Socjologia obyczajów 1 3402-11SOCOB1
Przedmiot prezentuje historię i ewolucję wybranych obszarów obyczajowości codziennej w kulturze zachodnioeuropejskiej. Wykład dotyczy także kształtowania się polskiej obyczajowości na tle obyczajów europejskich, pokazując wspólne korzenie tych obyczajów oraz pewne lokalne zróżnicowania. W ramach wykładu prezentowane są kierunki, formy i przemian obyczajowości, a także powody i konsekwencje tych przemian. Drugim wątkiem tematycznym jest tradycja i współczesność obyczajów odświętnych – dorocznych i w rytuałów przejścia cyklu ludzkiego życia. Analizowana będzie geneza rytuałów, ich symboliczne sensy i znaczenia a także zakres, symbolika i sens jaki nadaje się im w czasie współczesnym.
Efekty kształcenia
• Student identyfikuje procesy ewolucji obyczajów oraz kierunek i formy ich przemian
• Student opisuje relacje między człowiekiem a instytucjami społecznymi na przestrzeni wieków
• Student porównuje i syntetyzuje wiedze dotyczącą obyczajowości z różnych epok
• Student potrafi prawidło zinterpretować zjawiska obyczajowe w tym ich genezę i skutki
• Student potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę oraz umiejętności korzystając z prac antropologicznych, socjologicznych i kulturoznawczych
• Student potrafi tworzyć projekty dotyczące badań współczesnej obyczajowości
Kryteria oceniania
30 godzin kontaktowych
20 godzin przygotowania do egzaminu
20 godzin przygotowania do zajęć: pisanie eseju
10 godzin przygotowania do zajęć – czytanie lektur
Ocena ciągła - obecność, przygotowanie do zajęć, aktywność
Podstawą oceny z przedmiotu będzie:
• zaliczenie: przygotowany w domu esej na wybrany przez studenta temat (konsultacja z prowadzącą)
• egzamin: egzamin pisemny (esej na zadany przez prowadzącą temat)
Algorytm oceny końcowej:
• Obecności: 2 p. (dozwolone maks. 2 nb.)
• Esej zaliczeniowy: maks. 1 p. (skala: 0 p.; 0,5 p.; 0,75 p.; 1 p.)
• Egzamin pisemny: maks. 2 p.
Literatura
• M. Czerwiński, Przemiany obyczaju, PIW, Warszawa, 1972
• J. Grad, Obyczaj a moralność, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań, 1993
• J. Verdon, Przyjemności średniowiecza, Wydawnictwo Volumen, Warszawa, 1998
• I. Cloulas, Życie codzienne w zamkach nad Loarą w czasach renesansu, Wydawnictwo Moderski i S-ka, Poznań, 1999
• N. Elias, Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu cz. II, PIW, Warszawa, 1980
• M. Toussaint-Samat, Historia naturalna i moralna jedzenia, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa, 2002
• W. Molik, Życie codzienne ziemiaństwa w Wielkopolsce w XIX i na początku XX wieku, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1999
• K. Bockenheim, Przy polskim stole, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław, 1999
• Baranowski, Polska karczma, restauracja, kawiarnia, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, 1979
• F. Fernandez-Armesto, Wokół tysiąca stołów czyli historia jedzenia, Wydawnictwo Twój Styl, Warszawa, 2003
• H. Hobhouse, Ziarna zmian, Wydawnictwo Muza, Warszawa, 2001
• W. Łoziński, Życie polskie w dawnych wiekach, Wydawnictwo Literackie, Warszawa, 1934
• E. Kowecka, W salonie i w kuchni: opowieść o kulturze materialnej pałaców i dworów polskich w XIX w., PIW, Warszawa, 1989
• J. Kitowicz, Opis obyczajów za panowania Augusta III, PIW, Warszawa,1985
• M. Dampz, Alkohol i biesiadowanie w obyczajowości Polaków, Wydawnictwo Adam Marszałek,Toruń 2005
• Z. Kuchowicz, Obyczaje staropolskie XVII-XVIII wieku, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź, 1977
• S. Wasylewski, Życie polskie w XIX wieku, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 1962
• B. Gołębiowski (red.), Życie po polsku czyli o przemianach obyczaju w drugiej połowie XX wieku, Społeczne Stowarzyszenie Prasoznawcze "Stopka", Łomża 1998
• G. Vigarello, Czystość i brud. Higiena ciała od średniowiecza do XX wieku, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa, 1996
• K. Bockenheim, Dworek, kontusz, karabela, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław, 2003
• M. Bogucka, Staropolskie obyczaje w XVI i XVII wieku, PIW, Warszawa, 1994
• H. Dziechcińska, Ciało, strój, gest w czasach renesansu i baroku, Wydawnictwo Naukowe „Semper”, Warszawa, 1999
• Z. Śliwa, Polski dom. Zwyczaje rodzinne, Świat Książki, Warszawa, 1999
• J. S. Bystroń, Dzieje obyczajów w dawnej Polsce. Wiek XVI-XVIII, PIW, Warszawa 1976
• F. Furet, Człowiek romantyzmu, Świat Książki, Warszawa 2001
• R. Konig, Potęga i urok mody, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1979
• M. Toussaint-Samat, Historia stroju, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2002
• M. Możdżyńska-Nawotka, O modach i strojach, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2002
• M. Gutkowska-Rychlewska, Historia ubiorów, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, 1968
• A. Zadrożyńska, Damy i galanci, Wydawnictwo Twój Styl, Warszawa, 2004
• R. Dorrzapf, Eros, małżeństwo, lucyper w pludrach. Dzieje obyczajowości seksualnej, (tłum.) Mieczysław Dutkiewicz, URAUES, Gdynia 1999
• W. Dudzik, Karnawały w kulturze, Wydawnictwo Sic!, Warszawa, 2005
• H. Szymanderska, Polskie tradycje świąteczne, Świat Książki, Warszawa, 2003
• B.Ogrodowska, Święta polskie. Tradycje i obyczaj, Wydawnictwo Alfa, Warszawa 2000
• A. Chwalba (red.), Obyczaje w Polsce od średniowiecza do czasów współczesnych, PIW, Warszawa, 2004
• F. Bluche, Życie codzienne we Francji w czasach Ludwika XIV, PIW, Warszawa 1990
• S. Siekierski, Kultura szlachty polskiej w latach 1864-2001, Wyższa Szkoła Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, Pułtusk 2003
• W. Czapliński, J. Długosz, Życie codzienne magnaterii polskiej w XVII wieku, PIW, Warszawa 1982
• R. Barber, Rycerze i rycerskość, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2003
• A. Zadrożyńska, Światy i zaświaty: o tradycji świętowań w Polsce, Wydawnictwo Twój Styl, Warszawa 2000
• J. Maisonneuve, Rytuały dawne i współczesne, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, 1995
• D. Simonnet (red.), Najpiękniejsza historia miłości, (tłum.) K. i K.
Pruscy, Wydawnictwo Cyklady, Warszawa 2004
• Z. Izdebski, A. Ostrowska, Seks po polsku. Zachowania seksualne jako element stylu życia Polaków, MUZA S.A., Warszawa 2004
• S. Wasylewski, Życie polskie w XIX wieku, Wydawnictwo Iskry, Warszawa, 1962
• Z. Kuchowicz, Miłość staropolska: wzory – uczuciowość – obyczaje erotyczne XVI-XVIII wieku, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź, 1983
• J.L. Flandrin, Historia rodziny, Wydawnictwo Volumen, Warszawa, 1998
• E. Badinter, Historia miłości macierzyńskiej, (tłum.) K. Choiński, Oficyna Wydawnicza VOLUMEN, Warszawa 1998
• J.Delumeau, D. Roche (red.), Historia ojców i ojcostwa, (tłum.) J. Radożycki, M. Paloetti-Radożycka, Oficyna Wydawnicza VOLUMEN, Warszawa 1995
• K. Slany, Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2002
• M. Szpakowska, Chcieć i mieć. Samowiedza obyczajowa w Polsce czasu przemian, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2003
• M. Siennicka, Rodzina burżuazji warszawskie i jej obyczaj, Wydawnictwo DIG, Warszawa 1998
• Ł. Charewicz, Kobieta w dawnej Polsce, Wydawnictwo PTPN, Poznań, 2002
• J. Lileyko, Życie codzienne w Warszawie za Wazów, PIW, Warszawa, 1984
• T. Veblen, Teoria klasy próżniaczej, Wydawnictwo Muza, Warszawa, 1998
• M. Weber, Etyka protestancka a duch kapitalizmu, (tłum.) J. Miziński, Wydawnictwo Test, Lublin, 1994
• P. Mazurkiewicz (red.), Kościół katolicki w przededniu wejścia Polski do Unii Europejskiej, ISP, Warszawa, 2003
• Historia życia prywatnego, t.1-5, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, 1998-2000
- Krystyna Bockenheim Przy polskim stole, Wrocław 1999;
- Baranowski Polska karczma, restauracja, kawiarnia, Wrocław 1979;
- Felipe Fernandez-Armesto Wokół tysiąca stołów czyli historia jedzenia, Warszawa 2003,
- Henry Hobhouse Ziarna zmian, Warszawa 2001;
- Władysław Łoziński Życie polskie w dawnych wiekach, Warszawa 1934;
- E.Kowecka W salonie i w kuchni, Warszawa 1989
- Kitowicz Jędrzej Opis obyczajów za panowania Augusta III, PIW, Warszawa1985;
- Magdalena Dampz Alkohol i biesiadowanie w obyczajowości Polaków, Toruń 2005
- Zbigniew Kuchowicz Obyczaje staropolskie, Łódź , Stanisław Wasylewski Życie polskie w XIX wieku, Kraków 1962;
- Życie po polsku czyli o przemianach obyczaju w drugiej połowie XX wieku, Łomża 1998
- Georges Vigarello Czystość i brud. Higiena ciała od średniowiecza do XX wieku, Warszawa 1996;
- Krystyna Bockenheim Dworek, kontusz, karabela, Wrocław 2003 ;
- Maria Bogucka Staropolskie obyczaje w XVI i XVII wieku, Warszawa 1994,
- Hanna Dziechcińska Ciało, strój, gest w czasach renesansu i baroku, Wydawnictwo Naukowe „Semper”, Warszawa 1996,
- Zuzanna Śliwa Polski dom. Zwyczaje rodzinne
- Jan Stanisław Bystroń Dzieje obyczajów w dawnej Polsce. Wiek XVI-XVIII, PIW, Warszawa 1976,
- Francois Furet Człowiek romantyzmu, Warszawa 2001;
- Rene Konig Potęga i urok mody, Warszawa 1979;
- Maguelonne Toussaint-Samat Historia stroju, Warszawa 2002;
- Małgorzata Możdżyńska-Nawotka O modach i strojach, Wrocław 2002;
- M Gutkowska-Rychlewska Historia ubiorów, Wrocław 1968;
- Anna Zadrożyńska Damy i galanci, Warszawa 2004,
- Dorrzapf Reinhold Eros, małżeństwo, lucyper w pludrach. Dzieje obyczajowości seksualnej, przełożył Mieczysław Dutkiewicz, URAUES, Gdynia 1997;
- Najpiękniejsza historia miłości, red. Dominique Simonnet, przełożyli Krystyna i Krzysztof Pruscy, Warszawa 2004,
- Izdebski Zbigniew i Antonina Ostrowska Seks po polsku. Zachowania seksualne jako element stylu życia Polaków, MUZA S.A., Warszawa 2004;
- Stanisław Wasylewski Życie polskie w XIX wieku, 1962,
- Zbigniew Kuchowicz Miłość staropolska;
- Jean-Louis Flandrin Historia rodziny, Warszawa 1998;
- Badinter Elisabeth Historia miłości macierzyńskiej, przełożył Krzysztof Choiński, Oficyna Wydawnicza VOLUMEN, Warszawa 1998;
- Historia ojców i ojcostwa, red. Jean Delumeau i Daniel Roche, przełożyli Jan Radożycki i Maria Paloetti-Radożycka, Oficyna Wydawnicza VOLUMEN, Warszawa 1995;
- Slany Krystyna Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2002;
- Małgorzata Szpakowska Chcieć i mieć. Samowiedza obyczajowa w Polsce czasu przemian, Warszawa 2003;
- Mariola Siennicka Rodzina burżuazji warszawskie i jej obyczaj, Warszawa 1998
- Łucja Charewicz Kobieta w dawnej Polsce, Poznań 2002 ;
- Jerzy Lileyko Życie codzienne w Warszawie za Wazów, Warszawa 1984,
- Thorstein Veblen Teoria klasy próżniaczej, Warszawa 1998;
- Weber Max Etyka protestancka a duch kapitalizmu, tłumaczenie Jan Miziński, Lublin 1994;
- Kościół katolicki w przededniu wejścia Polski do Unii Europejskiej, red. Piotr Mazurkiewicz, ISP, Warszawa 2003,
- Historia życia prywatnego, t.1-5, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1998-2000
- Obyczaje w Polsce od średniowiecza do czasów współczesnych, ; red. Andrzej Chwalba, Warszawa 2004
- Francois Bluche Życie codzienne we Francji w czasach Ludwika XIV, PIW, Warszawa 1990
- Stanisław Siekierski Kultura szlachty polskiej w latach 1864-2001, Pułtusk 2003
- Władysław Czapliński, Józef Długosz Życie codzienne magnaterii polskiej w XVII wieku, PIW, Warszawa 1982
- Richard Barber Rycerze i rycerskość, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2003
- A.Zadrożyńska „Światy i zaświaty”, Warszawa 2000
- .J.Maisonneuve „Rytuały dawne i współczesne” -
W.Dudzik „Karnawały w kulturze”, Warszawa 2005,
- H.Szymanderska „Polskie tradycje świąteczne”,
- J.Kitowicz „Opis obyczajów za panowania Augusta III”, Warszawa 1985,
- B.Ogrodowska „Święta polskie. Tradycje i obyczaj”
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: