Badania opinii publicznej 3402-20BOP
Celem przedmiotu jest poszerzenie wiedzy z zakresu stosowania wybranych technik (wyodrębnionych z szerokiego wachlarza metod, którymi, na co dzień posługują się socjologowie) wykorzystywanych do badań opinii publicznej. Uwzględnione są zwłaszcza: bezpośrednie i zapośredniczone wywiady ankieterskie (kwestionariuszowe, a także przeprowadzane ze wspomaganiem komputerowym), ankiety do samodzielnego wypełnienia przez respondenta, ankiety audytoryjne oraz techniki CATI, CASI, CAPI, IDI, FGI.
W ramach przedmiotu studenci biorą czynny udział w przygotowanych ćwiczeniach, które mają na celu rozwiązanie wybranych kwestii problemowych, związanych z konstrukcją narzędzi, analizą materiału i warsztatem metodologicznym, niezbędnym do badania opinii publicznej. Ponadto, samodzielnie weryfikują poprawność i dostrzegają nieścisłości komunikatów badawczych, pojawiających się w środkach masowego przekazu. Wykształceniu odpowiednich umiejętności i postaw u uczestników służą także dyskusje i omówienia przeczytanych lektur. Dzięki poruszanym zagadnieniom studenci zdobywają wiedzę o aktualnej sytuacji badań społecznych, reakcjach odbiorców/czytelników komunikatów badawczych, narzędziach, które pozwalają poprawnie skonstruować pytania kwestionariusza lub listę pytań do wywiadu pogłębionego, czy specyfice pracy ankietera. Są zapoznani z problematyką, która umożliwia sprawne przeprowadzenie fazy terenowej badań, dobór próby oraz dotarcie do respondentów trudnodostępnych. Studenci potrafią zaprojektować i przeprowadzić badania pilotażowe oraz kontrolować pracę zespołu badaczy. Potrafią zająć swoje stanowisko w debatach, dotyczących kwestii spornych w przeprowadzaniu badań społecznych.
Wiedza zdobyta na tym przedmiocie umożliwia praktyczne jej zastosowanie w terenie. Słuchacze zostają także uwrażliwieni na najczęstsze błędy, których należy się wystrzegać, realizując badania. Studenci po przebytym kursie nabywają umiejętności i postawy, które pomogą im opisywać, analizować i wnioskować o otaczającej ich rzeczywistości społecznej. Uczestnicy stosują również w praktyce założenia poszczególnych etapów procesu badawczego.
KURS PODZIELONY JEST NA DWIE CZĘŚCI:
1) ZAGADNIENIA TEORETYCZNE. PRZEGLĄD NAJWAŻNIEJSZYCH METOD I TECHNIK WYKORZYSTYWANYCH W BADANIACH OPINII PUBLICZNEJ ORAZ ANALIZA BŁĘDÓW W KOMUNIKATACH BADAWCZYCH (10 h).
2) WYBRANE METODY ANALIZY MATERIAŁU – JAKOŚCIOWA I ILOŚCIOWA ANALIZA TREŚCI (10 h).
TEMATY SPOTKAŃ:
1) Opinia publiczna, jej badanie, znaczenie i funkcje. Zjawisko spirali milczenia. Badania sondażowe.
2) Wykrywanie manipulacji w komunikatach badawczych. Zasady publikowania wyników sondaży.
3) Badania wyborcze, panelowe i trackingowe.
4) Odmiany technik w badaniach opinii publicznej: CATI, CAPI, CASI, ankieta audytoryjna, badania internetowe.
5) Terenowe badania jakościowe - zagadnienia ogólne. Studium przypadku – ZWG (FGI).
6) Podstawy pracy z programem IBM SPSS Statistics. Tworzenie zbioru danych i zasady wprowadzania odpowiedzi.
7) Jakościowa analiza treści (zawartości).
8) Klucz kodowy, instrukcja kodowania, przygotowanie danych do analizy ilościowej.
|
W cyklu 2025Z:
Celem przedmiotu jest poszerzenie wiedzy z zakresu stosowania wybranych technik (wyodrębnionych z szerokiego wachlarza metod, którymi, na co dzień posługują się socjologowie) wykorzystywanych do badań opinii publicznej. Uwzględnione są zwłaszcza: bezpośrednie i zapośredniczone wywiady ankieterskie (kwestionariuszowe, a także przeprowadzane ze wspomaganiem komputerowym), ankiety do samodzielnego wypełnienia przez respondenta, ankiety audytoryjne oraz techniki CATI, CASI, CAPI, IDI, FGI. W ramach przedmiotu studenci biorą czynny udział w przygotowanych ćwiczeniach, które mają na celu rozwiązanie wybranych kwestii problemowych, związanych z konstrukcją narzędzi, analizą materiału i warsztatem metodologicznym, niezbędnym do badania opinii publicznej. Ponadto, samodzielnie weryfikują poprawność i dostrzegają nieścisłości komunikatów badawczych, pojawiających się w środkach masowego przekazu. Wykształceniu odpowiednich umiejętności i postaw u uczestników służą także dyskusje i omówienia przeczytanych lektur. Dzięki poruszanym zagadnieniom studenci zdobywają wiedzę o aktualnej sytuacji badań społecznych, reakcjach odbiorców/czytelników komunikatów badawczych, narzędziach, które pozwalają poprawnie skonstruować pytania kwestionariusza lub listę pytań do wywiadu pogłębionego, czy specyfice pracy ankietera. Są zapoznani z problematyką, która umożliwia sprawne przeprowadzenie fazy terenowej badań, dobór próby oraz dotarcie do respondentów trudnodostępnych. Studenci potrafią zaprojektować i przeprowadzić badania pilotażowe oraz kontrolować pracę zespołu badaczy. Potrafią zająć swoje stanowisko w debatach, dotyczących kwestii spornych w przeprowadzaniu badań społecznych. Wiedza zdobyta na tym przedmiocie umożliwia praktyczne jej zastosowanie w terenie. Słuchacze zostają także uwrażliwieni na najczęstsze błędy, których należy się wystrzegać, realizując badania. Studenci po przebytym kursie nabywają umiejętności i postawy, które pomogą im opisywać, analizować i wnioskować o otaczającej ich rzeczywistości społecznej. Uczestnicy stosują również w praktyce założenia poszczególnych etapów procesu badawczego. KURS PODZIELONY JEST NA DWIE CZĘŚCI: 1) ZAGADNIENIA TEORETYCZNE. PRZEGLĄD NAJWAŻNIEJSZYCH METOD I TECHNIK WYKORZYSTYWANYCH W BADANIACH OPINII PUBLICZNEJ ORAZ ANALIZA BŁĘDÓW W KOMUNIKATACH BADAWCZYCH (10 h). 2) WYBRANE METODY ANALIZY MATERIAŁU – JAKOŚCIOWA I ILOŚCIOWA ANALIZA TREŚCI (10 h). TEMATY SPOTKAŃ: 1) Opinia publiczna, jej badanie, znaczenie i funkcje. Zjawisko spirali milczenia. Badania sondażowe. 2) Wykrywanie manipulacji w komunikatach badawczych. Zasady publikowania wyników sondaży. 3) Badania wyborcze, panelowe i trackingowe. 4) Odmiany technik w badaniach opinii publicznej: CATI, CAPI, CASI, ankieta audytoryjna, badania internetowe. 5) Terenowe badania jakościowe - zagadnienia ogólne. Studium przypadku – ZWG (FGI). 6) Podstawy pracy z programem IBM SPSS Statistics. Tworzenie zbioru danych i zasady wprowadzania odpowiedzi. 7) Jakościowa analiza treści (zawartości). 8) Klucz kodowy, instrukcja kodowania, przygotowanie danych do analizy ilościowej. |
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Student wymienia wady i zalety wybranych metod oraz technik ilościowych i jakościowych, mających zastosowanie w badaniach opinii publicznej.
Student wyjaśnia wpływ czynników sytuacyjnych na respondenta i ankietera/badacza biorących udział w wywiadach surveyowych.
Student potrafi interpretować i krytycznie ocenić istniejące wyniki badań surveyowych.
Student potrafi odnieść wiedzę teoretyczną do praktyki badawczej, co w przyszłości może mu pomóc w pracy zawodowej przy realizacji badań ogólnopolskich i międzynarodowych z wykorzystaniem poszczególnych odmian wywiadu (na przykład: CATI, CAWI, CAPI, IDI, FGI).
Student samodzielnie (lub w małych zespołach) analizuje (ilościowo lub jakościowo) materiał zebrany podczas obozu badawczego/badań terenowych prowadzonych przez KSiAOiP.
Student dostrzega tendencje i zmiany opinii publicznej oraz wiedzy eksperckiej.
Student porównuje tradycyjne i elektroniczne metody badania opinii publicznej.
Kryteria oceniania
- Ocena ciągła (obecność, aktywność na zajęciach – udział w dyskusjach, wykonywanie ćwiczeń z zakresu zastosowań wybranych technik analitycznych) – 50%*.
- Stworzenie raportu na podstawie analizy materiału zebranego podczas badań terenowych KSiAOiP – 50%*.
20 godzin kontaktowych
40 godzin pracy własnej, w tym:
- 20 godzin przygotowania się do zajęć – czytanie lektur, wykonywanie ćwiczeń na platformie Kampus.
- 20 godzin przygotowania raportu.
* Do każdej metody oceniania przyporządkowana jest waga, na podstawie której wystawia się ocenę po semestrze zajęć.
PROWADZĄCY DOPUSZCZA MAKSYMALNIE DWIE NIEUSPRAWIEDLIWIONE NIEOBECNOŚCI W RAMACH KURSU (4h). TRZECIA I CZWARTA OZNACZA OBNIŻENIE OCENY KOŃCOWEJ O STOPIEŃ. PIĄTA POWODUJE NIEZALICZENIE PRZEDMIOTU.
Praktyki zawodowe
Brak
Literatura
• Anuszewska I., Sondaże – zwierciadło społeczeństwa. Rytuały komunikacyjne a kreowanie wiedzy wspólnej, CeDeWu.pl, Warszawa 2010, Część III: rozdz. 6 Funkcja i znaczenie opinii publicznej, s. 163 – 192 (fragment). Punkty: 6.1 – Opinia publiczna? Sposoby ujmowania (163-170), 6.3 Funkcje opinii publicznej (181-187), 6.4 Teoria spirali milczenia (s. 187-191).
• Cwalina W., Falkowski A., Marketing polityczny. Perspektywa psychologiczna, GWP, Gdańsk 2005: rozdz. 12 - Sondaże wyborcze – źródło informacji i wpływu (fragment – s. 511 - 520).
• Kubisz-Muła Ł.: Badanie exit pool - historia, funkcja i specyfika, Studia Socjologiczne 2013 4 (211), s. 125 – 142.
• Dyjas – Pokorska A., Badania trackingowe i panelowe [w:] Sawiński Z., Sztabiński P., Sztabiński F., Fieldwork jest sztuką: jak dobrać respondenta, skłonić do udziału w wywiadzie, rzetelnie i sprawnie zrealizować badanie, IFiS PAN, Warszawa 2005, s. 237 – 252.
• Sztabiński P.B., Wywiad osobisty ze wspomaganiem komputerowym (CAPI): Czy rzeczywiście idealna technika?, ASK 2001 (10), s. 65 – 89.
• Jabłoński W., Sytuacje trudne w wywiadzie telefonicznym [w:], Przegląd Socjologiczny, 2012 (61/1), s. 133 – 153.
• Żmijewska-Jędrzejczyk T., Dyjas – Pokorska A., Ankiety audytoryjne [w:] Sawiński Z., Sztabiński P., Sztabiński F., Fieldwork jest sztuką: jak dobrać respondenta, skłonić do udziału w wywiadzie, rzetelnie i sprawnie zrealizować badanie, IFiS PAN, Warszawa 2005,s. 299 – 316.
• Mider D., Jak badać opinię publiczną w internecie? Ewaluacja wybranych technik badawczych, Przegląd Socjologiczny, 2013 (62/1), s. 209 – 224 [WYŁĄCZNIE: s. 209 – 218].
• Lisek-Michalska J., Focus - sztuka czy metoda?, Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny, Nr LXIV, zeszyt 1, 2002, s. 311 – 326.
• Oliwińska I., Domorosły majsterkowicz? Szkic o statusie, rolach i dylematach badacza jakościowego [w:] Fatyga B., red., Praktyki badawcze. Warszawa: Instytut Stosowanych Nauk Społecznych UW, Pracownia Wydawnicza Andrzej Zabrowarny, 2015, s. 17 – 26.
• Gibbs G., Analizowanie danych jakościowych, PWN, Warszawa 2011, rozdz. 4: Kodowanie tematyczne i kategoryzacja, s.79-106 oraz rozdz. 6: Analiza porównawcza, s. 133-160.
• Babbie E., Podstawy badań społecznych, Warszawa: PWN, 2009 – rozdz. 14 (Kwantyfikacja danych) (s. 428-435).
• Babbie E., Podstawy badań społecznych, Warszawa: PWN, 2009 – rozdział 15 (Podstawy analizy ilościowej) (s. 439-456).
• Przewodnik ESOMAR/WAPOR – Sondaże opinii publicznej i publikowanie wyników badań, 2009, Link do strony: http://www.ofbor.pl/public/File/OFBOR_ESOMAR-WAPOR%20Guide_PL11_08_01.pdf, s. 16 -24
• Górniak J., Wachnicki J., Pierwsze kroki w analizie danych. IBM SPSS Statistics, Predictive Solutions, Kraków 2013, rozdz. 4: Podstawowe operacje na plikach danych (s. 21-26), rozdz. 7: Okno raportów (s. 67-80).
|
W cyklu 2025Z:
• Anuszewska I., Sondaże – zwierciadło społeczeństwa. Rytuały komunikacyjne a kreowanie wiedzy wspólnej, CeDeWu.pl, Warszawa 2010, Część III: rozdz. 6 Funkcja i znaczenie opinii publicznej, s. 163 – 192 (fragment). Punkty: 6.1 – Opinia publiczna? Sposoby ujmowania (163-170), 6.3 Funkcje opinii publicznej (181-187), 6.4 Teoria spirali milczenia (s. 187-191). • Cwalina W., Falkowski A., Marketing polityczny. Perspektywa psychologiczna, GWP, Gdańsk 2005: rozdz. 12 - Sondaże wyborcze – źródło informacji i wpływu (fragment – s. 511 - 520). • Kubisz-Muła Ł.: Badanie exit pool - historia, funkcja i specyfika, Studia Socjologiczne 2013 4 (211), s. 125 – 142. • Dyjas – Pokorska A., Badania trackingowe i panelowe [w:] Sawiński Z., Sztabiński P., Sztabiński F., Fieldwork jest sztuką: jak dobrać respondenta, skłonić do udziału w wywiadzie, rzetelnie i sprawnie zrealizować badanie, IFiS PAN, Warszawa 2005, s. 237 – 252. • Sztabiński P.B., Wywiad osobisty ze wspomaganiem komputerowym (CAPI): Czy rzeczywiście idealna technika?, ASK 2001 (10), s. 65 – 89. • Jabłoński W., Sytuacje trudne w wywiadzie telefonicznym [w:], Przegląd Socjologiczny, 2012 (61/1), s. 133 – 153. • Żmijewska-Jędrzejczyk T., Dyjas – Pokorska A., Ankiety audytoryjne [w:] Sawiński Z., Sztabiński P., Sztabiński F., Fieldwork jest sztuką: jak dobrać respondenta, skłonić do udziału w wywiadzie, rzetelnie i sprawnie zrealizować badanie, IFiS PAN, Warszawa 2005,s. 299 – 316. • Mider D., Jak badać opinię publiczną w internecie? Ewaluacja wybranych technik badawczych, Przegląd Socjologiczny, 2013 (62/1), s. 209 – 224 [WYŁĄCZNIE: s. 209 – 218]. • Lisek-Michalska J., Focus - sztuka czy metoda?, Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny, Nr LXIV, zeszyt 1, 2002, s. 311 – 326. • Oliwińska I., Domorosły majsterkowicz? Szkic o statusie, rolach i dylematach badacza jakościowego [w:] Fatyga B., red., Praktyki badawcze. Warszawa: Instytut Stosowanych Nauk Społecznych UW, Pracownia Wydawnicza Andrzej Zabrowarny, 2015, s. 17 – 26. • Gibbs G., Analizowanie danych jakościowych, PWN, Warszawa 2011, rozdz. 4: Kodowanie tematyczne i kategoryzacja, s.79-106 oraz rozdz. 6: Analiza porównawcza, s. 133-160. • Babbie E., Podstawy badań społecznych, Warszawa: PWN, 2009 – rozdz. 14 (Kwantyfikacja danych) (s. 428-435). • Babbie E., Podstawy badań społecznych, Warszawa: PWN, 2009 – rozdział 15 (Podstawy analizy ilościowej) (s. 439-456). • Przewodnik ESOMAR/WAPOR – Sondaże opinii publicznej i publikowanie wyników badań, 2009, Link do strony: http://www.ofbor.pl/public/File/OFBOR_ESOMAR-WAPOR%20Guide_PL11_08_01.pdf, s. 16 -24 • Górniak J., Wachnicki J., Pierwsze kroki w analizie danych. IBM SPSS Statistics, Predictive Solutions, Kraków 2013, rozdz. 4: Podstawowe operacje na plikach danych (s. 21-26), rozdz. 7: Okno raportów (s. 67-80). |
Uwagi
|
W cyklu 2025Z:
Zalecane jest posiadanie wcześniejszego przygotowania z przedmiotów: „Metodologia nauk społecznych”, „Podstawy badań społecznych” lub „Metody badań społecznych”. Posiadanie podstawowej wiedzy w zakresie technik sondażowych, ankietowych i jakościowych. Pożądane, ale nieobowiązkowe jest posiadanie doświadczenia, przykładowo w zakresie realizacji wywiadów jako ankieter lub badacz terenowy. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: