Struktura procesu konfliktowego 3401-RL12SPKspmw
Wykład przedstawia socjologiczną strukturę jednego z najważniejszych i najtrudniejszych procesów społecznych jakim jest proces konfliktowy. Zapoznaje studentów z zarysem podstawowych w naukach społecznych teorii konfliktu. Wprowadza do problematyki określania przedmiotu, stron, celów i rezultatów konfliktu. Przedstawia prawidłowości dotyczące zmian w sytuacji konfliktowej i ukazuje fazy zdarzenia konfliktowego (zwiastuny, eskalacja, negocjacje, zakończenie). Wskazuje rolę czynników siły i słabości oraz znaczenie przestrzegania zasady nieusuwalności stron w konfliktach społecznych. Wykład przedstawia rolę przywództwa w konfliktach, w których przyjęto ideologię odwołującą się do przemocy oraz w konfliktach gdzie przyjęto ideologię rezygnacji ze stosowania siły. Wykład przedstawia rolę i znaczenie historycznego i kulturowego tła zdarzeń konfliktowych. Omawia trzy główne formy zakończenia konfliktu: zwycięstwo, kompromis i pojednanie.
Tematy:
1. Teorie procesu konfliktowego – podstawowe pojęcia, definicje i problemy. Konflikty realne i nierealne, łatwo i trudno rozwiązywalne.
2. Zmienne charakteryzujące konflikt: gwałtowność, bezwzględność i intensywność.
3. Struktura procesu konfliktowego – przedmioty konfliktu.
4. Struktura procesu konfliktowego – strony konfliktu.
5. Struktura procesu konfliktowego – fazy konfliktu.
6. Struktura procesu konfliktowego – reguły i zasady konfliktu wybrane i narzucone.
7. Struktura procesu konfliktowego – rola przywództwa w konflikcie.
8. Cel i zasady interwencji w konflikcie.
9. Zakończenie konfliktu: zwycięstwo, kompromis i pojednanie. Charakterystyka postępowania w chwili zakończenia konfliktu i po nim. Prawa i obowiązki stron zawierających porozumienie pokonfliktowe.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Student zna zarys historii badań społecznych poświęconych konfliktom. Posiada wiedzę o strukturze procesu konfliktowego: stronach, celach i przedmiotach, fazach postępu. Wie jakie jest następstwo zdarzeń w konflikcie oraz jakie są konsekwencje przyjęcia wstępnego założenia o stosowaniu lub nie stosowaniu przemocy i nieusuwalności stron. Wie jak identyfikować i według jakich istotnych parametrów charakteryzować socjologicznie wyodrębnionych uczestników, a także jakie przypisać im role w różnych fazach procesu konfliktowego. Wie skąd czerpać rzetelną wiedzę o konfliktach, jak ją uwiarygodniać i wykorzystać do prognozowania biegu realnych zdarzeń społecznych. Umie odnaleźć rzetelne źródła wiedzy o konflikcie i rozumie techniki manipulacyjne stosowane w konfliktach. Jest świadomy złożoności problematyki konfliktu i konieczności bycia ostrożnym w ocenie trwających konfliktów. Szczególną uwagę zwraca na sytuację migrantów, uchodźców, uciekinierów, repatriantów, których los jest powiązany z konkretnym zdarzeniem konfliktowym.
Student umie przedstawić strukturę procesu konfliktowego w ujęciu modelowym i zastosować do jego opisu terminy i pojęcia wybranych teorii socjologicznych. Potrafi zinterpretować konkretny konflikt w kategoriach pojęciowych wybranej teorii i nakreślić bieg przyszłych zdarzeń. Umie też pokazać sens i możliwości interwencji mediacyjnej w konflikcie. Potrafi wskazać zasady etyczne mediacji i obowiązki stron interweniujących.
Student posiada personalne i społeczne kwalifikacje dotyczące sformułowania zarysu diagnozy wybranego procesu konfliktowego z elementami prognozy (raport). Potrafi przedstawić argumenty za określoną interpretacją danych o konflikcie. Może określić możliwości interwencji mediacyjnej i wskazać zasady etyczne mediacji. Jest świadomy kosztów materialnych i duchowych konfliktów oraz wartości pomocy udzielanej ofiarom konfliktów.
Kryteria oceniania
Student otrzymuje zaliczenie na podstawie obecności na zajęciach i na podstawie przedłożonego w formie pisemnej i przedstawionej na zajęciach prezentacji analizy wybranego zdarzenia konfliktowego. Prezentacja może być indywidualna lub zespołowa. Ocenia się przede wszystkim znajomość terminów, pojęć, definicji i struktury twierdzeń wybranych teorii konfliktu i zdolność ich zastosowania do analizy konkretnego zdarzenia konfliktowego.
Literatura
Bal-Tar Daniel, Społeczno-psychologiczne podstawy nierozwiązywalnych konfliktów, [w:] Konflikty międzygrupowe, red. Krystyna Skarżyńska, Urszula Jakubowska, Jacek Wasilewski, Academica, Warszawa 2007.
2. Jarymowicz Maria, Bar-Tal Daniel, Strach i nadzieja w konfliktach międzynarodowych zwanych nierozwiązywalnymi, [w:] Konflikty międzygrupowe, red. Krystyna Skarżyńska, Urszula Jakubowska, Jacek Wasilewski, Academica, Warszawa 2007.
3. Królikowska Jadwiga, Anatomia zdarzenia konfliktowego, [w:] Integralnokulturowe badanie kontaktu kulturowego, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2009.
4. Królikowska Jadwiga, „Trzecia strona” konfliktu społecznego – inspiracje teoretyczne i praktyczne konsekwencje, Studia Socjologiczne 2/1993.
5. Turner Jonathan, Struktura teorii socjologicznej, PWN, Warszawa 1985, s. 181-264.
6. Girard Rene, Sacrum i przemoc, Brama, Poznań 1993.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: