Ekologia społeczna - współczesne debaty 3402-01-ES
Zagadnienia omawiane w trakcie zajęć dotyczą współczesnych problemów i wyzwań związanych z relacjami pomiędzy światem przyrody i ludzi, w tym zagrożeń, z których wiele ma charakter transgraniczny. Na podstawie wybranych tekstów, analizie i dyskusji poddane zostaną niektóre z zagadnień, m.in. teoretyczne podstawy ekologii społecznej, dylematy współczesnej cywilizacji związane ze zmianami środowiska, świadomość ekologiczna społeczeństw, ruchy i organizacje społeczne działających na rzecz środowiska naturalnego, współczesne konflikty i wojny klimatyczne, eko-etyka, ekofeminizm, wykorzystanie AI w badaniach z zakresu ekologii społecznej.
Nakład pracy osoby studiującej:
godziny zorganizowane – 30
przygotowanie do zajęć – 30 godz.
przygotowanie do zaliczenia – 30 godz.
Razem: 90 godz.
Rodzaj przedmiotu
fakultatywne
ogólnouniwersyteckie
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po zakończeniu zajęć student/ka
w sferze wiedzy: zna przyczyny i rodzaje współczesnych zmian oraz wyzwań dotyczących relacji pomiędzy światem przyrody i ludzi; zna i rozumie dylematy współczesnej cywilizacji dotyczące zmian środowiska naturalnego, a także podstawowe zagadnienia humanistyczne, socjologiczne i prawne z nimi związane; zna i rozumie społeczne uwarunkowania współczesnych zagrożeń, w tym kryzysów i konfliktów klimatycznych.
w sferze umiejętności: potrafi właściwie dobierać źródła i dokonywać syntezy zebranych informacji z zakresu ekologii społecznej; potrafi analizować problemy związane z środowiskiem naturalnym, w tym wpływ środowiska naturalnego na życie współczesnych społeczeństw; potrafi prawidłowo opisać zjawiska społeczne ze sfery ekologii społecznej posługując się fachową terminologią; potrafi formułować samodzielne sądy na temat przyczyn i konsekwencji wybranych procesów oraz zjawisk.
w sferze kompetencji społecznych: potrafi posługiwać się w dyskusji argumentami naukowymi; potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować dane na temat analizowanych zjawisk; zna i potrafi stosować zasady etyki zawodowej, w tym zasady poszanowania własności intelektualnej i właściwego korzystania ze źródeł informacji naukowej.
Kryteria oceniania
obecność i aktywny udział w zajęciach 40%
ocena z egzaminu 60%
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
1. Macnaghten P., Urry J., Alternatywne przyrody: Nowe myślenie o przyrodzie i społeczeństwie, Warszawa 2005.
2. Park R.E., Human Ecology, American Journal of Sociology Vol. 42, No. 1. 1936.
3. Znaniecki F., Podstawy ekologii ludzkiej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, Poznań, nr 1. 1938.
4. Welzer H., Wojny klimatyczne. Za co będziemy się zabijać w XXI wieku? Warszawa 2010.
5. Giddens A., Klimatyczna katastrofa, Warszawa 2010
6. Chakrabarty D., Humanistyka w czasach antropocenu, Universitas, Kraków 2023
7. Podgórecki A., Etyka globalna [w:] Socjologiczna teoria prawa, Warszawa 1998.
8. Pellizon A., Ecological Jurisprudence. The Kaw of Nature and the Nature of Law, Springer 2025.
9. Kurczewski, J: Kogo jemy, a kogo nie – czyli od etyki kulinarnej do ethosu kultury [w:] Ludzie – nie-ludzie. Perspektywa socjologiczno-antropologiczna (A, Mica i P. Luczeczko red.), 2011.
10. Kurczewski, J: Łóżko i kuchnia. Od socjologii obyczajów do socjologii moralności i z powrotem [w:] B. Łaciak (red.) Obyczajowość polska początku XXI wieku w procesie przemian, Warszawa 2014.
11. Krajewska Anna, Orzechowski Paweł, Herman Aleksandra (2024) Growing Up to What? On the Grounded Theory of Adulthood as the Goal of Growing Up. „Polish Sociological Review”, nr 2(226), s. 115-132
12. Vita-More N., "The Transhumanist Manifesto",
13. Schumacher M., Metaphysics and Gender. The Normative Art of Nature and Its Human Imitations, (Emmaus Academic, Steubenville, Ohio, 2023
14. Hayward B., Children, Citizenship and Environment. Nurturing a democratic imagination in a changing world, Routledge 2012.
15. Sturgeon N., Ecofeminist Movements Sturgeon-Ecofeminist-Movements.pdf
16. Merchant C., Ecofeminism". Radical Ecology [online], 2005
17. Radomski, A. O możliwości zastosowania algorytmów sztucznej inteligencji do badań humanistycznych: Na wybranych przykładach. Zagadnienia Naukoznawstwa [online]. 5 września 2024, T. 56, nr 1.
18. Braidotti R., 2019, Cztery tezy na temat feminizmu po człowieku, przeł. A. Derra, „Avant”, t. 10, nr 3, s. 1–25, https://doi.org/10.26913/avant.2020.03.03.
19. Mirowski W., Gliński P. (red.) Świadomość ekologiczna i społeczne ruchy „zielonych” w Polsce, IFiS PAN, Warszawa 1999
20. Świadomość ekologiczna Polaków, CBOS 2020
21. Badania świadomości ekologicznej mieszkańców Polski, Raport Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Warszawa 2022: https://www.gov.pl/web/edukacja-ekologiczna/badania-swiadomosci-ekologicznej
22. Percy-Smith B., Thomas N., Children’s participation: progress and challenges, w: B. Percy-Smith, N. Thomas (red.), A Handbook of Children and Young People’s Participation. Perspectives from theory and practice, Routledge 2009
23. Jarosz E., Ewolucja dyskursu o partycypacji społecznej dzieci, Przegląd Krytyczny 2020/ 2(1)
24. Russell, S., & Norvig, P. (2022). Sztuczna inteligencja. Nowe spojrzenie. Wydanie IV. Helion. (rozdz. 3 - Rozwiązywanie problemów za pomocą wyszukiwania i rozdz. 4 - Wyszukiwanie w złożonych środowiskach).
25. Flasiński M., Wstęp do sztucznej inteligencji, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018. (rozdz. 16 - Obszary zastosowań sztucznej inteligencji).
26. Benish W. (2013) Ekologia ludzka Znanieckiego a ekologia społeczna szkoły chicagowskiej — podobieństwa, różnice, nawiązania. Roczniki Historii Socjologii, vol. 3 (2013), s. 111-125.
27. Podkalicka A., J. Potts, Towards a general theory of thrift,
International Journal of Cultural Studies, April 2013.
28. Ostrowska A., Śmieci, relacja ludzi i przedmiotów: “Uwaga, śmieciarka jedzie”, praca licencjacka przygotowana pod kierunkiem dr Joanny Śmigielskiej, ISNS UW 2024.
29. Goodness Ogeyi Odey, Moriam Adesola Adegbite, Salomey Asaah Denkyira, Samar Mohammed Alhaj (2022), Women and food security in Africa: The double burden in addressing gender equality and environmental sustainability. Advances in Food Security and Sustainability Volume 7, 2022, Pages 35-59
30. Collins, S. i in. (2019). ‘I know how stressful it is to lack water!’ Exploring the lived experiences of household water insecurity among pregnant and postpartum women in western Kenya. Global Public Health,14(5), 649–662.
31. Abdulai A, CroleRees A (2001) Determinants of income diversification amongst rural households in southern Mali. Food Policy 26(4):437–452.
32. Baro M, Deubel TF (2006) Persistent hunger: perspectives on vulnerability, famine, and food security in sub-Saharan Africa. Annu Rev Anthropol 35:521–538.
33. Quaye W (2008) Food security situation in northern Ghana, coping strategies and related constraints. Afr J Agric Res 3(5):334–342.
34. Hirvonen, K., & Hoddinott, J. (2017). Agricultural production and children's diets: Evidence from rural Ethiopia. Agricultural Economics,48(4), 469–480.
35. Makinwa-Adebusoye, P. 2001. Socio-cultural factors affecting fertility in Sub-Saharan Africa. The Nigerian Institute of Social and Economic Research (NISER), Lagos.
36. Haraway D., 2012, Manifest gatunków stowarzyszonych, przeł. J. Bednarek, w: Teorie wywrotowe. Antologia przekładów, red. A. Gajewska, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, s. 241–260.
37. Tsing A., 2018, Krnąbrne krawędzie: grzyby jako gatunki towarzyszące, przeł. M. Rogowska-Stangret, w: Feministyczne nowe materializmy: usytuowane kartografie, red. O. Cielemęcka, M. Rogowska-Stangret, E-naukowiec, Lublin, s. 71–87.
38. Turowski Mariusz (2006), Antyeuropocentryzm i jego wrogowie [w:] Jack Goody, Kapitalizm i nowoczesność. Islam, Chiny, Indie a Narodziny Zachodu, Dialog, s. 7-33.
39. Raewyn Connell (2018), Imperium a stworzenie nauki o społeczeństwie, seria WTS, Kraków: Nomos, r. Wizje globalizacji, s. 61-80.
40. Appadurai Arjun (2009), Strach przed mniejszościami. Esej o geografii gniewu. Warszawa: PWN, r. Globalizacja i przemoc, s. 41-54.
41. Hartmut Rosa. 2003. Social Acceleration: Ethical and Political Consequences of a Desynchronized High–Speed Society, Constellations 10(1): 3–33.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: