanie w złożonych środowiskach).
25. Flasiński M., Wstęp do sztucznej inteligencji, Wydawnic-two Naukowe PWN, 2018. (rozdz. 16 - Obszary zasto-sowań sztucznej inteligencji).
26. Benish W. (2013) Ekologia ludzka Znanieckiego a ekolo-gia społeczna szkoły chicagowskiej — podobieństwa, różnice, nawiązania. Roczniki Historii Socjologii, vol. 3 (2013), s. 111-125.
27. Podkalicka A., J. Potts, Towards a general theory of thrift,
International Journal of Cultural Studies, April 2013.
28. Ostrowska A., Śmieci, relacja ludzi i przedmiotów: “Uwa-ga, śmieciarka jedzie”, praca licencjacka przygotowana pod kierunkiem dr Joanny Śmigielskiej, ISNS UW 2024.
29. Goodness Ogeyi Odey, Moriam Adesola Adegbite, Sa-lomey Asaah Denkyira, Samar Mohammed Alhaj (2022), Women and food security in Africa: The double burden in addressing gender equality and environmental sustaina-bility. Advances in Food Security and Sustainabil-ity Volume 7, 2022, Pages 35-59
30. Collins, S. i in. (2019). ‘I know how stressful it is to lack water!’ Exploring the lived experiences of household wa-ter insecurity among pregnant and postpartum women in western Kenya. Global Public Health,14(5), 649–662.
31. Abdulai A, CroleRees A (2001) Determinants of income diversification amongst rural households in southern Mali. Food Policy 26(4):437–452.
32. Baro M, Deubel TF (2006) Persistent hunger: perspectives on vulnerability, famine, and food security in sub-Saharan Africa. Annu Rev Anthropol 35:521–538.
33. Quaye W (2008) Food security situation in northern Gha-na, coping strategies and related constraints. Afr J Agric Res 3(5):334–342.
34. Hirvonen, K., & Hoddinott, J. (2017). Agricultural pro-duction and children's diets: Evidence from rural Ethiopia. Agricultural Economics,48(4), 469–480.
35. Makinwa-Adebusoye, P. 2001. Socio-cultural factors af-fecting fertility in Sub-Saharan Africa. The Nigerian Insti-tute of Social and Economic Research (NISER), Lagos.
36. Haraway D., 2012, Manifest gatunków stowarzyszonych, przeł. J. Bednarek, w: Teorie wywrotowe. Antologia prze-kładów, red. A. Gajewska, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, s. 241–260.
37. Tsing A., 2018, Krnąbrne krawędzie: grzyby jako gatunki towarzyszące, przeł. M. Rogowska-Stangret, w: Femini-styczne nowe materializmy: usytuowane kartografie, red. O. Cielemęcka, M. Rogowska-Stangret, E-naukowiec, Lu-blin, s. 71–87.
38. Turowski Mariusz (2006), Antyeuropocentryzm i jego wrogowie [w:] Jack Goody, Kapitalizm i nowoczesność. Islam, Chiny, Indie a Narodziny Zachodu, Dialog, s. 7-33.
39. Raewyn Connell (2018), Imperium a stworzenie nauki o społeczeństwie, seria WTS, Kraków: Nomos, r. Wizje glo-balizacji, s. 61-80.
40. Appadurai Arjun (2009), Strach przed mniejszościami. Esej o geografii gniewu. Warszawa: PWN, r. Globalizacja i przemoc, s. 41-54.
41. Hartmut Rosa. 2003. Social Acceleration: Ethical and Po-litical Consequences of a Desynchronized High–Speed Society, Constellations 10(1): 3–33.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: