Historia filozofii i myśli politycznej 3402-01-HFiMP
Celem przedmiotu „Historia filozofii i myśli politycznej” jest przedstawienie rozwoju najważniejszych idei filozoficznych oraz koncepcji politycznych, które kształtowały europejską kulturę intelektualną od starożytności po współczesność. Zajęcia mają na celu ukazanie związków między problemami etycznymi a wizjami ładu społecznego i politycznego.
W trakcie kursu omawiane są poglądy kluczowych myślicieli, takich jak: Platon, Arystoteles, święty Augustyn, Tomasz z Akwinu, Machiavelli, Hobbes, Locke, Rousseau, Kant, Hegel, Marks, Mill, Nietzsche, a także przedstawicieli filozofii XX i XXI wieku. Omawiana będzie też myśl towarzysząca współczesnym ruchom politycznym. Studenci poznają zarówno teksty źródłowe, jak i ich współczesne interpretacje oraz krytykę.
Do podejmowanych zagadnień należą między innymi:
1. Rozwój idei sprawiedliwości od starożytności po współczesność.
2. Kryteria oceny ustroju politycznego
3. Wizje natury ludzkiej i modelu ustroju państwa.
4. Ujęcia historiozoficzne.
5. Kwestia skuteczności w polityce.
6. Spór o społeczeństwo obywatelskie. Porównanie stanowisk wybranych filozofów.
7. Jan Jakuba Rousseau krytyka cywilizacji
8. Człowiek demokracji i presja na rzecz równości w ujęciu Alexisa de Tocqueville.
9. Religia i polityka
10. Prawo własności
11. Nacjonalizm
12. Historia idei wolności, równości, bezpieczeństwa, postępu, narodu, demokracji i innych.
Przedmiot rozwija umiejętność krytycznego myślenia, interpretacji tekstów filozoficznych oraz dostrzegania wpływu idei na współczesne debaty polityczne. Uczestnicy kursu uczą się rozpoznawać różne tradycje intelektualne oraz ich znaczenie dla kształtowania instytucji politycznych.
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu student potrafi:
wskazać główne nurty i etapy rozwoju filozofii zachodniej,
omówić najważniejsze doktryny polityczne w ich kontekście historycznym,
przeprowadzać analizę wybranych tekstów filozoficznych,
dostrzec zależności między ideami filozoficznymi a współczesnymi problemami politycznymi.
Kryteria oceniania
Egzamin pisemny na koniec, obecność na zajęciach
Literatura
Platon, Państwo, księgi: I, II, VI (różne wydania)
Arystoteles, Polityka, księgi: I i II (różne wydania)
Św. Augustyn, Państwo Boże, Wydawnictwo Antyk, Kęty 1998., r. I, VI, XIX, s. 19-60; 222-246; 756-799;
Św. Tomasz, Summa teologiczna, I-II, 90-97; w: Święty Tomasz z Akwinu, Traktat o prawie. Summa teologii I-II, 90-97; przełożył Włodzimierz Galewicz, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2014.
Machiavelli, Książę (różne wydania)
Tomasz Morus, Utopia (różne wydania)
Jean-Jacques Rousseau, Umowa społeczna (wiele wydań): ks. I: całość, ks. II: I-X, ks. IV: I-III.
Immanuel Kant, Do wiecznego pokoju, Kęty 2005.
Eseje polityczne federalistów, Kraków 1999 (nr 1, 9, 10, 39, 47, 48, 49, 51, 70, 78, 79)
Edmund Burke, Rozważania o rewolucji we Francji, Kraków 1994.
(ss. 53-58, 64-70, 74-82, 93-96, 104-113, 170-173, 178-186, 195-199, 205-210, 232-236, 255-258)
Alexis de Tocqueville, O demokracji w Ameryce, Kraków 1996,
(t. I, cz. II: rozdz. VII, IX; t. II, cz. II: rozdz. I-IV, XIII; cz. III: rozdz. XVII, XIX; cz. IV: rozdz. VI)
John Stuart Mill, O wolności, Warszawa 1999, (roz. I i II).
Karol Marks, Fryderyk Engels, Manifest komunistyczny (z 1848 roku) (wiele wydań).
John Rawls, Teoria sprawiedliwości, (różne wydania)
Alasdarir McIntyre, Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności, Warszawa 1996.
Omówienia i komentarze:
Werner Jaeger, Paideia, Warszawa 2001.
Marcin Król, Historia myśli politycznej od Machiavellego po czasy współczesne, Gdańsk 1998.
Marcin Król, Filozofia polityczna, Kraków 2008.
Stanisław Filipowicz, Historia myśli polityczno-prawnej, Gdańsk 2002.
Pierre Manent, Intelektualna historia liberalizmu, Kraków 1994.
Leo Strauss i Joseph Cropsey (red.) Historia filozofii politycznej, Warszawa 2010.
Piotr Nowak (red.), Historia filozofii politycznej, Warszawa 2016.
Isaiah Berlin, różne zbiory esejów
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: