Metodyka ewaluacji 3401-PR1-SP-WR-MEWz
Ewaluacja to systematyczne badanie wartości lub cech konkretnego programu, działania lub obiektu z punktu widzenia przyjętych kryteriów w celu jego usprawnienia, rozwoju lub lepszego zrozumienia (Korporowicz, 2001: 103-4). Kurs podzielony jest na trzy moduły: teoretyczny, metodologiczny i warsztatowy (praktyczny). W trakcie konwersatorium omawiane są stosowane definicje ewaluacji. Przedstawiany jest zarys rozwoju tego podejścia i poruszana jest tematyka jego relacji i z innymi zastosowaniami nauk społecznych. W części teoretycznej kursu studenci zaznajamiani są z celami, typami i kryteriami ewaluacji. W części metodologiczno-organizacyjnej ćwiczone jest projektowanie ewaluacji, omawiani są uczestnicy procesu ewaluacji. Szczególna uwaga przyłożona jest do metod i technik stosowanych w badaniach ewaluacyjnych (zagadnienie doboru technik do konkretnych problemów badawczych, zbierania danych, określanie wskaźników zjawisk społecznych poddawanych badaniu w procesie ewaluacji, analiza danych). W części praktycznej zajęć omawiane są przykłady konkretnych ewaluacji pojedynczych projektów jak i szerokich programów z zakresu polityki społecznej, oraz ćwiczone jest pisanie raportów z badań ewaluacyjnych. Ostatnim, ale nie najmniej ważnym omawianym zagadnieniem są etyczne kwestie związane z procesem ewaluacji.
W trakcie zajęć szczególny nacisk kładziony jest na ewaluację rozwiązywania problemów społecznych, jednak przedstawione zagadnienia teoretyczne i metodologiczne wykraczają poza tę tematykę.
Zakres tematów:
1.Zajęcia wprowadzające: Definicja ewaluacji; Zarys historii badań ewaluacyjnych
2.Ewaluacja jako rodzaj badań stosowanych
3.Cele badań ewaluacyjnych
4.Typy badań ewaluacyjnych
5.Kryteria ewaluacji
6.Projektowanie ewaluacji
7.Aktorzy ewaluacji
8.Metody badań ewaluacyjnych
9.Wskaźniki w badaniach ewaluacyjnych
10.Metody jakościowe w badaniach ewaluacyjnych
11.Metody ilościowe w badaniach ewaluacyjnych
12.Ewaluacja w celu powielenia programu
13.Przykłady ewaluacji
14.Budowanie raportu z badań ewaluacyjnych
15.Etyczne aspekty badań ewaluacyjnych.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
1. Student ma elementarną wiedzę dotyczącą przedmiotu, zakresu, aparatury pojęciowej, teorii ewaluacji;
2. Student rozpoznaje narzędzia, w tym techniki pozyskiwania danych wykorzystywane w badaniach empirycznych i analizach właściwych dla badań ewaluacyjnych;
3. Student ewaluuje projekty rozmaitych działań interwencyjnych w zakresie profilaktyki społecznej, readaptacji społecznej i resocjalizacji;
4. Student wykorzystuje wiedzę z zakresu wielu dyscyplin do oceny skuteczności i kosztów rozmaitych społecznych inicjatyw oraz zorganizowanych strategii, metod i form przeciwdziałania społecznym zagrożeniom i problemom;
5. Student wykorzystuje interdyscyplinarną wiedzę do formułowania własnego projektu badawczego (w zakresie badań ewaluacyjnych) i stosuje nowoczesne technologie, standardowe metody, narzędzia badawcze i środki analityczne do prawidłowego wykonania badania;
6. Student właściwie stosuje procedury i metody projektowania działań, dostrzega konieczność i posiada umiejętność poprawnego ewaluowania skuteczności i społecznych kosztów konstruowanych projektów;
7. Student poprawnie formułuje w języku polskim wypowiedzi pisemne na temat ewaluacji i przygotowuje wystąpienia ustne dotyczące ewaluacji;
8. Student potrafi współdziałać i pracować w grupie w różnych rolach społecznych
Kryteria oceniania
1. Ocena ciągła – uwzględniająca przygotowanie do zajęć i aktywność;
2. Prezentacja referatu z lektury uzupełniającej;
3. Przygotowanie projektu badania ewaluacyjnego.
Literatura
Batorski, Dominik. 2008. Metody analizy sieci i ich zastosowanie w ewaluacji. W: A. Haber, M. Szałaj (red.). Środowisko i warsztat ewaluacji. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, s.167-191.
Frieske, Kazimierz W. 2008. Nauki społeczne w służbie spraw publicznych – polskie tradycje. W: A. Haber, M. Szałaj (red.). Środowisko i warsztat ewaluacji. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, s.13-29.
Godlewska, Justyna. 2010. Planowanie ewaluacji. W: B. Szatur-Jaworska (red.). Ewaluacja w służbach społecznych. Warszawa: Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, s.93-101.
Górniak, Jarosław i Karolina Keler. 2007. Wskaźniki w ewaluacji ex-post programów publicznych. W: A. Haber (red.). Ewaluacja ex-post: Teoria i praktyka badawcza. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, s.155-181.
House, Ernest R. 1997. Demokratyzacja ewaluacji. W: L. Korporowicz (red.). Ewaluacja w edukacji. Warszawa: Oficyna Naukowa, s.225-243.
Jasiński, Mikołaj i Michał Kowalski. 2007. Fałszywa sprzeczność: metodologia jakościowa czy ilościowa? W: A. Haber (red.). Ewaluacja ex-post: Teoria i praktyka badawcza. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, s.97-114.
Korporowicz, Leszek. 2001. Rozumienie ewaluacji: Historia, która ma przyszłość. W: J. Ł. Grzelak, M. J. Sochocki (red.). Ewaluacja profilaktyki problemów dzieci i młodzieży. Warszawa: Pracownia Profilaktyki Problemowej, s.101-116.
Korporowicz, Leszek. 2008. Interakcyjne aspekty procesu ewaluacyjnego: Pomiędzy analizą a animowaniem zmian społecznych. W: A. Haber, M. Szałaj (red.). Środowisko i warsztat ewaluacji. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, s.71-89.
Mandes, Sławomir. 2008. Metody jakościowe w ewaluacji. W: K. Olejniczak, M. Kozak, B. Ledzion (red.). Teoria i praktyka ewaluacji interwencji publicznych: Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo Profesjonalne i Akademickie, s.129-149.
Mayntz, Renate, Kurt Holm i Peter Hübner. 1985. Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s.23-30, 50-55.
Nevo, David. 1997. Konceptualizacja ewaluacji edukacyjnej. Analityczny przegląd literatury. W: L. Korporowicz (red.). Ewaluacja w edukacji. Warszawa: Oficyna Naukowa, s.51-64.
Okulicz-Kozaryn, Katarzyna. 2001. Standardy poprawnego budowania skutecznych programów profilaktycznych – model sześciu faz. W: J. Ł. Grzelak, M. J. Sochocki (red.). Ewaluacja profilaktyki problemów dzieci i młodzieży. Warszawa: Pracownia Profilaktyki Problemowej, s.58-81.
Olejniczak, Karol. 2008. Wprowadzenie do zagadnień ewaluacji. W: K. Olejniczak, M. Kozak, B. Ledzion (red.). Teoria i praktyka ewaluacji interwencji publicznych: Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo Profesjonalne i Akademickie, s.17-43.
Ozierański, Piotr. 2006. O związkach ewaluacji i socjotechniki. „Polityka Społeczna” 1: 18-22.
Podgórecki, Adam. 1962. Charakterystyka nauk praktycznych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s.125-139.
Robson, Colin. 1997. Projektowanie ewaluacji. W: L. Korporowicz (red.). Ewaluacja w edukacji. Warszawa: Oficyna Naukowa, s.147-162.
Simons, Helen. 1997. Specyfika i rozwój studiów ewaluacyjnych. W: L. Korporowicz (red.). Ewaluacja w edukacji. Warszawa: Oficyna Naukowa, s.21-47.
Sochocki, Marcin J. 2001.Profilaktyka w szkole (o profilaktyce, jej wykonawcach, rodzicach i ewaluacji). W: J. Ł. Grzelak, M. J. Sochocki (red.). Ewaluacja profilaktyki problemów dzieci i młodzieży. Warszawa: Pracownia Profilaktyki Problemowej, s.191-211.
Sułek, Antoni. 2002. Quasi-eksperymentalne oceny reform społecznych. W: A. Sułek. Ogród metodologii socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s.182-205.
Szałaj, Maciej. 2007. Mechanizmy doboru kryteriów oceny w ewaluacji ex-post. W: A. Haber (red.). Ewaluacja ex-post: Teoria i praktyka badawcza. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, s.59-74.
Szarfenberg, Ryszard. 2010. Ewaluacja projektów – przykłady. W: B. Szatur-Jaworska (red.). Ewaluacja w służbach społecznych. Warszawa: Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, s.168-182.
Szatur-Jaworska, Barbara. 2010. Typologie ewaluacji. W: B. Szatur-Jaworska (red.). Ewaluacja w służbach społecznych. Warszawa: Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, s.34-44.
Szatur-Jaworska, Barbara. 2010. Standardy ewaluacji. W: B. Szatur-Jaworska (red.). Ewaluacja w służbach społecznych. Warszawa: Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, s.81-90.
Szatur-Jaworska, Barbara. 2010. Metody zbierania danych – obserwacja. W: B. Szatur-Jaworska (red.). Ewaluacja w służbach społecznych. Warszawa: Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, s.102-107.
Szatur-Jaworska, Barbara. 2010. Metody zbierania danych – analiza dokumentów. W: B. Szatur-Jaworska (red.). Ewaluacja w służbach społecznych. Warszawa: Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, s.108-117.
Theiss, Maria. 2010. Historyczne źródła i czynniki rozwoju ewaluacji. B. Szatur-Jaworska (red.). Ewaluacja w służbach społecznych. Warszawa: Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, s.15-23.
Theiss, Maria. 2010. Kryteria ewaluacji. W: B. Szatur-Jaworska (red.). Ewaluacja w służbach społecznych. Warszawa: Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, s.45-60.
Theiss, Maria. 2010. Metody zbierania danych – wywiady socjologiczne. W: B. Szatur-Jaworska (red.). Ewaluacja w służbach społecznych. Warszawa: Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, s.118-124.
Wadowski, Dariusz. 2001. Odpowiedzialność ewaluatora za program. W: J. Ł. Grzelak, M. J. Sochocki (red.). Ewaluacja profilaktyki problemów dzieci i młodzieży. Warszawa: Pracownia Profilaktyki Problemowej, s.179-187.
Widła, Łukasz. 2008. Zastosowanie metod ilościowych w ewaluacji. W: K. Olejniczak, M. Kozak, B. Ledzion (red.). Teoria i praktyka ewaluacji interwencji publicznych: Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo Profesjonalne i Akademickie, s.150-178.
Zalewski, Dariusz. 2008. Możliwości i ograniczenia wykorzystania wyników ewaluacji przez instytucje publiczne. W: A. Haber, M. Szałaj (red.). Środowisko i warsztat ewaluacji. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, s.31-49.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: